Fethiye’ye araçla 15 dakika uzaklıktaki Kayaköy’ün ziyaretçilerini vaktin gerçekliğinden uzaklaştıran bir hali var. Saman sarısı topraklar, salkım saçak meyve bahçeleri ve sarp yamaçlarda gezinen renk renk keçiler… Kayaköy’ü karşıdan gören dorukta oturup görkemli geçmişini düşlüyorum. Batıdan doğuya yanlışsız yayılan, 65 metre yükseklikteki yumuşak eğimli bir vadiye dağılmış yüzlerce bomboş hane var. Bir vakitler ismi Levissi olan bu eski Rum köyünün nüfusu, 1912’de 6 bin 500 olarak kayıtlara geçmiş. 14’üncü yüzyılda köyü ziyaret eden İtalyan seyyah Sanudo’nun yazdıklarına nazaran Levissililer, 11’inci yüzyıldan beri burayı mesken edinmiş. 1920’lerde Kayaköy’de iki okul, kütüphane, canlı bir çarşı, eczaneler ve civar köylere hizmet götüren tabipler varmış.
‘Hayalet köy’e müjde
Günümüzün Kayaköy’üne gelince… Fethiye seyahatlerinin vazgeçilmez duraklarından biri olan köyü, Likya Yolu’nu takip edenler de sıkça ziyaret ediyor. Dahası Kayaköy’ün bir dostluk ve barış köyü olması konusunda teşebbüsler var. Ömer Kavur’un ‘Gece Yolculuğu’ sineması başta olmak üzere birçok sinema yapıtına, belgesele, kitaba ve klibe ilham veren Kayaköy’deki yapıların restore edilerek memleketler arası bir kültür-sanat merkezine dönüştürülmesi projesine pek çok sivil toplum kuruluşu da dayanak veriyor. Muğla Kültür ve Turizm Müdürü Zekeriya Bingöl, Kayaköy’ün kiliselerinin restore edileceği muştusunu de geçen gün verdi. Yıllardır sabırla beklediğimiz bu müjdeli haber için teşekkür ediyoruz lakin keşke Afkule Manastırı da onarım kapsamına alınsa… Afkule’yi biliyor musunuz?
Noel Baba’nın izleri
Kayaköy’ün içinden geçip altı kilometre kadar güneye hakikat devam ederseniz Gemile Koyu’nu ve Aziz Nikolas Adası da denilen Gemile Adası’nı içine alan süper panoramayı görürsünüz. Bu el değmemiş adanın, bir vakitler Kudüs’e hacca giden Hıristiyanları taşıyan gemilerin uğrak yeri olduğu biliniyor. Erken Bizans periyoduna ilişkin kimi kaynaklar, Noel Baba olarak tanınan Aziz Nikolas’ın buraya geldiğini ve bir mühlet yaşadığını belirtiyor. Bu sarp adacığa kıyıdan motor kiralayarak ulaşabileceğiniz üzere Fethiye’den kalkan çeşit teknelerine de binebilirsiniz. 5’inci yüzyıldan 12’inci yüzyıla dek üzerinde hayat olan adada bir dini yapılar kompleksi dikkati çekiyor. Doruktaki kiliseyle adanın güneydoğu ucundaki kiliseyi birbirine bağlayan 70 metre uzunluğundaki tünel, günümüzde de varlığını koruyor. Adanın gerisindeki Babadağ’dan süzülen yamaç paraşütleri etkileyici görünümün tamamlayıcısı…
Kartal yuvası üzere
Gemile Koyu’ndan anayola uzanan bol zikzaklı patikayı tırmanırken Afkule’nin tarafını de gösteren sarı renkli Likya Yolu levhaları çıkıyor karşıma. Bu tabelayı takip edenlerin irili ufaklı kayalarla kaplı makilik patikayı izleyip 1.5 kilometre kadar daha yürümesi gerekiyor. Ağaçların ve dikenli bitkilerin biraz olsun seyrelerek besbelli bir açıklık oluşturduğu alana vardığınızda biraz soluklanmanızı ve varsa ağır çantalarınızı burada bırakmanızı tavsiye ederim. Zira yolun kalan 250-300 metrelik kısmında epey dik bir yamaçtan dikkatle inmek durumunda kalacaksınız. Orman içinde ve kayaların üzerinde yürümenizi kolaylaştıracak, bileklerinizi çepeçevre saran trekking botlarınız yoksa bu patikayı inmeye hiç kalkışmayın!
Pekala bu zahmete katlanmaya bedel mi? Emin olun ziyadesiyle değer… İtiraf etmem gerekirse çeyrek asırdan bu yana Fethiye ve hinterlandını sayısız sefer gezmiş biri olarak Afkule’ye birinci sefer geçen günlerde gidebildim. Her seferinde çeşitli nedenlerle kıyısından döndüğüm bu mükemmel yapıyla tanıştığımda, bu unutulmaz tecrübesi bu kadar geciktirdiğim için bir oldukça hayıflandım. Denizden yaklaşık 400 metre yükseklikte, kartal yuvasını anımsatan bir uçurumun zirvesindeki kayalığa oyularak inşa edilen manastır, yörede Afkule olarak biliniyor. Taş duvarların koruduğu kemerli bir bahçe kapısından girilen manastır, Trabzon’daki dünyaca ünlü Sümela
Manastırı’nın adeta küçük bir kopyası gibi…
Aksi bir L harfini anımsatan dar merdivenler kullanılarak bu mistik yapının içine girilebiliyor. Manastırın pencerelerinden ve terasından görülen görünüm sahiden etkileyici… O denli ki İblis Burnu, Kurdoğlu Burnu, hatta hava açıksa uzaklarda Rodos Adası bile görülebiliyor Afkule’den. 5-6’ıncı yüzyıllardan kalma muazzam Afkule Manastırı, Anadolu’daki benzerleri üzere kamusal bir alan değil, bir keşişe ilişkin olmasıyla başkalarından ayrılıyor. Evet, yanlış okumadınız; Afkule, Ayios Elefterios isimli bir münzevi tarafından ömür uzunluğu sıkıntı çekmek maksadıyla kayalara oyularak yapılmış. Manastırın kutsal bir dini merkez olan Aziz Nikolas Adası’nın çok yakınında olması, o periyotta bölgede Keşiş Ayios öncülüğünde sıkıntıcı bir yalnızlar hareketinin oluştuğunu ortaya koyuyor.
Bu istikametiyle benzerlerinden ayrılarak özgün bir mimari kıymet kazanan Afkule Manastırı, daha çok tabiat yürüyüşçüleri tarafından ziyaret ediliyor. Ege’nin masmavi sularına bakan manastırın içine adım atar atmaz bir su toplama haznesi dikkatimi çekiyor. Bahtına terk edilmesi nedeniyle maruz kaldığı tüm tahribata karşın içindeki fresklerin göz alıcı çivit mavisi hâlâ seçilebiliyor. Bu noktada kıymetli bir hatırlatmayı da yapmak istiyorum. Hıristiyan turist konuklarımız, lütfen manastır duvarlarına yazılama yapmasınlar. Maalesef yazılama cehaletinin yerlisi-yabancısı yok! Başka yandan maalesef manastırın asma katı ve eteklerindeki hayat alanlarının değerli bir kısmı çökmek üzere. Halbuki Afkule, Biblical çeşitler için kıymet biçilmez bir hazine. Yanlışsız bir onarımla turizmimize büyük katkı sağlayacağı da aşikâr. Bu tarihi çilehanenin Kayaköy kiliseleri onarım projesine dahil edilmesini diliyor, “Ege’nin Sümela’sı kurtulsun!” diyoruz.
Yamaç paraşütünde indirimli günler
Fethiye yakınlarında çok sayıda görülmeye kıymet antik kent ve kutsal alan var: Ksanthos, Kadyanda, Sidyma, Tlos, Letoon ve Pınara bunlardan birkaçı. Yörenin varlıklı tarihine tanıklık etmek için Fethiye Müzesi’ne uğrayabilirsiniz.
Fethiye Balık Pazarı, deniz eserleri çeşitliliğiyle Anadolu’da tek sözle rakipsiz! Tezgâhları şenlendiren balık tipleri ortasından dilediğinizi seçip etraftaki restoranlarda pişirtebiliyorsunuz.
Türkiye’nin en değerli paragliding merkezlerinden biri olan Fethiye Babadağ’da geçen yaz tek uçuşun fiyatı, kişi başı 1500 liradan aşağı düşmemişti. Dönemin kapandığı bugünlerde fiyatlarda yüzde 50’ye varan indirimler uygulanıyor.
Hürriyet
