Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) sanal ortamda gerçekleştirdiği çalıştayda Türkiye’deki pina popülasyonlarının şimdiki coğrafik dağılımı, salgının yaygınlığı ve bu hususta yapılabilecekler ele alındı. Toplantıda, Ege ve Akdeniz’in tersine Çanakkale Boğazı dışında Marmara Denizi’nde toplu ölümlerin sevindirici olduğu belirtildi. Bunda en değerli etkenin parazitin düşük sıcaklığa ve tuzluluğa toleransının olmaması gösterildi. 50 uzman akademisyenin yanı sıra, dalgıç ve balıkçıların katıldığı çalıştayda, pina hastalıkları; bunların Türkiye’de Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki popülasyon dağılımları ile derinlik dağılımları ve son yıllarda gözlenen popülasyonun durum ve değişimleri ele alındı.
Deniz tabanına bağlı, yarı gömülü bir formda ömürlerini sürdüren, uzunlukları 120 santimetreyi bulabilen ve en fazla 50 yıl yaşayabilen pinaların hayat alanlarının 0.5 metreden 60 metreye kadar uzandığı, suyu süzerek içindeki organik hususlarla beslendiği kaydedildi. Bunların çoklukla Akdeniz’e endemik bir deniz çayırı çeşidi olan Posidonia oceanica habitatlarında yaşamayı tercih ettiği söz edildi.
Antik Mısır ve Roma periyotlarından beri beşerler tarafından kullanlıan ve tüketilen pinaların günümüzde, kirlenmeden, gemilerin pina habitatlarına demirlemesinden, trol balıkçılığından ve kaçak avcılıktan popülasyonlarının tahrip olduğu vurgulandı. Haplosporidium pinnae isimli bir parazit nedeniyle 2019’dan itibaren kuşağı kritik seviyede tehdit altında (CR) olarak belirlenen pinaların, müdafaa altına alınması gerektiği kaydedildi. Bu parazitin İspanya’dan Türkiye’ye kadar bütün Akdeniz ülkelerini etkilediği, kıyısal alanda balıkçı ağlarının pina bulunan alanlarda atılmaması ve teknelerin demir atarken deniz çayırı ve pina olan bölgelere demirlememesi gerektiği vurgulandı.
Bu hususta yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Ülkemiz sularında muhafaza altında olan pinaların toplu mevti ekosistemdeki değişimleri anlamamız ve bundan sonraki değişimleri iddia etmemiz için değer taşımaktadır. Akdeniz havzasında Pinna nobilis, Pinna rudis ve Atrina fragilis olarak üç cinsin hastalıktan ne oranda etkilendiği bilinmemektedir. Bu nedenle, bütün denizlerimizde uzun müddetli izleme çalışmaları kuraldır. Öbür yandan, son yıllarda Akdeniz’in deniz suyu sıcaklıklarındaki yükselmenin bu parazitin yayılmasını artırıp artırmadığı da başka bir inceleme konusu olarak önümüzde durmaktadır.”
Hürriyet
