Tabiat ve tarihin eşsiz bir ahenk içinde bütünleştiği “açık hava müzesini” andıran Antalya, tatilciler kadar tarih meraklılarını da kendisine hayran bırakıyor. Her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamasıyla “turizmin başkenti” olarak nitelendirilen Antalya, tarih boyunca da uğrak bir bölge olarak öne çıkıyor. Geçmişte Likya ve Pamfilya üzere antik uygarlıkların yanı sıra çok sayıda devletin de egemenliğinde kalan Antalya’da yaklaşık 20’si düzenlenmiş, 50’den fazla antik yerleşim bulunuyor.
Tarih meraklılarının görmeden geçmemesi gereken ören yerlerinin başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2020’nin “Patara Yılı” duyuru edilmesiyle tekrar gündeme gelen Patara Antik Kenti yer alıyor. Kaş’a 30 dakika uzaklıktaki Patara, barındırdığı tarihi ve kültürel mirasın yanı sıra eşsiz kumsallarıyla da görenleri etkiliyor.
Demokrasinin birinci örneklerinden kabul edilen Likya Meclis Binası ve deniz feneri kalıntıları kentteki dikkati çeken yapıtların başında geliyor. Kaş’ın Kınık Mahallesi yakınlarında yer alan ve antik periyotta Likya’nın başşehirliğini yapan Ksanthos Antik Kenti ise Likya kültürüne mahsus dikme mezar anıtlarıyla göze çarpıyor.
Patara’da doğan, hayatının büyük kısmını Demre’de geçiren Noel Baba olarak bilinen Aziz Nicholaus için ilçede yapılan Noel Baba Kilisesi de ilgi çeken tarihi yerlerin başında geliyor. Myra Antik Kenti’nin limanı olan Andriake de bölgeye gidenler için görülmesi gereken yerlerden. Likya Uygarlıkları Müzesi’nin de heyeti olduğu alanda antik periyot liman kalıntılarını inceleme fırsatı bulan ziyaretçiler, müzede de Likya bölgesi kalıntılarını yakından görme imkanını buluyor.
Yolu Kumluca’ya düşenler ünlü yardımsever Opramos’un memleketi Rhodiapolis’i gezerek tiyatrosu, hamamı, Opramos anıtı, kilisesi, nekropolleri ve çok sayıda su sarnıcı ortasında tarihe seyahate çıkıyor. Hamamları, su sarnıçları, kaya mezarları ve lahitleriyle dikkati çeken Arykanda Antik Kenti ise Finike-Elmalı kara yolunun 30. kilometresinde yer alıyor. Antik mimari açısından çok iyi korunmuş bir ören yeri olan Arykanda da bölgeye yolu düşen tarih meraklılarının görmeden geçmek istemediği kentler ortasında yer alıyor.
Kemer’deki Phaselis Antik Kenti de Likya’nın değerli ticari limanları ortasında bulunuyor. Geniş ve görkemli bir caddenin, tiyatro, agora üzere pek çok kalıntının görülebileceği kent, eşsiz deniziyle de ziyaretçilerini büyülüyor. Antalya kent merkezinde bulunan Perge Antik Kenti ise tarihi, görkemli sütunları ve hala devam eden kazılarıyla meraklıların bir nefeste gezeceği antik kentler ortasında.
Yurt dışına kaçırılan ve çalışmalar sonucu Türkiye’ye getirilen Yorgun Herakles heykeli ve Herakles Lahti ile anılan kent, çok sayıda heykel ve sanat yapıtının bulunduğu kıymetli ören yerleri ortasında yer alıyor. Perge’den çıkarılan yapıtların değerli bir kısmı Antalya Müzesi’nde görülebiliyor.
Tatilini kent merkezinde geçirenler ise antik periyot, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı’dan izler taşıyan Kaleiçi’nin dar sokaklarını keşfedip Yivli Minare, Şehzade Korkut Cami, surlar, Hadrianus Kapısı, Osmanlı ve Rum mimarisinin izlerini taşıyan meskenleri görebiliyor. Pozisyonu itibariyle “kartal yuvasını” andıran Termessos Antik Kenti de mutlak görülmesi gereken yerler ortasında. Büyük İskender’e teslim olmamasıyla bilinen antik kenti ziyaret edenler, görkemli yapısı ve pozisyonuyla çağının en büyük ordusuna direnebilen kenti yakından tanıma fırsatı buluyor.
Side ve Aspendos antik kentleri de ilişkin oldukları devirde kilit rol oynayan yerleşimler ortasında yer alıyor. Side Müzesi de tarih meraklıları tarafından sıkça ziyaret edilen yerler ortasında bulunuyor. Side Antik Kenti’ndeki Apollon Tapınağı kalıntıları bilhassa gün batımında ziyaretçilerine eşsiz görüntüler sunuyor.
Yontmataş evresine açılan kapı: Karain Mağarası
Kent merkezindeki Karain Mağarası da ziyaretçilerini Yontmataş periyoduna seyahate çıkarıyor. Etrafında gergedan, fil, su aygırı üzere hayvanlara ilişkin kalıntılar da bulunan mağarada, on binlerce yıllık el baltası gün yüzüne çıkarıldı.
Bulunan yapıtların değerli bir kısmının Antalya Müzesi’nde sergilendiği mağara, insanlık tarihinin bilinen birinci devirlerini merak edenler için bulunmaz yerler ortasında yer alıyor.
Profesyoneller için fevkalade bir araştırma alanı
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Nevzat Çevik, AA muhabirine, Antalya üzere çok az bölgenin bu kadar zenginliğe bir ortada sahip olduğunu, olanların da yeniden Anadolu’da yer aldığını söyledi.
Antalya’nın 500 bin yıllık tarihi derinliğe sahip olduğunu, her periyottan hayat kalıntılarının bulunduğunu vurgulayan Çevik, “Karain’deki prehistorik hayattan, dağlık Likya’daki Protohistorik izlere, klasik devir Helenistik devirden Roma, Selçuklu ve Osmanlı’ya kadar her periyodun anıtsal kıssalarıyla dolu Antalya. Bu dönemsel kalıntılar çok yerde üst üste binerek katmansal bir zenginlik oluşturmaktadır.” diye konuştu.
Antalya’nın tarih meraklıları için kesinlikle gezilmesi gereken yerlerin başında geldiğini söz eden Çevik, şöyle devam etti:
“Antalya, uzmanlar ve profesyoneller için dayanılmaz bir araştırma alanıdır. Bir vilayetten öte, her devrin arkeolojik kalıntıları ve çok özel doğasıyla ölmeden kesinlikle görülmesi gereken bambaşka bir yerdir. Perge üzere Pamfilya metropolleri, Phaselis, Olympos, Limyra, Myra üzere Likya metropolleri, Termessos üzere Pisidya’nın en büyük kenti ve bunlarla birebir coğrafyayı paylaşan yüzlerce orta ve küçük ölçekte antik yerleşim yer alıyor. Bulgular yalnızca karada değil, sularda da devam etmektedir.”
Dünyada birebir özelliklerde çok az kent var
Antalya Tanıtım Vakfı Lideri Yeliz Gül Ege ise Antalya’nın bin yıllar önceye dayanan medeniyetlerin hayat sürdüğü bir coğrafyada heyeti olduğunu, bu zenginliğini konuklarıyla cömertçe paylaştığını kaydetti.
Vakıf olarak kendilerinin de yaptıkları etkinlikler ve projelerle buna dikkat çektiklerini belirten Ege, “Turizm olgusunun bir kültür transferi olduğundan yola çıkarak, bilhassa yurt dışından gelen konuklara geçmişlerini de Antalya’da bulabileceğini, uygarlıkları tanıyabilecekleri bir noktaya geldiklerini anlatıyoruz.” dedi.
Antalya’nın kültür, tarih, tabiat ve denizin iç içe geçtiği eşsiz bir destinasyon olduğunu vurgulayan Ege, dünyada birebir özelliklerde çok az kent olduğunu kelamlarına ekledi.
Hürriyet
