Kafkas arılarının mahareti, uzun hortumunda bâtın
Macahel – Artvin
Ballar, nektarın alındığı kaynağa ve elde edildiği bölgeye nazaran sınıflandırılır. Lezzet ve kaliteyi belirleyen temel faktör bunlardır. Macahel fauna ve flora açısından zenginliği ve endemik çeşitliliğiyle korunması gereken dört bölgemizden biri (diğerleri İğneada, Köprülü Kanyon, Kayseri Sultan Sazlığı). Ayrıyeten randıman ve eser karakteri açısından hayvancılıkta ırk saflığı çok kıymetlidir. Macahel bölgesinin doğal izolasyonu sebebiyle buradaki uzun hortuma sahip ve nektarı daha derinden çekebilen saf Kafkas arılar melezlenmediği için ırkın saflığı korunmuş. İşte tüm bu özellikler Artvin’in Borçka ilçesine bağlı Macahel bölgesinde üretilen kestane ballarını (içinde karayemiş, ormangülü, akasya, ıhlamur da bulunuyor) özellikli kılıyor. Satın alınabilecek yerler: Kaçkar Besin & Şarküteri, Livane Yöresel Eserler.
Türk çayının ismi ve tadı
Ordu – Rize
Gerek toplayış ve işleyiş hali gerek bitki yapısıyla çayımız tahminen dünyanın en kaliteli çayı değil lakin onun yerini bizim için kolay kolay hiçbir şey tutmaz. Yalnızca üretmek değil, onunla alakalı kültürü korumak, devam ettirmek ve sahip çıkmak o eseri sizin yapar, ismini dünyaya duyurur. Gerçekten biz çay üretiminde dünya yedincisi, tüketimde birincisiyiz. Türkiye dışında pek tüketilmiyor olsa da hem demleme metodu hem de sunumuyla ‘Türk tarzı çay’ kavramını tüm dünyaya duyurduk. Doğu Karadeniz yaylalarında içeceğiniz tüm çaylardan, olağandan daha fazla tat alacağınız kesin. Mis üzere pak havanın yanında demlerken kullanılan taze kaynak suyunun bunda tesiri büyük. Farklı bir adres: Ordu Fatsa’daki ‘Uzun Saçlının Yeri’nin namı yurtdışına kadar çıkmış. Nusret Doğan, namı öteki ‘Uzun Saçlı’ çay harmanını kendi hazırlıyor, fındık kabuklarının külünde büyük bir itinayla demleyip servis ediyor.
Kuymak mı, muhlama mı?
Trabzon – Rize – Artvin
Kuymak mı demeli yoksa muhlama mı? Karadenizli değilseniz bu sorunun yanıtını bilmek güç. İkisinin de imali farklı; hatta tarifler Karadeniz’de köyden köye bile değişiyor. Trabzon ve etrafında kuymak, tel peyniri ve/veya imansız peynirin (yağsız süte mayalanmış peynir) mısır unuyla birlikte peynir eriyene kadar pişirilip en son üzerine çokça kahverengileştirilmiş tereyağı gezdirilmesiyle hazırlanıyor. Rize’deyse muhlama olarak isimlendirilip mısır unu, su yahut sütle sulandırılıp biraz daha muhallebi kıvamında pişiriliyor ve peyniri sonradan ekleniyor. Bölgeye nazaran içine yumurta sarısı konduğu da oluyor, tereyağıysa pişme esnasında karışıma yediriliyor. Nerede yemeli: Rize’deki Dağmaran Restaurant. Bir tarafı Kaçkarlar ve Handüzü Yaylası, öteki tarafı Rize kent merkezine kuşbakışı hâkim görüntüsüyle hem muhlama hem de kahvaltı için kentteki en iyi adreslerden. Şayet Trabzon tarafındaysanız da Sümela Manastırı yolunda Maçka’daki Sümer Restoran kuymak için iyi bir adres.
Çeşit çeşit pide
Tüm Doğu Karadeniz
Tıpkı muhlamada olduğu üzere pide imalinde da yalnızca kentten kente değil, birbirine çok yakın aralıktaki beldelerde bile büyük farklılıklar görülebiliyor. Bu farklılıkların nedeni, ustaların hünerleri ve kullandıkları gereçlerin kalitesi kadar yöre halkının damak tadı. Bafra pidesi daha gevrektir. Çarşamba pidesinin hamuru daha yumuşak ve yayvandır. Terme pidesindeyse soğanlar daha çok fark edilir. Trabzon pidesi kalın, Tirebolu, Görele ve Espiye pidesi ince hamurludur. Rize tarzı yuvarlak pideler yahut Ordu’nun yağlısı diye devam eden ve bitmeyen bir Karadeniz pideleri listesi mevcuttur. Tüm pidelerin ortak paydası olan ve bonkörce kullanılan yayla tereyağının lezzet katkısını da unutmamak gerek. Tezli bir pideci: Sürmene’deki Bozo, çarşı içindeki küçücük dükkândan yol üzerindeki büyük salona geçti fakat neyse ki pidelerinin tadı hala birebir. Yuvarlak, ortası çıtır, kenarları kalın pidenin kıymalı yumurtalısı çok tercih ediliyor olsa da bence karışık peynirli olan kesinlikle denenmeli.
Günün birinci sağılan sütüyle yapılan özel tat
Trabzon-Maçka
Rakımı 1.200 metrelerdeki Hamsiköy denize 54 kilometre uzaklıkta. Rakım yüksek olduğu için çok fazla yağış alan bölgenin ana geçim kaynaklarından biri hayvancılık. Hamsiköy’ün otlarıyla beslenen hayvanların günün birinci sağılan yüksek yağ oranlı sütlerinden kaymağı hiç ayrılmadan yapılan Hamsiköy sütlacının bu kadar farklılaşmasının sebebi de bu. Bir de üzerine çokça eklenen fındık. Nerede yemeli: Hamsiköy’deki Osman Usta ve görüntülü terasıyla Niyazi Usta’da…
Bu esnaf lokantalarına uğramadan geçmeyin
Tarihi Kalkanoğlu Pilavcısı – Trabzon: Tarihi 1856’ya dayanıyor. O periyotta padişahın pilavcıbaşısı Süleyman Ağa, Trabzon’a yerleşip kendi dükkânında pilav satmaya başlıyor ve bugünlere geliniyor. 24 saat büyük bir kazanda kaynayan kemik ve kemik iliğinden elde edilen su ve çokça tereyağıyla hazırlanıyor. Pilav porsiyon ve kiloyla satılıyor. Dilerseniz üzerine kavurma da ekletebilirsiniz.
Hüsrev – Rize: 1958’den bu yana hizmet veriyor. Kurucusu Fahri Hüsrev el otomobilinde köftecilik yaparken bugünlere getirmiş ekmek teknesini. İspir cinsi fasulyeyle yaptıkları kuru fasulye, ızgara köfte ve karalahana sarması kesinlikle denenmeli.
Muharrem Usta – Trabzon: Kentin en iyi dönercilerinden. Sipariş gramaj yöntemi alınıyor, isteğe bağlı olarak pilav üstü yahut dürüm halinde servis ediliyor.
Lale Lokantası – Rize: 1973’ten bu yana açık. Bir kilo fasulyeye bir kilo et kullanılarak tereyağıyla pişirilen kuru fasulyesi Türkiye’nin
en iyilerinden.
Liman Lokantası – Rize: Kent merkezindeki restoranda yemekler odun ateşiyle ısıtılan fırında, bakır kaplarda pişiyor. Kuzu kavurmalarının üstüne yok.
Hürriyet
