Binlerce yıllık konutlarıyla ünlü, Karabük sonları içindeki gizli kent Safranbolu… Kaldırım taşlarında bile tarihin izleri olan bu küçük ilçe, tarihi konutlarıyla ünlü. Biz de başta o meşhur konutları görmek için yola düşmüştük. Lakin Bolu Dağları’nın ortasından geçerek bu sevimli ilçeye yaklaştıkça bulutların yakınlığı sizi kendine hayran bırakıyor. Bol ölçüde oksijenle, büyük kentlerin kirli dumanını içinizden tek nefeste çıkarıveriyorsunuz.
Tarihi meskenlerde konaklama fırsatı
Safranbolu sonlarına girince sıralı meşhur meskenler birinci başta göze çarpıyor. Meskenlerin birçoğu otele dönüştürülmüş. Lakin devlet muhafazası altında oldukları için yalnızca ufak çaplı tadilatlara müsaade veriliyor. Böylelikle o tarihi havayı hiç kaybetmiyor. Safranbolu konutları iki yahut üç kattan oluşuyor. Giriş katlar çoklukla erzak deposu olarak kullanılıyor. Bu kısımlar ağustos ayında bile buz üzere soğuk oluyor. Haremlik-selamlıktan oluşan meskenlerin sofa denilen ortak kullanım alanında büyük bir havuz bulunuyor. Tavanlarında mükemmel ahşap oymaların bulunduğu konutların her köşesinde ahşap işçiliğinin en hoş örneklerini görebilirsiniz. Üstelik birbirinin güneşini kesmeyen Safranbolu meskenlerinin camı da öteki komşu meskenin camına bakmıyor.
Uğramadan dönmeyin!
Kaymakamlar Seyahat Meskeni, Safranbolu konutları ortasında en ünlüsü. 19. yüzyıl başlarında yapıldığı iddia edilen konak, Türk kültür yapısını ve hayat stilini sergilemesi istikametinden büyük kıymet taşıyor. Kaymakamlar Seyahat Meskeni, sanıldığı üzere kaymakamların oturduğu bir konut değil, Safranbolu Kışlası Kumandanı Hacı Mehmet Efendi’ye ilişkin özel bir konut. Kendisine yarbay karşılığı olan ‘Kaim -Makam’ denilmesi nedeniyle meskeni de halk ortasında bu isimle anılır olmuş. 1979 yılında meskenin onarımı yapılmış ve kamulaştırılmış. Akabinde 1981 yılında da eğitim merkezi olarak ziyarete açılmış. Şu anda seyahat meskeni olarak kullanılan konuttaki haremlik selamlık iki farklı kapı girişi bulunuyor. Meskenin çabucak her odasındaki sedirler, yağmuru engelleyen uzun saçaklar dikkat çekiyor. Pencerelerin kapakları ahşap oyma işçiliğiyle yapılmış, adeta bir tül perde misyonu görüyor. Üç kat ve yedi odadan oluşan Kaymakamlar Seyahat Konutu, yaz, kış ziyarete açık. Turistlerin akınına uğrayan seyahat konutuna turistler büyük ilgi gösteriyor.
Merkeze gerçek inerken eski kaldırım taşları, dik yokuşlar, dar sokaklar ortasında giderken, egzoz dumanının olmadığını fark ediyorsunuz. Zira otomobiller, dönemeçlerde ve dik yokuşlarda zorlandığı için çarşıya gelenler genelde yürümeyi tercih ediyor. Zati park alanı bulmak da epey sıkıntı.
Tabiat mükemmellerini da görün
İlçede yalnızca konaklar yok elbette. Uzun uzun yürüyüşleri sevenlerdenseniz inerken 250, çıkışta 180 merdiveni aşmanız gereken Tokatlı Kanyon’u kesinlikle görülmesi gereken yerler ortasında yer alıyor. Kanyonun doruğuna bir de görülmeye paha kristal cam teras yapılmış. Teras yaklaşık 75 tonu taşıyabiliyor ve fotoğraf çekimi için en uğrak yerlerden biri denebilir.
1994’ten bu yana UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Safranbolu’nun bir öbür tabiat olağanüstüsü ise iki yıl evvel onarımı yapılarak ziyarete açılan Mencilis Mağarası. Bulak köyü sonlarında bulunan mağara Türkiye’nin en uzun 5. mağarası olma özelliğini taşıyor.
Bu seyahat sonrası diyet kaide
Safranbolu yemeklerinde hamur işi öne çıkıyor. Rum mantısı ise bunlardan en ünlüsü. Ortasına kuşbaşı etin ve kırmızı biberlerin serpiştirildiği mantının lezzeti de manzarası kadar farklı. Yanına meşhur Bağlar Gazozu da söylediniz mi değmeyin keyfinize. Bir de ‘Peruhi’ ismi verilen bir çeşit mantıları var. İçi yoğurtlu olan bu mantının da müptelaları her yıl bu mantı için kente geliyor. Bükme ismindeki içi kıyma ve ıspanaklı pidesi, gevrek ince simidi, yaprak helvası, kuyu kebabı, cevizli eriştesi ile Safranbolu tam bir lezzet pınarı…
Safranbolu’da hava sıcak ancak nem yok denecek kadar az. Bu yüzden aralıksız gezmek çok kolay. Yemeğin akabinde, Cincin Han’ın içindeki kafelerde közde kahvenizi içip yorgunluğunuzu atabilirsiniz. Kahvenin yanında ikram edilen karadut şerbetinin tadı Osmanlı kültürünün vazgeçilmezlerinden. Onun dışında sokaklarda nereye baksanız safrana rastlıyorsunuz. Safranlı lokumu, kolonyası, sabunu ve çok daha fazlası…
Biri organik hayat mı dedi?
Ekseriyetle hafta sonu seyahatleri için tercih edilen Safranbolu cinsinde civar köyler de gezilebilir. Yörük köyü bunlardan en çok ziyaret edileni. Köyde her köşe başında reçel yapan teyzeleri, bahçe mahsullerinin satıldığı tezgâhları görmek mümkün. Organik eserlerin Safranbolu’da epeyce istek gördüğü söylenebilir. Gün biterken eşinize dostunuza orta sokaklardaki dükkânlardan ahşap kaşık, tarak, nihale ve daha birçok ikram alabilir; Safranbolu’dan hem kendiniz hem de sevdikleriniz için birbirinden hoş anılarla dönebilirsiniz. Ben hafta sonu için gitmiştim ve bu kadar gezebildim, şayet daha fazla vakit ayırırsanız, Safranbolu’da keşfedilecek daha çok yer var.
Hürriyet