Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Karadeniz’de tarihi doğalgaz keşfiyle ilgili yaptığı açıklama dünyada ses getirdi. Bazıları bunu ekonomik bir atak olarak yorumlarken bazıları ise keşfin Türkiye’nin dış siyasette elini rahatlatacağı yorumunda bulundu. İşte kimi yorumlar şöyle:
NÜFUZU ARTAR
A.A.’nın İngilizce yayınına konuşan Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Lideri Mehmet Seyfettin Erol, doğalgaz keşfinin Türkiye’ye bağımsız siyaset yolunu açtığını ve Türkiye’nin bölgesel nüfuzunu arttırabileceğini belirtti. Mehmet Seyfi Erol, “Doğalgaz ve petrol kimi vakit Türkiye’ye karşı silah olarak kullanıldı, bu bağlamda keşif, Türkiye’nin güç tedariki konusunda güvenliğini muhtemelen güçlendirir” yorumunda bulundu.
BÖLGEYE İLGİ ARTAR
Rusya’nın güç konusunda Türkiye’ye karşı ‘elinin zayıflayacağını’ savunan Erol, lakin iki ülke ortasında güç çizgilerinde işbirliğinin sürmesini beklediğini söyledi. Erol, Karadeniz’deki keşif nedeniyle üçüncü tarafların da bölgeye yönelik ilgisinin ve rekabetin artabileceğine işaret etti. Erol, daha fazla güç rezervi bulunması halinde Türkiye’nin ‘enerji diplomasisi’ ile daha güçlü bir ülke olarak öne çıkabileceği öngörüsünde de bulundu.
ABD’Lİ UZMAN YORUMU
Merkezi Washington’da bulunan Atlantik Kurulu isimli fikir kuruluşunun kıdemli uzmanlarından Matthew Byrza, doğalgaz keşfinin Türkiye için ‘iyi haber’ olduğunu belirtti. ABD’nin eski Azerbaycan Büyükelçisi olan Byrza, keşif sayesinde Türkiye’nin doğalgaz aldığı Rusya, İran, Azerbaycan üzere ülkelere karşı elinin güçleneceğini belirtti. Bryza, “Bu keşif, Rusya, İran, Cezayir, hatta Amerika olsun tüm doğalgaz tedarikçilerine karşı Türkiye’ye pazarlık gücü sağlıyor. Rusya ve İran’a karşı bu pazarlık gücü Suriye’de olduğu üzere hatta Libya ve Azerbaycan/Ermenistan sıkıntısında işine yarayabilir” sözünü kullandı.
KONUMUNU GÜÇLENDİRECEK
Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Lideri Ahmet Uysal, Türkiye’nin bir müddettir güç merkezi olma yolunda memleketler arası bir gündemi olduğuna işaret ederek Karadeniz’deki keşfin milletlerarası arenada konumunu güçlendireceğini belirtti. Karadeniz’deki hayati keşif ile birlikte iktisat üzerindeki baskının da azalabileceğini söz etti. Uysal, güç tedariğini çeşitlendirmek isteyen Avrupa Birliği liderliği nezdinde Türkiye’nin kıymetinin artabileceğini de savundu.
FINANCIAL TIMES’A KONUŞAN UZMANLAR: POTANSİYEL BÜYÜK SONUÇLARI OLABİLİR
Memleketler arası uzmanlar, Türkiye’nin Karadeniz’deki doğalgaz rezervi keşfini İngiliz iktisat gazetesi Financial Times’a yorumladı.
Analistler ön etaptaki bu keşfin ticari olarak uygulanabilir olmasının teyit edilmesi halinde önemli bir büyüklüğü temsil edebileceğine işaret etti. Danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’den Ashley Sherman, daha fazla sondaj kuyusuyla keşfin nihaileştirilmesi gerektiğine işaret ederek “Fakat bu, bu vakte kadar Türkiye’de ve Karadeniz’de yapılmış en büyük keşif. Türkiye’nin güç tedariki ve Karadeniz’in derin deniz varlığı konusundaki telaffuz üzerinde potansiyel olarak çok büyük sonuçları olabilir” dedi.
Wood & Company danışmanlık şirketinden Jonathan Lamb, üç yılda üretime geçilmesini iyimser bir varsayım olarak niteleyerek “En iyi ihtimalle (üretime geçilmesi için) beklenti olarak 5 yıl diyebilirim” dedi. Haberde keşfedilen doğalgaz alanının büyüklüğünün, 2015’te Mısır açıklarında keşfedilen Zohr alanının yüzde 40’ına denk geldiğine işaret edildi.
WSJ: DIŞA GÜÇ BAĞIMLILIĞI AZALIR
Amerikan Wall Street Journal’a nazaran güç uzmanları, Türkiye’nin Karadeniz’de doğalgaz keşifinin ticari uygulanabilirliği ve gazın kalitesi konusunda daha fazla bilgiye muhtaçlık olduğuna işaret ediyor. Türkiye’nin cumhuriyetin 100’üncü yılı olan 2023’te offshore doğalgaz kuyusunu üretime geçirmeye hazırlandığı belirtilerek bu amacın ‘epey iddialı’ olduğu yorumu yapılırken hayata geçirilmesi halinde Türkiye’nin yurtdışına yönelik güç bağımlılığının azalacağı tabir edildi.
Hürriyet
