Fatih sondaj gemisi Karadeniz’de Tuna-1 lokasyonundaki Sakarya Gaz Sahası’nda ağustosta açıklanan 320 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin akabinde yeni rezervlere ulaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, alandaki alt katmanlarda Fatih sondaj gemisinin 85 milyar metreküp yeni gaz keşfettiğini açıkladı. Böylelikle, Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği toplam gaz ölçüsü 405 milyar metreküpe yükseldi. Yapılan hesaplamalara nazaran, kelam konusu keşfin potansiyel ekonomik bedeli mevcut fiyatlarla yaklaşık 85-90 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Kelam konusu keşif, Türkiye’nin bugüne kadar kara ve deniz alanlarında gerçekleştirdiği 16.6 milyar metreküplük toplam üretiminin 25 katı düzeyinde bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fatih sondaj gemisinde incelemelerde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de eşlik etti.
İTHALAT AZALACAK
Yıllık doğal gaz tüketiminin 45 milyar metreküp olduğu dikkate alındığında, bölgede keşfedilen gaz Türkiye’nin yaklaşık 8 yıllık gaz tüketiminin tamamını karşılayabilecek düzeyde bulunuyor. Ama teknik olarak alandaki üretim kademeli artışla gerçekleştirilebiliyor. Bu kapsamda, Karadeniz’de 2023’te başlaması hedeflenen doğal gaz üretiminin yılda 5 ila 10 milyar metreküp düzeyinde yapılabileceği, en yüksek üretim (plato) düzeyine ise 2026’da ulaşılarak 15 milyar metreküp gaz üretilebileceği belirtiliyor. Böylelikle, Karadeniz’deki alandan Türkiye’nin yıllık doğal gaz muhtaçlığının yaklaşık yüzde 30’unun karşılanabileceği hesaplanıyor. Türkiye’nin geçen yıl sonu prestijiyle 12-13 milyar dolar olan doğal gaz ithalatının Karadeniz’den yapacağı üretimle yılda 3-4 milyar dolar azalması bekleniyor. Sakarya Gaz Sahası’nda yılda 15 milyar metreküp üretime geçilmesiyle konutlardaki doğal gaz gereksiniminin tamamı yaklaşık 25 yıl boyunca yerli kaynaklarla karşılanabilecek.
DOĞAL GAZDA KENDİNE YETEN ÜLKE OLABİLİR
Norveç’teki bağımsız güç araştırma kuruluşu Rystad Energy Petrol ve Gaz Analisti Palzor Shenga da Türkiye’nin doğal gaz muhtaçlığının neredeyse yüzde 99’unu ithal ettiğini söyledi. Son yıllarda yenilenebilir güç kapasitesindeki artışla Türkiye’nin gaz tüketiminin kısmen azaldığını lisana getiren Shenga, şöyle devam etti: “Buna karşın, biz Türkiye’nin doğal gaz talebinin 2030’da 55 milyar metreküpün üzerinde olacağını öngörüyoruz. Bu yüzden, şayet Türkiye Sakarya Gaz Sahası’nda açıklanan bu gaz ölçüsünü üretime geçirebilirse, güç portföyündeki dinamikleri büsbütün değiştirecek ve doğal gazda kendine kâfi olma yolunda emin adımlarla ilerleyecek. Ayrıyeten, bu keşif daha iyi bir zamanlamada olamazdı zira gelecek yıl Türkiye’nin memleketler arası uzun periyotlu gaz kontratlarının yüzde 25’inin mühleti sona eriyor. Bu yüzden, Sakarya Gaz Sahası’ndaki gelişmeler Türkiye’nin gaz kontrat görüşmelerinde başka tedarikçilere kıyasla daha iyi fiyatlar alabilmesi için fırsat sunacak.”
‘TÜM DÜNYA HAYRANLIKLA İZLEYECEK’
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı 85 milyar metreküplük ek doğalgaz rezervi hakkında değerlendirmelerde bulundu. Twitter hesabından açıklama yapan Bakan Albayrak, şu sözleri kullandı: “Nasiptir, nasip… Rabbim bulduracak olmasaydı aratmazdı. Ulusal güç atılımı adım adım meyvelerini verdikçe ülkemize vurulmaya çalışılan prangalardan nasıl birer birer kurtulduğumuzu tüm dünya hayranlıkla izleyecek.”
UZMANLAR NE DEDİ?
YENİ KEŞİFLER MÜMKÜN
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Lideri Yaşar Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fatih sondaj gemisinin Karadeniz’de daha evvel keşfettiği 320 milyar metreküplük gaz rezervinin bir başlangıç olduğunun daha evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan ve güç idaresi tarafından söz edildiğini anımsattı. Birinci keşfin yaklaşık 2 bin metre su derinliğinde ve 2 katmanda yapıldığını aktaran Arslan, “Yapılan teknik incelemelere nazaran, biri 100-110 metre, oburu ise 350-400 metre civarında 2 katmanda daha misal kalitede doğal gazın olduğu saptandı. Buradaki testlerin tamamlanması ve teknik değerlendirmelerin yapılmasıyla Türkiye’nin bulduğu gazda rezerv artırımı gündeme geldi. Bölgede sismik araştırma gemilerinin arama ve sondaj faaliyetlerine devam etmesiyle yeni keşiflerin yahut katmanların ortaya çıkarak mevcut rezervin daha üst çekilebileceğini düşünüyorum. Karadeniz’de faaliyetlerin kararlılıkla devam etmesiyle önümüzdeki aylarda da yeni keşifler mümkün olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE’NİN 8 YILLIK GEREKSİNİMİNİ KARŞILAR
Karadeniz’de 2 ay içerisinde keşfedilen doğal gaz ölçüsünün 320 milyar metreküpten 405 milyar metreküpe yükseldiğini kaydeden Yaşar Arslan, “Bu ölçü Türkiye’nin 8 yıllık doğal gaz muhtaçlığının tamamını karşılayabilecektir. Alandan yılda 15 milyar metreküp üretim yapılmasıyla, Türkiye’de hane halkı doğal gaz tüketiminin tamamının yaklaşık 25 yıl boyunca yerli kaynaklardan karşılanabileceğini öngörüyoruz” bilgisini paylaştı. Arslan, Türkiye’nin gelecek 5 yılda 30 milyar metreküplük uzun periyotlu doğal gaz alım kontratlarının müddetinin sona erdiğine dikkati çekerek, Karadeniz’deki keşfin kontrat yenileme görüşmelerinde ve ithal gazın maliyetini azaltma konusunda avantaj sağlayacağını vurguladı.
‘AGRESİF SONDAJ TAKVİMİ GÖRÜLEBİLİR’
Gaz keşfinin şu anda birinci evrelerinde olduğunu ve kimi testler yapılması gerektiğini söz eden Palzor Shenga, “Önümüzdeki birkaç yılda Türkiye’nin agresif bir sondaj takvimine şahit olabiliriz. Bu büyüklükteki bir saha hem teknik olarak hem de sermaye olarak ağır bir çalışma gerektiriyor” tabirini kullandı. Karadeniz’in hidrokarbon kaynakları açısından her vakit potansiyelli bir bölge olduğunu belirten Shenga, bu potansiyelin derin deniz sondajlarında yaşanan birtakım başarısızlıklardan ötürü ortaya çıkarılamadığını kaydetti. Shenga, bölgedeki rezervlerin karakteristik açıdan farklılık gösterebileceğine işaret ederek, “Tüm bu gelişmeler 2012’de Karadeniz’de çalışma yürüten büyük şirketlerin bölgeden çıkmasına yol açtı. Türkiye’nin bu büyüklükteki bir rezervinin bir sefer daha bölgeye şirketleri çekebileceğini düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
ATILAN EN BÜYÜK ADIMLARDAN BİRİ
Keşfedilen doğal gaz ölçüsünün artışının üretilebilir doğal gaz ölçüsünde da artış manasına geldiğini belirten Yaşar Arslan, “Bu manada geleceğe daha umutlu bakabiliriz” dedi. Karadeniz’de yapılan son sismik araştırmalarla bölgede yer alan doğal gaz rezervinin varlıklı ve kaliteli olduğunun görüldüğüne işaret eden Arslan, Romanya üzere Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin daha evvel keşifler yaptığını ama üretim evresinde zorlandığını anlattı. Türkiye’nin bölgesinde doğal gaz alanında önder ülkelerden olduğunu belirten Arslan, “Ülkemizin geçmişten günümüze edindiği bölüm deneyimi ve gerekli noktalarda bilgi transferiyle Karadeniz’de doğal gaz üreten ülkelerden biri olacağına inanıyoruz. Sakarya Doğal Gaz Alanı, Türkiye’nin hidrokarbon arama faaliyetlerinde yeni bir sayfa olacak. Karadeniz ve Akdeniz’deki derin deniz keşifleri konusunda bilgi, tecrübe ve deneyim kazanmasına katkı sağlayacak ve Türkiye’nin doğal gaz piyasasında ticari ve teknik mevzuda merkez olması yolunda atılan en büyük adımlardan olacak” dedi.
‘BU YIL DÜNYA DENİZLERİNDE YAPILMIŞ EN BÜYÜK KEŞİF GERÇEKLEŞTİRİLDİ’
Sakarya Gaz Sahası’ndaki keşif, bu yıl dünyada denizlerde gerçekleştirilen en büyük keşif oldu.
Türkiye Petrolleri Anonim İştiraki (TPAO) yeni keşif ile ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, 21 Ağustos’ta, Batı Karadeniz’de Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgesinde yer alan Sakarya Gaz Sahası’nda büyük bir keşif yapıldığı anımsatıldı. Sakarya bloğunda açılan ve keşif yapıldığı duyurulan Tuna-1 Kuyusu’nun Ereğli’nin 175 kilometre kuzeyinde yer aldığı aktarılan açıklamada, şu tabirlere yer verildi: “Kuyu sondaj operasyonu, en son teknoloji ile donatılmış Fatih Derin Deniz Sondaj Gemisi ile gerçekleştirilmiştir. Kuyunun bulunduğu bölgede su derinliği 2 bin 117 metre, son derinlik ise 4 bin 775 metre olmakla birlikte, kuyuda Erken Pliyosen-Geç Miyosen yaşlı 30 metrelik gaz ihtiva eden ek bir rezervuar düzeyi tespit edilmiştir. Kuyu sondajının tamamlanmasını müteakip rezerv ölçüsü, eklenen 85 milyar metreküple toplam 405 milyar metreküp olarak saptanmıştır. Sakarya Gaz Sahası’ndaki keşif, bugüne kadar Karadeniz’de gerçekleştirilmiş en büyük keşif olmasının yanı sıra bu yıl dünyada denizlerde gerçekleştirilen keşifler ortasında da birinci sırada yer almaktadır.” Açıklamada, TPAO’nun kara alanlarındaki ağır operasyonlarının yanı sıra Akdeniz ve Karadeniz’de eş vakitli formda ulusal ve yerli imkanlarla derin deniz aramacılık faaliyetlerinin aralıksız sürdürüldüğü vurgulandı. Açıklamada, “TPAO, halihazırda günlük toplam 150 bin varil petrol muadilinde üretim yapmakta, yurtdışında Azerbaycan, Irak, Rusya ve Afganistan’da faaliyet göstermektedir” denildi.
Hürriyet
