Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), Deloitte Digital işbirliğiyle hazırlanan “TÜBİSAD İktisadın Dönüştürücü Gücü: E-Ticaret Tesir Tahlili 2020 Raporu, Türkiye E-Ticaret Ekosistemine Bakış” başlıklı araştırmanın bulgularını kamuoyuna açıkladı. E-ticaret ekosistemi ile e-ticaretin ekonomik ve toplumsal tesirlerini ölçme gayesiyle hazırlanan rapor, dal bileşenleriyle yapılan görüşmeler ile 220’den fazla işletme ve 1.500 tüketici ile yürütülen saha çalışması sonuçlarına dayanıyor.
Global e-ticaret trendlerinin incelendiği raporda, COVID-19 salgınının tesiriyle 2020 yılında dünyada internet kullanan her beş bireyden dördünün e-ticareti deneyimlediği vurgulanıyor. Salgın sürecinde farklı yaş kümelerinden ve ekonomik seviyeden tüketicilerin yanı sıra KOBİ ve teşebbüsler de birinci defa e-ticaret tecrübesini yaşarken, tüketici beklentilerindeki değişim ile farklı kategori ve ürün segmentlerine doğru süratli bir yönelim göze çarpıyor.
Türkiye’de e-ticaret harcamaları 2020 yılında 226 milyar TL oldu
2019’da 3,4 trilyon dolar meblağında olan global e-ticaret hacmi 2020 yılında yüzde 26 büyümeyle 4,3 trilyon dolara ulaşırken, 2021 yılında global e-ticaret hacminin yüzde 14 artışla 4,9 trilyon dolara yükseleceği kestirim ediliyor. Türkiye COVID-19 tesiriyle süratle büyüyen bu global pazar içerisinde e-ticaretin GSYH’ye oranının yüzde 4,5’e ulaşması ile birlikte 2020 yılında olgun pazarlar ortasına girmiş görünüyor. Türkiye’de e-ticaret harcamaları 2020 yılında 226 milyar TL olurken, yurtiçi satıcıların e-ticaret hacmi 216 milyara yükselmiş bulunuyor. Türkiye iktisadı 2020’de gerçek olarak yüzde 1,8 büyürken, e-ticaret harcamaları COVID-19 pandemisinin etkisiyle yüzde 45 oranında büyüme sergiledi. E-ticaret harcamalarının yerli hane halkı kesin tüketim harcamaları içerisindeki hissesi yüzde 8 olurken, e-ticaret alışverişlerinin yüzde 63’ünün taşınabilir uygulamalar üzerinden yapıldığı görülüyor.
Araştırma raporu hakkında değerlendirmelerde bulunan TÜBİSAD İdare Şurası Başkanı Levent Kızıltan şunları söyledi: “E-ticaret COVID-19 salgını ile birlikte küresel ticarette çok ehemmiyeti bir konuma oturdu. Pandemi ile birlikte bu doğrulta orijinal bir periyoda girdiğimize inanıyoruz. Bu şuur doğrultusunda bu yıl sekizincisi yayınlamayı planladığımız Türkiye’de e-Ticaret Pazar Büyüklüğü raporunu yeni periyotta, sektörün bir ekosistem olarak ekonomik ve toplumsal açılardan yarattığı tesire odaklandırdık. Çalışmamız, ülkemizin e-ticarette olgun pazarlar ortasına girdiğini gösteriyor. Bu trend memnuniyet verici olmakla birlikte, bölgeler ortası dijital uçurum, e-ticaretin faydalarının tabana yayılımı açısından tehdit oluşturuyor. Dijital olgunluk düzeyimizi tüm bölgelerimizde yükseltebilirsek, global çapta önemli bir sıçrama yakalayan e-ticaret alanında ülkemizi daha da ileri düzeylere taşıyabiliriz.”
COVID-19 tesiriyle tüketicilerin e-ticaret alışveriş sıklığı arttı
COVID-19 salgını ile e-ticaret yapan tüketicilerin e-ticaret alışveriş sıklığının arttığı görülüyor. E-ticaret tüketicilerinin tercihlerinin de incelendiği araştırmaya nazaran tüketicilerin yüzde 51’i, e-ticaret kanallarının tercihinde en tesirli faktörün uygun fiyat olduğunu belirtiyor. Tüketicilerin e-ticarette en yaygın alışveriş yaptığı kategori yüzde 85 oranla giyim eserleri olurken, tüketicilerin yaklaşık yarısı pandemi döneminde dijital içerik kullanımlarını artırdığını belirtiyor. Tüketicilerin en çok tercih ettiği e-ticaret kanalı ise yüzde 91 oranla e-ticaret pazaryerleri.
E-ticarete katılan işletme sayısı beş yılda yüzde 42 arttı
E-ticaret ekosisteminin büyüme trendlerine de yer verilen raporda, e-ticarete katılan işletme sayısının 2015’ten bu yana toplam yüzde 42 oranında arttığı vurgulanıyor. Geçtiğimiz yıl toplam satışları içerisindeki internet satış hissesinin arttığını belirten işletmelerin oranı yüzde 65 olurken, işletmelerin yüzde 22’si internet satış kanalı için ek istihdam oluşturduklarının altını çiziyor. COVID-19 salgını sona erdikten sonra da internet satışlarının artacağını düşünen firma oranı ise yüzde 39.
“TÜBİSAD İktisadın Dönüştürücü Gücü: E-Ticaret Tesir Tahlili 2020 Raporu, Türkiye E-Ticaret Ekosistemine Bakış” çalışmasında e-ticaret faaliyetlerinin Türkiye’nin ekonomik kalkınma vizyonuna dayanağına ait çarpıcı datalar de yer alıyor. Bulgulara nazaran:
Lokal işletmelerden yapılan e-ticaret harcaması 216 milyar TL’ye ulaşmış bulunuyor
E-ticaretin toplam gayri safi katma kıymet katkısı 253 milyar TL.
E-ticaret toplam istihdama 1,9 milyon çalışanla katkıda bulunuyor.
E-ticaretin Türkiye’de toplam vergi katkısı 56 milyar TL.
E-ticaret bölgesel gayrisafi katma kıymetinin (GSKD) Türkiye bölgesel gayrisafi katma bedeline oranı yüzde 5,6.
E-ticaret takviyeli istihdamın Türkiye istihdamına oranı %7,2.
Lojistik kesiminde tüm gönderiler içerisinde e-ticaret hissesi %60
Raporda e-ticaretin, lojistik ve ödeme sistemleri üzere bileşenleri ortasında dijital dönüşüm süreçlerine olan katkısı da gözler önüne seriliyor. İşletmelerin yüzde 81’i internet satışlarıyla dijital yetkinliklerinin arttığını belirtiyor. Geleneksel lojistik bölümünde mikro dağıtım üzere çeviklik ve teknoloji odaklı yeni kıymet teklifleri gelişirken, lojistik dalında 2020 yılında yapılan tüm gönderiler içerisinde e-ticaretin payı yüzde 60 olarak ölçülüyor. Kargo dalında 2020 yılında yüzde 65 istihdam artışı yaşandığı da görülüyor.
Elektronik ödemeler yaygınlaşıyor
Türkiye’de e-ticaret ile birlikte elektronik ödemelerin süratle yaygınlaştığı ve benimsendiği gözlemleniyor. 2020 yılında kartlı ödemelerin toplam e-ticaret süreçleri içerisindeki hissesi yüzde 61 olurken, 2019’dan bugüne e-cüzdanın toplam e-ticaret süreçlerindeki hisse artışının yüzde 50 olduğu görülüyor.
Raporda e-ticaretin yararlarının toplumsal tabana yayılması için teklifler de paylaşılıyor:
Bölgeler ve demografik sınıflar ortası dijital adaptasyon düzeylerinin dengelenmesi
Ambalaj kullanımı ve iade kolaylıklarının çevreye negatif etkisinin önüne geçilmesi
Siber taarruzlar sonucu kişilerin finansal ve özel verilerinin çalınmasının engellenmesi
Dijital dönüşüme paralel mevcut işgücünün eğitilmesi ve istihdamın korunması
Hürriyet
