Çin, ülkenin Şanghay, Pekin, Çingdao üzere kimi bölgelerindeki havaalanlarında iç ve dış çizgilerde gelen yolculara uygulanan anal Covid-19 testinin ülke geneline yayılmasını planlıyor. Yalnızca Çinlilere değil, yurt dışından Çin’e gelen yabancılara da uygulanan test, itirazları da beraberinde getiriyor.
Son olarak bahis bir diplomatik krize dahi neden oldu. Hafta başında Japonya Kabine Genel Sekreteri Katsunobu Kato, Pekin’deki muhataplarından, kelam konusu testlerin Japonya vatandaşları üzerinde uygulanmaması için talepte bulunduklarını lakin cevap alamadıklarını duyurdu.
Reuters’ın haberine nazaran Kato, düzenlediği basın toplantısında, “Bazı Japonlar Çin’deki bu uygulamaya maruz kalmanın kendilerinde derin ruhsal acılar yarattığını söylediler” derken, kaç vatandaşının bu formda teste tabi tutulduğunu açıklamadı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise şikayetlerle ilgili soruya, uygulanan testlerin “bilimsel dayanaklı” ve “epidemideki durumun yanı sıra bağlantılı yasalar ve düzenlemelerdeki değişikliklerle tutarlı” olduğunu belirterek karşılık verdi.
Japonya’dan evvel de ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesindeki diplomatların, bu teste maruz bırakıldıkları açıklanmış ve Çin Dışişleri Bakanlığı’na resmi kanallar üzerinden bir şikayette bulunulduğu bildirilmişti. Daha sonra Çin’in ABD’ye diplomatların testlerden muaf tutulacağı istikametinde bir garanti verdiği duyurulmuştu. Güney Kore’den gelen ziyaretçilerin de direkt test yerine gaita örneği vermesine müsaade verildi.
KULAK TEMİZLEME ÇUBUĞU GİBİSİ BİR ARAÇ KULLANILIYOR
Tartışma yaratan testler birinci olarak ocak ayında uygulanmaya başladı. Çin Hastalık Denetim Merkezi’nin verdiği bilgiye nazaran, uygulama kapsamında ucu pamuklu uzun bir çubuk ile 3 ila 5 santimetre kadar içerde süreç yapılıyor.
Uygulama birinci gündeme geldiğinde Çin devlet televizyonuna açıklama yapan teneffüs hastalıkları uzmanı Li Tongzeng, anal sürüntü testlerinin gözden kaçan enfeksiyonları yakalamada daha tesirli olduğunu belirti. Li, gaita örneklerindeki yahut anal sürüntülerdeki virüs izlerinin, teneffüs yollarından alınan örneklere kıyasla daha uzun mühlet tespit edilebilir olduğunu da söyledi. Öte yandan testler Çin’deki son büyük Covid-19 dalgası sırasında ülkenin çeşitli yerlerinde vatandaşlar üzerinde de kullanıldı.
Fakat Hong Kong Üniversitesinden Viroloji Profesörü Dr. Jin Dongyan’a nazaran, testin müspet çıkması kişinin bulaşıcı olduğu manasına gelmiyor çünkü aşılar üzere çoğalamayan ve diğerlerini enfekte edemeyen inaktif virüsler de müspet sonuç verebiliyor.
DÜNYA SIHHAT ÖRGÜTÜ ‘SOLUNUM’ DİYOR
Dünya Sıhhat Örgütü ise en iyi örneklerin teneffüs yolu testlerinden elde edildiğini belirterek, mümkün olan hallerde bu testlerin uygulanmasını tavsiye ediyor. Örgütün Sözcüsü Christian Lindemeier Reuters’ın bir sorusu üzerine “Gaita örnekleri alternatif test gereci olarak kullanılabilir, bilhassa de gastrointestinal semptomları olan hastalarda. Lakin semptomların birinci haftasında olumlu sonuç vermeleri gastrointestinal semptomlara kıyasla daha düşük bir ihtimal” yorumunu yaptı.
Hong Kong’da bulunan Çin Üniversitesi’nden uzmanlar tarafından gerçekleştirilen ve sonuçları geçen yıl yayımlanan bir araştırmada ise çocuklarda ve bebeklerde gaita örneklerinin viral yükünün yetişkinlere kıyasla çok daha yüksek olduğu ve bu testlerin bu yaş kümelerinde virüsün teşhisinde daha tesirli olabileceği vurgulanıyor.
Öte yandan İspanya’nın Galiçya bölgesindeki birtakım hastanelerde de yeni doğanlarda ve burun sürüntülerin uygulanmasının mümkün olmadığı psikiyatri hastalarında da anal sürüntü testleri uygulandı.
TEKNİK OLARAK GERÇEK LAKİN…
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı ve Psikiyatrist Doç. Dr. Şenol Turan kelam konusu uygulamanın artılarını ve eksilerini hurriyet.com.tr için kıymetlendirdi.
Savaşçı, virüsün bedenden atılma yolu ortasında gastrointestinal sistem de bulunduğunu, bu sistemdeki ACE reseptörlerinin yoğunluğu nedeniyle virüsün mide bağırsak üzere organları da etkilediğini belirtti.
Bu durumun birçok hadisede görülen ishal semptomlarının da sebebi olduğunu belirten Savaşçı, “Bu bilimsel olarak hakikat; virüs sürüntü örneği anal sürüntüde daha çok tespit edilebilir. Zira genelde virüs burundan ve boğazdan alt teneffüs yolları ve akciğerlere 1 haftada iniş gösterir” dedi.
Savaşçı bu uygulamanın hem alan sıhhat çalışanı hem de hasta için zahmetli bir sistem olduğunu vurgularken çocuklarda uygulanmasının da pek mantıklı olmadığını belirtti.
BİLHASSA ERGENLERDE RUHSAL TESİRLERİNE DİKKAT
Şenol ise uygulamanın hem erişkinlerde hem de çocuk ve ergenlerde ruhsal bir travmaya yol açabileceğine dair ikazda bulundu. Çeşitli araştırmalarda anüs/rektum bölgesindeki kanserlerin araştırılması için yapılan taramaların olumsuz ruhsal sonuçlar doğurduğuna dair göstergeler olduğunu belirten Şenol, çocuk ve ergenlerin yetişkinlere kıyasla daha fazla risk altında olduğunu da kelamlarına ekledi.
Şenol, “Duyarlı çocuklarda damar yolundan kan almak dahi ruhsal tesirler oluşturabilir. Çocukların 3-4 yaşından sonra kendi özel bölgelerini tanıyabildikleri ve mahremiyetlerini tanımlamaya başladıkları düşünüldüğünde, bu devirden sonra yapılacak her uygulamanın dikkatle kıymetlendirilmesi gerekmektedir” derken kelam konusu yaş kümesindeki bireylerin bu tecrübesi bir travma olarak algılayabileceğini tabir etti.
Bu bağlamda elzem olmadığı takdirde anal sürüntü uygulamasından kaçınılması gerektiğini savunan Şenol, “Çocukluk çağında yaşanan travmaların, travmanın yaşandığı devirden çok sonra ortaya çıkabilen erişkin hayatındaki kimi değerli psikiyatrik bozukluklara neden olduğu düşünüldüğünde, anal sürüntü testinin uygulanmasının çok güçlü bir desteği olmadıkça uygun olmayacağı bilinmelidir” diye konuştu.
Hürriyet
