Orkestra, Lübnan’ın dağlık bir kasabasında 19. yüzyıldan kalma bir sarayda yaklaşık bin festival müdavimi için vampir yapmaya başladığında, “Chicago” müziklerinin yeni bir Arapça versiyonundaki Velma Kelly karakteri olan Selma Fehmi, kullandığı melodisine göre mırıldanmaya başladı. “Bütün O Caz.”
Ancak şovun açılış şarkısının bu yeniden tasavvuru, Lübnanlı bir dokunuş sağladı: “Acele et, beni al ve gezdirmeye çıkalım. /Beyrut’un ortasında gizlenmiş küçük bir yere.”
Şu anda Broadway’de en uzun soluklu şov olan “Chicago”nun Arapça uyarlaması, Mayıs ayındaki Casino du Liban’da beş geceye kadar uzanan kapalı gişeyle gösterime girdi. Ekip, Ağustos sakinleri Beyrut’un yaklaşık 20 mil yayılması Beiteddine’deki bir arka şenlikte üç performansla geri döndü – bu uyarlama burada devam ediyor – ve şimdi gösteriyi Orta Doğu ve giderek yurt dışına taşınmasını umuyor.
Uyarlamanın yazarı, koreografı ve yöneticisi Roy ElKhouri, Amerikan kültürel referansları ve son derece farklı derecelerde söz dizimi ile uğraşmasına rağmen, müzikali Arapçaya çevirmenin oldukça işlemci olduğunu söyledi. Sözleri uyaran Anthony Adonis, bağlamanın bizim özellikle Beyrut’una hitap ettiğini söyledi.
Adonis, ailenin ekonomik krizini tetikleyen kötü yönetim ve yolsuzluğa ve başkentte 2020’de meydana gelen liman patlamasıyla ilgili bir soruşturmaya hükmederek, “Lübnan’daki yargı sistemi hakkında bir yorum yapmak için yazılmış gibi” dedi. ve girişim.
1920’lerin Chicago’sunda geçen bir şovun Orta Doğu’daki çağdaş tartışmalarla konuşma yeteneği ElKhouri’ye çekici geldi. Evrensel yolsuzluk, medya eleştirisi ve şov dünyasının güç temalarına işaret ederek, “Onunla her yönüyle ilişki kurabilirsiniz” dedi.
Eşi Fran ile birlikte 1996 Broadway canlanmasının yapımcılığını üstlenen Barry Weissler, Lübnan’daki sanatçıların hikayesini yeniden ele almalarına şaşırmadı. Weissler, “Herkes anlıyor” dedi. “Hangi dili olduğu önemli değil – tepki hala aynı.”
Yine de, ortak noktalara rağmen, Concord Theatricals lisanslarına sahip olan katı saldırganlar nedeniyle müzikali yeniden çalmak karmaşık bir süreçti. Arapça versiyonun orijinal hikaye çizgisine sadık kalması gerekir. Karakterler eklenemez veya kaldırılamaz ve indirilemez da eklenemez. Ve Lübnanlı ekibin uyarlaması – orijinali Bob Fosse’ye ait olan – tamamen yeni bir koreografi ve yön vermesi gerekiyordu.
Bu belirlemeleri belirledikten sonra ElKhouri’nin ekibi çalışmaya başladı.
İlk adım, adı Velma ile kafiyeli olan Selma (Mirva Kadi) dahil olmak üzere karakterler için ilgili Arapça kelimeleri bulmaktı. Sevgilisini öldürmesi hikayesini harekete geçiren Roxie Hart, Lübnanlı pop yıldızı Nancy Ajram’ı ima ederek Nancy Nar (Cynthya Karam) oldu.
Kelime oyunuyla ilgili diğer değişiklikler: Katilleri hapishaneden serbest bırakan düzgün konuşan avukat Billy Flynn, soyadı “özgür” anlamında gelen Wael Horr (ElKhouri) oldu. Roxie’nin sadık kocası Amos, “sadık” anlamından gelen Amin (senaryoyu uyarlamaya yardım eden Fouad Yammine) oldu. Ve sempatik gazeteci Mary Sunshine, tam adı “güneşin ışığı” anlamından gelen Nour El Shams (Matteo El Khodr) oldu.
Şarkıları çevirmek daha büyük bir zorluktu. “Razzle Dazzle”ın meşru ve showbiz jargonu – Arapça “Shubeik Lubeik” (“Dilek Benim Emrimdir”) – özellikle aldatıcıydı. Adonis, ekip müziğiyle en uyumlu olana karar verene kadar en az üç versiyon yazdı. “Çok, çok karmaşık bir matematik yapıyor” dedi.
Müzikal boyunca Lübnanlı referanslar damlatıldı. “Cell Block Tango” veya “Kan Yistahal”da (“Hak Etmişti”) mahkumların lehçeleri ülkesinin çeşitliliğini gösterenlerdi. Aslı Macar olan Hunyak karakteri, Lübnan’daki Ermeni nüfusa gönderme yaparak Ermeni olmuştur.
Ülke, Arap dünyası en liberal ülkelerden biri olarak görülen de, toplum pek çok kesimi muhafazakar gereksinimleri. Ancak ekip, ister dans numaralarındaki açık bölüm, ister açıklayıcı kostümler ve müstehcen ciyaklamalar olsun, müzikalin duygusallığından çekinmedi.
Yine de ElKhouri’nin başka korkuları vardı, öncelikle “Chicago”nun ülkesinde seyirci bulamayacağı korkusu. Kapalı gişe gösterileri aksini yanlış.
Şenlikteki ilk gösteriyi izleyen izleyici Yahya Fares, “Lübnan’da bu düzeyde bir performansa neredeyse rastlarsınız” dedi. Kız arkadaşı Maribelle Zouein de etkilenmişti.
“Lübnan kültürünü dahil ettiler” dedi. “İlişkilendirilebilir hale getirdiler.”
Hem Fares hem de Zouein, Lübnan tiyatrosunun ve genel olarak Arka’nın bölgedeki kültürel itibarına rağmen yapımının giderek zorlaşmasından yakındı.
Arap Dramatik Sanatlar Vakfı’nın kurucusu Aliya Khalidi, 1800’lerin gücü, Maroun Naccache’nin Avrupa oyunlarını Arap müziklerine uyarlayarak Batı tarzı tiyatroyu Lübnan’a getirdiğini söyledi. 1956’da Baalbeck International Şenlik’in gelişmesinden sonra tiyatro geliştirildi. Ve 1975’ten 1990’a kadar Lübnan iç savaşı sırasında bile, Rahbani kardeşler olarak bilinen geliştiriciler ve oyun yazarları, şarkıcı Feyruz ve oğlu Ziad, kültürel dayanak olmaya devam eden oyuncular ve oyunlar ürettiler.
Khalidi, oğlu birkaç yıllık koronavirüs pandemisi, finansal sonuçları ve liman patlaması nedeniyle bir gerileme yarattığını söyledi. Genellikle kriz zamanlarında en çok etkilenen mecra tiyatrodur” dedi.
Khalidi ve ElKhouri, geçen yıl Lübnan’da giderek daha mütevazı üretimlerin ortaya çıkmayacağını söyledi. Ancak “Chicago” uyarlaması, mali bakımlar nedeniyle oyuncu kadrosunun ve ekibin ilk çıkıştan önce prova yapmak için yalnızca iki ayları olduğu anlamında gelse de, anlayışıyla göze çarpıyordu. Bazı aktörler ve dansçılar günlük işlerine devam etmek zorunda kaldı.
Gösterinin yapımcıları Nayla El Khoury, “Bunu cebimizden yaptık” dedi. “Uygun kaynaklara ve ülkelere uygun kullanma sahiplerse neler yapabileceklerini bir düşünün.”
Adonis, uyarlamanın başlı başına bir açıklama olduğunu söyledi: Ülke kültürel olarak ne yaşarsa yaşasın, “Lübnan’ın yaşadığı haritada.”
