Kathleen Folbigg ismi dünyanın öteki yerlerinde yaşayanlara pek bir şey tabir etmiyor ancak ülkesi Avustralyalılar onu “en makus bayan seri katil” olarak hayli iyi tanıyor.
2003 yılında 4 çocuğunu da farklı vakitlerde boğarak öldürdüğü suçlamasıyla 40 yıl mahpusa mahkum edilen Folbigg, mahkeme mühletince saf olduğunu savunmuş ve çocuklarının dördünün de ani bebek vefatı sendromu nedeniyle hayatını kaybettiğini öne sürmüştü. Heyet bu savunmaya inanmadı, Folbigg’in günlüğüne yazdığı kuşkulu satırları çocuklarını öldürdüğüne destek kabul etti. Lakin ortadan geçen 18 yılda bilim, Folbigg’i haklı çıkarmış üzere görünüyor.
Dünyanın çeşitli yerlerinden ve farklı disiplinlerden 90 bilim insanı, genetik bilimindeki son teknolojileri kullanarak çocukların dördünün de doğal sebepler nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koydu. Ortalarında Nobel ödüllü iki bilim insanı da bulunan küme, New South Wales eyaletinin valisine bir mektup göndererek, Folbigg’in derhal affedilerek özgür bırakılmasını ve yapılan isimli kusurdan en kısa vakitte dönülmesini talep etti.
Avustralya yargısı bu çeşit kararların geri döndürülmemesiyle ünlü. O nedenle “Folbigg özgür kalacak mı?” sorusuna karşılık vermek şu kademede çok güç. Lakin sonuç ne olursa olsun şu an 53 yaşında olan Folbigg’in New York Times tarafından dünya gündemine taşınan öyküsü, romanlara ve sinemalara taş çıkartacak cinsten…
BEBEKKEN ANNESİNİ, ANNE OLUNCA BEBEKLERİNİ KAYBETTİ
Kathleen, neredeyse doğduğu andan itibaren berbat şartların içine düştü demek yanlış olmaz. Daha 18 aylıkken annesi bir maddi sorun yüzünden konutu terk etti. Sarhoş babası 1968 yılında Sidney’de bir sokak ortasında annesini bıçaklayarak öldürdü. Folbigg, tam 28 yıl sonra kaleme aldığı günlüğünde “Belli ki ben de babamın kızıyım” sözünü kullanıyordu.
O tarihte, yani 1996’da, Craig Folbigg isimli bir madenciyle evli olan Kathleen, personel sınıfının ağır olarak yaşadığı Newcastle banliyösünde oturuyordu. Craig ve Kathleen çifti o güne kadar üç sefer çocuk sahibi olmuş lakin çocukların hepsi daha bebekken hayatlarını kaybetmişti.
Birinci çocukları Caleb, 20 Şubat 1989’da daha 19 günlükken hayatını yitirdi. Tabipler Caleb’in mevt nedenini ani bebek vefatı sendromu (ABÖS) olarak tespit etti. (‘Beşik ölümü’ olarak da bilinen ABÖS, literatürde daha evvel rastgele bir sıhhat sorunu saptanmayan 1 yaşın altındaki bebeklerin beklenmeyen, sebebi açıklanamayan vefatı olarak tanımlanıyor.)
İkinci çocuk Patrick, Caleb’den neredeyse 2 yıl sonra 8 aylıkken öldü. Vefat evrakında çocuğun görme engelli ve epilepsi hastası olduğu ve nefessiz kalıp boğularak öldüğü yazılıydı.
Çiftin üçüncü çocukları ise bir kızdı: Sarah, 30 Ağustos 1993 günü 10 aylıkken hayatını kaybetti. Vefat nedeni kayıtlara tekrar ABÖS olarak geçti.
Son çocuk Laura ise Mart 1999’da 18 aylıkken hayatını kaybetti. Laura’nın vefat dokümanında sebep başlığının altında “tespit edilemedi” yazıyordu.
EŞİ GÜNLÜĞÜNÜ OKUYUNCA…
Folbigg ailesi müthiş bir trajedinin içindeydi lakin olaylar Craig Folbigg’in eşinin günlüğünü okumasıyla değişik bir yola girdi. Günlükte Kathleen’in “Sarah biraz yardımla gitti” cümlesini gören Craig, çocuklarını öldürdüğünden şüphelendiği eşini polise şikayet etti.
Polis sorgusunda Kathleen, bu satırları genç bir annenin öfkesi ve çaresizliğiyle yazdığını söylerken kelam konusu cümledeki kastının ise Allah’ın bebeğini yanına almış olmasına dair umut olduğunu belirtti.
Yargılama süreci esnasında bebek Laura’nın mevt nedeni için “tespit edilemedi” kararını veren Tabip Allan Cara, mahkeme tarafından uzman şahit olarak dinlendi. Cara, tıpkı aileden dört çocuğun bu biçimde ölmesinin daha evvel karşılaşmadığı bir olay olduğunu belirtti. Cara, bu bahiste rastgele bir bağımsız data sunmasa da savcılık tıpkı aileden 4 bebeğin 10 yıllık bir devirde aralıklarla vefatının çok ender bir durum olduğunu kabul etti.
Savcılardan biri kapanış konuşmasında argümanlarını, “Tıp tarihinde bu türlü bir olay asla fakat asla görülmemiştir. Burada bırakın makul kuşkuyu gülünç bir durum var” kelamlarıyla özetledi.
Heyet de savcılıkla birebir fikirdeydi. Yargılandığı sırada 35 yaşında olan Kathleen Folbigg, Patrick, Sarah ve Laura’yı taammüden, Caleb’i ise kazara öldürmekten hatalı bulundu. Hakkındaki karar açıklanırken gözyaşlarına boğuldu.
ÇOK ENDER GÖRÜLEN BİR MUTASYON KEŞFEDİLDİ
O vakitten beri mahpusta olan Kathleen Folbigg’in hür kalması için çalışan bilim insanlarının birinci yaptığı şey delilleri tekrar incelemek oldu. Her şeyden evvel şu fark edildi: Ölenlerin taammüden nefessiz bırakılarak boğulduğuna dair en ufak bir delil yoktu. Dahası bebeklerin hiçbiri öldükleri sırada sağlıklı değildi. Son çocuk Laura hayatını kaybettiği sırada bir teneffüs yolları enfeksiyonuyla savaşıyordu. Hatta otopsi sırasında kalbinde enflamasyon olduğu da keşfedilmişti. Bu ayrıntılar Folbigg’in özgür affedilmesini savunan dilekçede de yer aldı.
Bütün ipuçları ışığında, Folbigg’in avukatları, genetik uzmanlarından hadiseleri incelemelerini talep etti çünkü ailenin yaşadıklarının bir genetik mutasyonla açıklanabileceğini düşünüyorlardı.
Canberra’da bulunan Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden immünoloji uzmanı Carola Vinuesa ve grup arkadaşı Todor Arsov, Folbigg’in 8 Ekim 2018’de cezaevinden verdiği onay üzerine bayanın genomunu sekanslamayı kabul etti. Ortaya çıkan sonuç akıllara sakinlik verecek düzeydeydi: Kathleen Folbigg’in CALM2 ismi verilen geninde çok ender görülen bir mutasyon bulundu.
CALM2 MUTASYONU NE DEMEK?
Kalmodulin proteinin salgılanmasında vazifeli olan üç CALM geni bulunuyor. Bu genlerden rastgele birinde yaşanan bozukluklar, kalp krizine yol açan aritmilerin yanı sıra bebek ve çocuklarda ani ölümlere yol açabiliyor.
Profesör Vinuesa, New York Times’a yaptığı açıklamada dünyada bilinen yalnızca 75 patojenik (hastalık yapan) CALM mutasyonu olayı olduğunu, bunların kimilerinin da semptom göstermeyen ebeveynler olduğunu belirtti. Lakin bu 75 hadisenin en az 20’sinde çocuklar hayatını kaybederken, öbür birçok olayda da kalp krizleri görüldü. Bilhassa adrenalin düzeyini yükselten tetikleyicilerin bulunduğu olaylarda kalp krizi riski daha da yüksekti. Hakikaten Laura’nın öldüğü sırada teneffüs yolları enfeksiyonunun tedavisi için aldığı ilaç da bir tıp adrenalin tetikleyici olan psödoefedrin içeriyordu.
Dört bebekten de doğumlarının çabucak sonrasında alınan kan ve doku örneklerini inceleyen genetikçiler, Sarah ve Laura’da da annelerindeki genetik mutasyonun aynısının bulunduğunu keşfettiler.
RESMİ SORUŞTURMA BAŞLATILDI ANCAK SONUÇ VERMEDİ
Bu noktada Folbigg’in avukatları davaya dair bir resmi soruşturma yürütülmesini sağlamayı başardı. 2018 sonu 2019 başında görülen duruşmalarda, tabir veren Vinuesa, mahkemeye genetik ayrıntıları içeren bir dizi rapor sundu. Lakin yeni ispatlar da pek kabul görmedi.
İspatların ciddiye alınmadığını fark eden Vinuesa, Milano’da yaşayan dünyaca ünlü kardiyoloji ve kardiyo genetik uzmanı Prof. Peter Schwartz’a başvurdu. Schwartz’dan gelen karşılık ümit vericiydi. Ünlü hekim, ABD’de bir ailenin iki çocuğunda da birebir genetik mutasyon olduğunu belirterek çocuklardan birinin kalp krizi nedeniyle öldüğünü başkasının ise kriz geçirdiğini tabir etti. Schwatrz, bulgularını bir mektup yoluyla Avustralya’daki mahkemeye de iletti.
Temmuz 2019’da yargıç bir karar verdi. Yeni delilleri incelediğini fakat Folbigg’in günlüğündeki satırları epey ikna edici bulduğunu söz eden yargıç, bayanın suçluluğunu sorgulamak için makul kuşkusu olmadığını bildirdi.
Lakin bilim insanları hala pes etmiş değiller. Ortalarında dünyaca ünlü CALM mutasyonu uzmanı Profesör Michael Toft Overgaard’ın da bulunduğu çok sayıda uzman, bulgularını hakemli bir bilim mecmuası olan EP Europace’e gönderdi. Makale 17 Kasım 2020’de yayınlandı.
BAŞKA ÇOCUKLARDA DA MUTASYONLAR BULUNDU
Başka yanda bilim insanları Caleb ve Patrick’in genomlarında da farklı ender varyantlar bulunduğunu tespit etti. Kelam konusu varyantların fareler üzerinde yapılan çalışmalarda erken periyot öldürücü epilepsi nöbetlerine yol açtığı bulunmuştu.
Tıbbi ispatların Folbigg’in masumiyetini gösterdiğinde hemfikir olan bilim insanlarının sayısı 90’a ulaştı. Vali’ye gönderilen mektubu imzalayanlar ortasında Profesör Schwartz, Avustralya Bilimler Akademisi Lideri John Shine ve 2009 Nobel Tıp Ödülü’nün sahibi Elizabeth Blackburn de bulunuyor.
Vinuesa ise New York Times’a yaptığı açıklamada, “Kathleen affedilirse onun için çok memnun olacağız. Bu durum hukuk sisteminin bilimi ciddiye alması gerektiğine dair de çok güçlü bir bildiri olacak” diye konuştu.
Not: Bu haber New York Times’ın 9 Mart 2021 tarihli “She Was Imprisoned for Killing Her 4 Children. But Was It Their Genes All Along?” haberinden derlenmiştir.
Hürriyet
