Avrupa’da ortasından iki ırmak geçen bir kenti gezmek için şahane bir fırsat şu günler. Bilhassa de yurtdışı tutkunları için bulunmaz fırsat Sırbistan’ın başşehri Belgrad. Sırpçası Beograd, Türkçesi ‘Beyaz Şehir’. Yaklaşık 2 milyon nüfusuyla hem Sırbistan’ın hem de Balkanlar’ın en büyük kentini en çok Türkler ziyaret ediyor… Hem vize yok hem uçakla 1 saat 20 dakika. Üstelik yeme-içme ve konaklama pek çok ülkeye nazaran daha ucuz. Tarihi merkezine Stari Grad, yeni yerleşim bölgesineyse Novi Beograd dedikleri kentin iki yakasını Sava Irmağı ayırıyor.
Kale ve İstanbul Kapısı…
Yasal Sultan Süleyman, 1521’de fethetmiş kenti. Yalnızca Belgrad’da değil, Sırbistan’da da pek çok iz var Osmanlı’dan. Hatta o denli ki pek çok sözcük Türkçeden geçmiş. Size çok tanıdık gelecek isimler göreceksiniz sık sık. Kent merkezinden trafiğe kapalı ve daima çok kalabalık olan çok sayıda kafe, restoran ve mağazanın sıralandığı Knez Mihailova Caddesi boyunca yürürseniz, kocaman parkı ve şahane görünümüyle Kalemegdan’a varırsınız. Kentin tam merkezindeki kale haftanın her günü ziyarete açık, üstelik de fiyatsız.
Kaleyi çevreleyen parkın ismi Kale Megdan, yani Kale Meydanı. Osmanlı vaktinden kalmış. İstanbul Kapısı ve Saat Kule üzere bu meydanın da Türkçe ismini motamot koruma etmişler. Parkın içindeki geniş terasın mükemmel görünümü, Sava ve Tuna ırmakları.
III. Ahmet periyodunda sadrazamlık yapmış Mora fatihi Damat Ali Paşa ve kalenin aşağısındaki Pir Mustafa türbeleri de Osmanlılardan kalmış.Osmanlı’ya 14 yıl hizmet etmiş Sırp asıllı sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın artık suyu olmasa da aslını motamot korumuş çeşmesini görmeden geçmemeli. Bir de Belgrad Zafer Anıtı var kalede, ismine Pobednik diyor Sıplar. I. Balkan Savaşı’nda Osmanlı’ya karşı kazandıkları zaferin anısına dikilmiş.
Romantik, politik meydan
Knez Mihailova Caddesi’nin öbür ucu Cumhuriyet Meydanı. Kral Mihailo, Belgrad’ı Osmanlı’dan alan kişi. Onun heykelini dikmiş Sırplar. Heykelin çabucak yanı başında Opera ve Ulusal Müze var. Meydan Belgrad’ın merkezi sayılıyor ve kentin en değerli buluşma noktası. Hem romantik hem politik. Halk bir şeyi protesto etmek istediğinde bu meydanda buluşuyor. Buranın yanı başındaki meydanın ismiyse yeniden Türkçeden gelen Terazije. Görkemli Parlamento Binası’na, Belgrad Belediyesi’ne ve Cumhurbaşkanı Köşkü’ne ulaşmak için buradan geçmek zorundasınız. Kentin simgelerinden biri de bu meydandaki 1906’da yapılan Mosk- va Hotel. Albert Einstein, Maksim Gorki, Alfred Hitchcock, Jack Nicholson, Robert De Niro, Brad Pitt üzere pek çok ünlüyü ağırlamış.
Tesla onuruna müze
Belgrad’a gelip de Edison ile birlikte elektriğin babası sayılan Nikola Tesla Müzesi’ni ziyaret etmeden dönmemelisiniz. Sırp asıllı Nikola Tesla, Belgrad’da hiç yaşamamış aslında. Müzenin olduğu binanın Tesla ile direkt pek ilgisi de yok doğruyu söylemek gerekirse. Tesla Amerika’da ölünce, Sırplar dünyaca ünlü biliminsanına sahip çıkmışlar. Müzede, Tesla’nın geliştirdiği yüksek frekans transformatörünü görmeyi ihmal etmeyin.
Gelelim Belgrad’ın en işlek yerlerinden biri olan Slavia Meydanı’nın çabucak yanı başındaki Balkanlar’ın en büyük Ortodoks kilisesi Aziz Sava’ya… Bu kadar havalı olsa da bir türlü bitirememişler. Kilisenin alt katı dini ayinlere ayrılmış. Duvarlar pek de şık olmayan devasa varaklı fresklerle bezenmiş. Dikkatle bakarsanız Ayasofya izlerini fark ediyorsunuz mimarisinde. Madem kilise dedik, Kralja Aleksandra Caddesi’ndeki Taş Meydan’ın yanında konumlanmış Aziz Mark Kilisesi’ni atlamamalısınız. 19. yüzyıldan kalma bu Ortodoks kilisesi ismini dört İncil müellifinden biri olan Aziz Mark’tan alıyor. Lakin maalesef onarımı pek başarılı olmamış. Belgrad’da bir cami var, o da Bayraklı Mescidi. Vaktiyle Sırbistan, Osmanlı yönetimindeyken cami sayısı 250’nin üzerindeymiş. Şehrin pek çok müellif, gazeteci, ressam ve sanatkarının vakit geçirdiği bohem mahallesi, Skadarlija. Günümüzde kafe ve restoranlarıyla İstanbul Beyoğlu’ndaki Nevizade kıvamında…
Sırp lezzetleri
En değerli ana yemekleri ‘cevapcici’ dedikleri köfteye benzeyen ünlü Balkan kebabı. Çorbaya ‘corba’ diyorlar. En ünlüsü ‘jagnjeca corba’, yani yahni çorbası. Bol sebzeli, bol materyalli. Sırbistan mutfağı süt eserleriyle meşhur. Mısır ekmeğinin üzerine sürdükleri yoğurttan yaptıkları kaymak (kajmak) ve ‘prebranac’ dedikleri fasulye klasik başlangıç yemekleri. Belgrad’daki tüm kafe ve restoranlarda Türk kahvesi servis ediliyor ve ismi hâlâ Türk kahvesi. Tek farkı burada fincanlar çok daha
büyük ve isterseniz şekeri yanında getiriyorlar.
Yurtdışı tatili için Avrupa’da nereye uçabilirsiniz?
Birçok ülke pandemi nedeniyle ziyaret şartlarını daima güncelliyor. Yeni yapılmış PCR testini kâfi gören ya da ek tedbir olarak 14 günlük karantina uygulayan ülkeler var. THY’nin son güncellediği uçuş yapılabilen Avrupa ülkeleri listesi şöyle: Belarus, Birleşik Krallık, Bosna Hersek, Bulgaristan, İrlanda, Kosova, Makedonya, Malta, Moldova, Karadağ, Rusya, Sırbistan, Slovenya, Ukrayna. (Karantina, test vb. şartlar her ülkede farklılık gösteriyor.)
Hürriyet
