Dünyanın ırkçılığa karşı son toplu ayaklanması geçen mayıs ayında ABD’de Afro-Amerikalı George Floyd’un polis memuru Chauvin tarafından öldürülmesiyle gerçekleşmişti.
Rumen hakem de Şampiyonlar Ligi üzere en üst düzey futbol tertibinde Webo olayıyla skandala imza atarak dünya manşetlerini kaplayan yeni reaksiyona sebebiyet verdi. Futbol alanlarında son olarak geçen yıl Arsenal-Tottenham maçında Aubameyang’a Manchester City-Bournemouth maçında da Raheem Sterling ve Tyrone Mings’e ırkçı telaffuzlarda bulunan taraftarlara ağır cezalar verildi. Statlara girişleri 5 yıl yasaklanırken, Tottenham Kulübü ise kendi taraftarına ömür uzunluğu men cezasını yapıştırmıştı. PSG-Başakşehir maçının enteresan tartışmalarından biri, geceye damga vuran 4. hakem Costantin Coltescu’nun alana çıkmaması kaydıyla karşılaşmanın devam etmesi ihtimaliydi.
YAKIŞIKSIZ BİR HAREKETTE HAKEM YARDIMCININ MİSYONUNA SON VEREBİLİR
Oyun Kuralları Kitabı, Kural 6: Başka Hakemler kısmında “Diğer hakemler, maçın hakeminin idaresi altında misyon yaparlar. Gereksiz müdahaleleri yahut yakışıksız hareketleri kelam konusu olduğunda, hakem bunların vazifelerine son verecek ve durumu yetkili kurumlara rapor edecektir” denilmektedir.
IFAB Oyun Kuralları, bu tarifleri belirtmekle birlikte, uygulama konusunda karşılaşmayı düzenleyen UEFA üzere konfederasyonların yahut TFF üzere lokal federasyonların ‘Futbol Karşılaşma Talimatı’na pas atıyor: “Müsabaka kuralları maça çıkamayacak yahut devam edemeyecek bir hakemin yerini kimin alacağını açıkça belirtmelidir.”
Bu kapsamda UEFA’nın kendi tertipleri için ‘Regulations’ kısmında hakemlerin devam edememe durumuna dair ayrıntılar şu formda: Bir hakem, yardımcı hakem yahut görüntü yardımcı hakem maçtan evvel yahut maç sırasında rastgele bir sebeple vazife yapamayacak duruma gelirse aşağıdaki koşullarda hakem takımının bir üyesi ile değiştirilir:
4. HAKEMSİZ DEVAM EDEBİLİRDİ
1- Hakem rastgele bir nedenle devam edemezse 4. hakem ile yer değiştirilir.
2- Yardımcı hakemlerden biri rastgele bir nedenle devam edemezse, 4. hakem yahut varsa yedek yardımcı hakem ile değiştirilir.
3- VAR’a rastgele bir şey olursa yerine AVAR geçer.
4- Gerekirse maç VAR, AVAR yahut 4. hakem olmadan da oynanacaktır. Son husus pek net. Düşünülen devam edememeden kasıt çok doğal olarak sakatlıklardır lakin her ne kadar PSG-Başakşehir maçındaki üzere spesifik olaylar düşünülmemiş üzere gözüküyor olsa da Rumen hakem Ovidiu Hategan, Oyun Kuralları kitabındaki kararlar çerçevesinde 4. hakemi Sebastian Coltescu’nun misyonuna son verebilir; UEFA’nın kendi düzenlemeleri kapsamında da maç 4. hakemsiz devam edebilirdi. Tıpkı eski günlerdeki üzere.
UEFA ACİL TAHLİL YOLUNA GİDEBİLİRDİ
PSG-Başakşehir maçında 4. hakem olarak VAR’ın görevlendirilmesi gündeme gelmişti. ‘Regulations’ içeriğinde yer almasa da UEFA tarafından acil tahlil ismine kullanılabilirdi, zarurî da değildi. Ayrıyeten VAR hakemleri, birebir Riva üzere, UEFA’nın halihazırda tamamlamaya çalıştığı İsviçre’deki VAR merkezinde misyon yapıyor olabilirlerdi. Münasebetiyle, 4. hakemin uygunsuz hareketi yüzünden maç tatil mi edilecekti? Elbette hayır lakin UEFA gelişmeler paralelinde tatil edip, tüm grubu değiştirmeyi uygun buldu
YARDIMCI HAKEMİN MİSYONUNU ‘VAR’ DA YAPABİLİR
Bizdeki Karşılaşma Talimatı, felaket senaryoları açısından daha ayrıntılı (27. madde):
1- Hakem sakatlanarak oyunu terk etmek zorunda kaldığı takdirde, 4. hakem yahut kıdemli yardımcı hakem onun yerine vazife yapar.
2- Maç başladıktan sonra bir yardımcı hakemin devam edememesi halinde varsa 4. hakem yahut yedek yardımcı hakem devam eder. 4. hakemin görevlendirilmediği maçlarda yeni bir yardımcı bulunamaz ise bir yardımcı hakemle maça devam edilir.
3- 4. hakemin, alandaki hakemin yahut yardımcının yerine geçmesi durumunda karşılaşma 4. hakemsiz oynatılabilir
2000’Lİ YILLARA KADAR ÜÇÜNCÜ LİG’DE 4. HAKEM YOKTU
Düşünün ki, Cüneyt Çakır-Bahattin Duran-Tarık Ongun bir Muhteşem Lig maçındalar ve 4. hakem Hüseyin Göçek 27. dakikada bir biçimde sahayı terketti. 61. dakikada da Tarık Ongun sakatlandı. Futbol Karşılaşma Talimatı, kalan yarım saatlik müddette Cüneyt Çakır ve Bahattin Duran ikilisiyle maçı tamamlamaya müsaade veriyor. Tarık Ongun’un ofsayt çizgisine VAR bakabilir, korkmayın. 1998’de hakemliğe başladığım yıllarda 3. Lig’de 4. hakem görevlendirilmezdi. Hatta amatör liglerde maç başlamadan evvel hakem üçlüsünün alanda olma mecburiliği vardı lakin maç başladıktan sonra tek hakemle bitirdiğimiz 90 dakikalar bile olmuştu. Rumen 4. hakem Coltescu’yu ulu lider Atatürk’le uğurlayalım: “Spor yalnız vücut kabiliyetinin bir üstünlüğü sayılmaz. İdrak ve ahlâk da bu işe yardım eder. Ben atletin zeki, çevik birebir vakitte ahlâklısını severim.”
Hürriyet
