Daha evvel Beşiktaş Jimnastik Kulübü Basketbol Şubesi’nde İdari Menajer ve Türkiye Futbol Federasyonu Etik Heyeti Lider Vekili olan, Avukat Mertay Kugay, Avrupa Muhteşem Ligi projesini hukuksal açıdan kıymetlendirdi. Projenin kapalı lig formatı açısından basketboldaki EuroLeague’e benzetilmesi konusunda ise kapalı lig teşebbüslerinin hem mahallî liglere, hem ulusal ekiplere büyük ziyan verdiğini ve vereceğini söyleyebiliriz dedi.
“Bu kulüpler Şampiyonlar Ligi’nden aldıkları hissesi daha da büyütme hedefinde”
Bu projeye başta dahil olan kulüplerin Şampiyonlar Ligi’nden aldıkları hissesi daha da büyütme gayesinde olabileceklerini belirten Mertay Kugay, “UEFA’nın elindeki en büyük pastası Şampiyonlar Ligi. Bu tertip için bile zengini varlıklı ediyor denebilir. Buna karşılık olarak, Avrupa’nın önde gelen 12 grubunun birleşip, sonrasında Fransızları ve Almanları da çağıran oluşumu, Şampiyonlar Ligi’nden aldıkları hissesi yükseltmek istemekten öbür bir şey değil. Bu türlü olduğu da 2 gün içerisinde anlaşıldı. Bu tertibe bir taban hazırlamadan bu türlü bir işe bir anda girişilmesi bunu gösteriyor. Mesela hangi maçları bu hakemleri yönetecek? Hakem oluşumu yok, pazarlama çalışması yok. Oyuncuların sigortalarının o ligi kapsayıp kapsamadığı bilinmiyor. Ulusal kadroya oyuncular nasıl gidecek bu kulüplerden? Bunların hepsinin altı boş. Yalnızca 1 ekonomik kaynak açıkladılar. Buna karşılık UEFA Lideri Alexander Ceferin’in de açıklaması şunu gösteriyor; yaptırım uygularız lakin kapımız açık. Bu da biz bunu neden yaptığınızı biliyoruz, bir an evvel vazgeçin gelin, biz size daha fazlasını esasen vereceğiz demek. Buradan benim anladığım sonuç bu. Bu kulüpler bence Şampiyonlar Ligi’nden aldıkları hissesi da daha da büyütecekler. Biraz ses çıkaralım, daha çok para alalım üzere bir yere vardı bu iş. Burada tekrar ziyanı küçük bütçeli ve daha az muvaffakiyet elde etmiş biçiminde görülen, daha az para harcayan kulüpler görecek” dedi.
“Kredi veren kuruluşun ne kadar hakkını arayacağı ile ilgili bir durum”
Kulüplerin Harika Lig’e katılırken bir doküman imzaladıklarından bahsedildiği lakin kulüplerin imzaladıkları iştirak evraklarının ne kadar bağlayıcı olduğunun bilinmediği konusunda ise Kugay, “Eğer o kontratların sonunda bir tahkim şartı var ise ki yargı manasında vardır diye düşünüyorum ve bu proje gerçekleşmediği için konusuz kaldı diye bir noktaya gelirse, kredi veren kuruluşun ne kadar hakkını arayacağı ile ilgili bir durum bu. Bu bir plandı, olmadı kapatıyoruz da diyebilir yahut ben bu parayı istiyorum derse o mukaveledeki yargı yeri neresi ise orada hakkını arayabilir. Büyük bir ihtimalle İsviçre Tahkim’dir diye düşünüyorum zira sportif yargılama ile ilgili FIFA ve UEFA hukuk şuraları bu işin dışında olduğuna nazaran, CAS’ı (Spor Tahkim Mahkemesi) da sanmıyorum ki burada yetkili kılsınlar, özel bir finans mutabakatı olduğu için bir tahkime bağlanmıştır. Bu finans kuruluşu orada yargıda hakkını ararsa alır diye düşünüyorum. Ancak en başından, bu proje gerçekleşirse yapalım üzere kararlar de konulmuş olabilir kontrata.
Avrupa Üstün Ligi için bahsedilen kulüpler vazgeçtiği için bu mutabakat olmuyor. Bu durumda ya imza konulmamış lazım olsun ki bu kadar kolay vazgeçtiler ya da finansör şirketin baştan isteğini aldılar ki vazgeçebilecek durumdalar. Ben kurgunun baştan bu türlü yapıldığı kanısındayım. Bunun da bir dava doğurmayacağını düşünüyorum lakin dava olursa o da büsbütün ticari bir alacak üzerinedir, spor hukuku ile ilgili bir durum değil bu” açıklamasında bulundu.
“FIFA ve UEFA kendi tertiplerinden men edebilir”
Avrupa Harika Ligi’ne katılan kadrolara ve atletlere uygulanması beklenen yaptırımları da kıymetlendiren Kugay, “Buna darbe üzere bir şey denebilir aslında. Darbe nasıl ki başarılı olursa kendi meşrutiyetini oluşturuyorsa, Avrupa Muhteşem Ligi de şayet kendi ligi için gereken her şartı sağlayabilirse ve oynamaya başlarsa buna hukuksal bir yaptırım olmaz bence. FIFA ve UEFA kendi tertiplerinden doğal ki men edebilir. Fakat bu yalnızca kendi tertiplerine almama hakkını kullanmak, yoksa yaptırım üzere uygulamaların olabileceğini düşünmüyorum” biçiminde konuştu.
“Bu kulüpler FIFA ve UEFA’dan istediklerini alamazlarsa, bunu tekrar deneyebilirler”
Lider Florentino Perez’in, kulüplerin çekileceklerini duyurmasının akabinde “Süper Lig projesi ölmedi, hayatta. Yalnızca askıya aldık. Her şeye açığız ancak örneğin küçük bir ligden, diyelim ki Türkiye’den bir grup girmek isterse sorun olur. Zira para büyük maçlardan, büyük rekabetlerden geliyor” biçiminde konuşması üzerine Avukat Mertay Kugay, “Şu an altyapısını oluşturmadan yola çıktıkları için bir deneme yayını yaptılar denebilir. Artık FIFA ve UEFA’dan istediklerini alamazlarsa, hazırlıklarını yapıp bunu tekrar deneyebilirler. Bu bir fikirdi ve fikri yeşerttiler. Artık bu türlü bir fikrin olduğu duygusu kulüplerde uyandı. Türk kulüpleri bile buna sıcak kalabilir. Nasıl ki Anadolu Efes ve Fenerbahçe Beko, EuroLeague’in A lisanslı kulüpleriyse, futbolda da bu türlü bir yapıda Türkiye’den o trene binmek isteyecek kulüpler olabilir. Ben bunu fikir olarak doğmuş lakin bir alternatif olarak geliştirilebilecek bir proje olarak değerlendiriyorum” dedi.
“Türkiye’den bir kadro girmek isterse sorun olur derken, Sonuçta İngiltere Ligi’nden bu işe başta dahil olan 6 kulüp var, hangisinin sahibi 20 yıl evvelki İngilizler? Bir birçoklarında artık Arap sermayesi var. Türkiye’de taraftar aidiyeti çok yüksek olduğundan, bir yabancı sermayenin Türk kulübünü alması güç olduğundan, tahminen de onun yolunu açmaya çalışıyorlardır. Yani yalnızca Türkiye için değil, küçük olarak isimlendirildiği, reytingi daha düşük ülke liglerinin hepsi için geçerli. Ülke olarak büyüğüz ancak futbol ekonomisindeki yerimiz şimdi küçük. Bence onu işaret ederek, daha büyük sermaye ile gelin demek istiyor. Bugün Türk kulüplerinin bu borç yapısı içerisinde zati oralarda olması çok zor” tabirlerini kullandı.
“EuroLeague, Avrupa basketbolunu olağan ki kurtarmadı”
Real Madrid lideri Florentino Perez EuroLeague’in kapalı lig sisteminde olduğunu örnek göstererek futbolun bundan farkı yok, Euroleague Avrupa basketbolunu kurtardı demesi üzerine ise Kugay, “Bu bahisler daima İspanya’dan çıkıyor baktığımızda. Bu manada deneyimleri var. Şunu söylemek istiyorum, NBA de kapalı lig. Lakin orada hakkaniyet yahut iktisat ile ilgili bir şikayet yok. Zira kuralları düzgün koyulmuş. EuroLeague de bu türlü bir şey yok. Örneğin EuroLeague’de harcama limiti diye bir şey var mı? Yok. Bir yerden 100 milyon avro bulursan, 100 milyon avroyu harcayabilirsin. EuroLeague’de kendilerince zenginler ligini oluşturdular lakin istikrar yok, hakkaniyet yok. Lokal liginde şampiyon olan kulübün bile buraya katılma hakkını kapattılar. FIBA, Basketbol Şampiyonlar Ligi’ni düzenliyor ve bence pazarlamada da çok iyi iş yaptılar. Artık kulüpler ligde kaçıncı olabilirsem buraya giderim diye düşünüyor. Ben şahsen isterim ki FIBA’nın düzenlediği tertipler daha da alımlı hale gelsin. Yani artık Türkiye Basketbol Federasyonu’na alternatif bir şey yaratmıyoruz. Başka federasyonlar için de geçerli bu. Mutlu olunmayan şeyler doğal ki var. Bu alternatiflerin oluşmasındaki hedef kulüplerin daha fazlasını alabileceğini ve almadıklarını fark ettiğinde oluyor diye düşünüyorum. Bu noktada Avrupa spor modelinin de öldürülmemesi gerektiğini düşünüyorum. Real Madrid Lideri Perez’in dediği üzere EuroLeague Avrupa basketbolunu natürel ki kurtarmadı. Yalnızca başka bir zenginler kulübü oluşturdu lakin EuroLeague kulüplerin harcadığı parayı bile karşılayamıyor. Kulüpler oradaki şan şöhret için para harcıyor şu anda, hepsi ziyanda. Tahminen Anadolu Efes üzere şirket kulüplerinin bir reklam getirisi oluyordur. Onun dışında hepsi ziyan içinde” dedi.
FIBA’nın EuroLeague ile Avrupa Komisyonu’nda devam etmekte olan davası ile ilgili ise Kugay, “Avrupa Üstün Ligi münasebetiyle çıkan olaylar ve bu tertibin gerçekleşmemesi için ağır bir reaksiyonun olması, FIBA’nın davasında Avrupa Komisyonu’nun kararını etkileyebilir” dedi.
“Bir atletin en doğal hakkı ulusal ekipte oynamak”
Avrupa Harika Ligi’nin hayata geçmesi ve yaptırım uygulanması durumunda mevcut Avrupa Harika Ligi’nde forma giyen futbolcuların EURO 2020’de forma giyememeleri kelam konusu olması ve Türk Ulusal Takımı’nın Ozan Kabak (Liverpool), Merih Demiral (Juventus), Hakan Çalhanoğlu’ndan (AC Milan) mahrum olması mümkünlüğünü pahalandıran Kugay, “Bence bu işin en hukuksal olarak bakılabilecek istikameti burası. Mesela Merih Demiral’ı örnek alalım. Merih Demiral Juventus’a imza atarken hangi şartlarla imza attı buna bakmak lazım. Burada ulusal grubu var, Şampiyonlar Ligi var, vs. Bunlara artık tahminen de bir sonraki mukavelelerde dikkat etmek, kontratları bunları da belirterek yazmak gerekiyor. Spor hukukçuları, atlet ve kulüp avukatlarının bunlara dikkat etmesi gerekecek. Birtakım şartları baştan koymak gerekecek çünkü o mukavelelerin yapıldığı tarihte yeni bir ligin kurulacak olması öngörülebilir bir şey değil. Tahminen de artık bundan sonraki mukavelelerde denilecek ki kulüp FIFA yahut UEFA dışında bir tertipte oynar ise sportmen şu seçim haklarına sahiptir. Örnek verecek olursam, kulüpten ayrılma hakkı, tazminat hakkı üzere bir sürü türevleri olabilir. Ulusal kadroya gidemeyiş noktasında ise orada da kesinlikle atletin bir seçim hakkı olmalı. İş hukukunda bir iş yeri kent değiştiriyorsa, emekçinin de o kente gitmek üzere bir mecburiliği yoktur ve isterse işten ayrılabilir. Burada da atletlere o hakkı vermek gerekir. Bir atletin en doğal hakkı ulusal ekipte oynamak. Ulusal ekipte oynamak hem vatan sevgisini içerir hem de en görünür vitrindir bir atlet için. Bir atletin ulusal kadroda oynayamaması oradan tazminat hakkını, kulüpten ayrılma hakkını araması üzere bir sürü seçeneği ortaya çıkarır kesinlikle. Münasebetiyle bu türlü bir durumda atletler bu tercihleri yapabilecek olacaktır” dedi.
“Kapalı lig teşebbüsleri hem lokal liglere, hem ulusal ekiplere büyük zarar”
Avrupa Muhteşem Ligi’nin kapalı lig teşebbüsü olarak EuroLeague’e benzetilmesi ve ulusal grup devirlerinde yaşanan sıkıntılar üzerine Kugay, “Kapalı lig teşebbüslerinin hem lokal liglere, hem ulusal gruplara büyük ziyan verdiğini ve vereceğini söyleyebiliriz. Bu tertiplerle sporun ruhunu kaybettiğini söyleyebiliriz. Avrupa Muhteşem Ligi’nin kurulduğunu düşünelim. Orada oynayan oyuncuya lokal ligdeki maç zulüm haline yahut gereksiz hale gelebilir. Orada para akışı daha fazla olacak. O yüzden sportmenler ve gruplar lokal liglerindeki maçtansa, o ligdeki maçı daha çok önemseyebilir. Basketbola bakarsak Anadolu Efes’in mesela çok fazla yabancı oyuncusu var. Bunların 5’ini mahallî ligde oynatabiliyor. Lokal lig ve EuroLeague’in statüleri farklı. Bu türlü olunca kimi oyuncuları atıl bırakmak durumunda kalıyor. Türkiye Basketbol Federasyonu da ulusal oyuncular yetişsin diye bir yabancı kısıtlamasına gidiyor. Bence şu anki sayı bile problemli bir sayı yabancı kontenjanı açısından. Anadolu Efes ve Fenerbahçe Beko üzere kulüplerin esasen ana amacının EuroLeague olduğu belirli. Lakin natürel o denli durumlar olur ki bu ticari tertipler bir gün yok olabilir, lakin lokal ligler kalır. O yüzden her tertip kendi ligini alımlı halde tutmak için çalışmalı, ileriye götürmeli ve pastayı büyütmeli” dedi.
Hürriyet
