COVID-19’a karşı geliştirilen aşılara erişim konusunda yaşanan önemli meseleler devam ederken Avrupa Birliği Kurulu, seyahatleri kolaylaştırmak maksadıyla koronavirüs temaslı bilgilerin yer alacağı, ‘aşı pasaportu’ olarak da isimlendirilen, Dijital Yeşil Geçiş Kartı uygulaması konusunda bu ay içinde yasal teklifte bulunmaya hazırlanıyor. Bu kartla birlikte öncelikle üye ülkeler ortasındaki salgın temaslı seyahat kısıtlamalarının hafifletilmesi sonrasında ise uygulamanın global boyuta taşınması hedefleniyor.
DİJİTAL YEŞİL GEÇİŞ KARTI NEDİR?
Bu uygulama her AB ülkesinde mevcut olan aşı sertifikalarının geliştirilmiş versiyonu olacak. Aşı pasosu temel alınacak, dijital hale dönüştürülecek bu dokümana birtakım bilgiler yüklenerek seyahatleri kolaylaştırıcı tesir yaratması sağlanacak.
HANGİ BİLGİLER YÜKLENECEK?
Kart sahibinin CovId-19 aşısı olup olmadığı, PCR test sonucuna ya da antikor geliştirip geliştirmediğine ait bilgiler yüklenecek.
NE VAKİT HAZIR OLACAK?
Yasal ve teknik çalışmaların tamamlanmasının en az üç ay alabileceği belirtiliyor. Sertifikanın, üye ülkelerin sıhhat ve hudut denetim sistemlerinde birlikte kullanılabilirliğinin sağlanması gerekiyor. AB Kurulu teklifini yaptıktan sonra AB ülkelerinin ve Avrupa Parlamentosu’nun da onayı gerekiyor. Amaç yaz tatili devrine yetiştirmek.
NEDEN ÖTEKİ BİLGİLERE GEREKSİNİM VAR?
AB ülkelerinde koronaya karşı aşı olunması zarurî değil. Aşı olmak istemeyenlere ya da aşıya erişimi olmayanlara ayrımcılık yapılmaması için tek datayla yetinilmeyecek. Kartın, aşı olmayan birinin de, öteki bilgileri imkan veriyorsa, aşı olanların yararlandığı haklardan yararlanmasını sağlaması bekleniyor.
GLOBAL KULLANIMI OLACAK MI?
Öncelik AB ülkeleri ortasında kullanılması fakat sonraki evrede global bir uygulamaya dönüştürülmesi gayesi var. Bunun sağlanması için Dünya Sıhhat Örgütü nezdinde bir çalışma ve uyum gerekecek.
TÜRKİYE NASIL ETKİLENECEK?
AB Kurulu teklifini tamamlamadığı için bu mevzu tam olarak netlik kazanmadı. Bununla birlikte aşı pasaportunda yer alan ögelerin AB ülkelerine girişte istenmesi istikametinde bir gelişme olabilir. Aşı mecburî olmadığı için AB ülkelerine girişte yalnızca aşıya bakılması ise pratikte mümkün gözükmüyor.
ÇİN AŞISI OLAN AB’YE ALINMAYACAK MI?
Bu tarafta karar yok. AB hangi ülkeye hangi aşıyı yapacağını empoze etme yetkisine sahip değil. Buna ek olarak AB üyesi Macaristan, vatandaşlarına Avrupa İlaç Ajansı (EMA) onayı almayan Çin aşısı da (Sinopharm) yapmaya başladı. Üçüncü ülkelerde yaşayıp EMA onayı almayan aşılardan olan çok sayıda AB vatandaşı da var. Buna ek olarak bu istikamette bir yasağa gidilmesinin turizm başta olmak üzere yaratacağı ekonomik kayıplar da uygulanmasını mümkün kılmıyor.
MACAR ÖNDERİ ÇİN AŞISI OLDU
Son periyotta Avrupa Birliği’nin karar ve kurallarını sınamasıyla dikkat çeken Macaristan, koronavirüs salgınıyla uğraş konusunda da dikkat çeken bir adım attı. Aşılama sürecindeki yavaşlama ve yaşanan sıkıntıları münasebet gösteren bu ülke, AB’nin ortak yaklaşıma dayanan aşı stratejisine adeta bayrak açarak vatandaşlarına Çin aşısı uygulamaya başladı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban da, EMA’nın onayını almış BioNTech, Moderna ya da AstraZeneca aşılarından biri yerine Çin’de üretilen Sinopharm aşısından oldu. Macaristan, Sinopharm ve Rus üretimi Sputnik V aşılarına onay veren tek AB ülkesi. Aşı olduğunu evvelki gün Facebook üzerinden duyuran Orban, “Rus ve Çin aşıları olmasıydı önemli sorun yaşardık” dedi. Orban, bu atağıyla sıhhat ve siyaset açısından risk almakla eleştirilirken Macarların aşıya erişimi besbelli halde artıp hızlanacak. Macar hükümeti bir haftada 275 bin doz Sinopharm aşısı yapmayı planlıyor. Nisana kadar ise nüfusun dörtte birinin (2.4 milyon) aşılanması hedefleniyor.
Hürriyet
