ABD’de Kasım 2016’da Donald Trump’ın başkanlık seçimlerini kazanmasının akabinde global ticarette korumacılık tedbirleri sürat kazanırken, bu kapsamda bilhassa Çin ile gerilen bağlar sonrası ticaret savaşı tasaları gündemi uzun mühlet meşgul etti. Her ne kadar İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kur savaşları global mutabakatlarla azalsa da müdahaleli dalgalı kur siyaseti benimseyen Çin, bu süreçte vakit zaman dolar karşısında ulusal parasının bedelini düşürdü. ABD ise kur ve ekonomik büyüklük açısından üstünlüğünü korumak ismine tüm adımları atmaktan çekinmedi.
Çin ile 2018’in başlarından itibaren “ticaret savaşı” konusunda tansiyon yaşayan ABD’nin, dış ticarette rekabet üstünlüğünü kaybetmesinden duyduğu rahatsızlığı her fırsatta lisana getirmesi mevzuyu gündemde tuttu. ABD, Çin’e karşı 1985’ten bu yana artan ölçülerde dış ticaret açığı veriyor. Bu da ABD’de 3 Kasım’da gerçekleştirilen seçimleri Joe Biden’ın kazanmasının akabinde iki ülke ortasındaki ekonomik bağların ne istikamette evrileceği ve Çin konusunda izlenen siyasetin değişip değişmeyeceği konusundaki farklı yorumlamaları beraberinde getiriyor. Öte yandan, Çin ile ticaret müzakereleri kapsamında atılacak birinci adımlar da merakla bekleniyor.
“GENİŞ İÇ SİYASET GÜNDEMİ NEDENİYLE TİCARET SIKINTILARI ÖNCELİKLİ OLMAYACAKTIR”
Oxford Economics Asya Ekonomileri Lideri Louis Kuijs, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Biden hükümetinin Çin için kimi olumlu tesirleri olmasını beklediklerini lakin ekonomik hususlarda Çin’e karşı genel ABD siyaset duruşunun değerli ölçüde değişeceğini düşünmediklerini söz etti. Bir Biden hükümetinin Çin’e karşı daha öngörülebilir ve daha az agresif bir ABD siyaseti manasına geldiğini belirten Kuijs, “Buna rağmen seçim kampanyasındaki sert retorik ve ABD’nin siyasi yelpazesinde Çin’e yönelik sert duruşa verilen geniş takviye göz önüne alındığında, biz bilhassa ekonomik bahislerde ABD’nin genel duruşunun pek yumuşayabileceğini düşünmüyoruz.” dedi.
Kuijs, ABD’de halk ortasında Cumhuriyetçilerin Çin hakkındaki görüşlerinin, Demokratlara nazaran daha az negatif olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
“Daha olumsuz tabana gerçek bir geçiş olması da ABD’nin ekonomik mevzular hakkında Çin’e karşı tavrının Biden hükümeti altında çok fazla değişmesini beklemememizin bir nedeni. İki ülke ortasında teknoloji alanındaki çekişmenin de devam edebileceğini düşünüyoruz. Zira Biden’ın kendi açıklamaları ve siyaset programı, ABD’nin teknolojik liderliğini muhafazaya ve üretim faaliyetlerini çekmeye devam edeceğini gösteriyor. Yeni ABD idaresinin, Trump idaresinin ticaret ve yatırım siyasetlerinin stratejik bir incelemesini yapmasını bekliyoruz. ABD için faydasız kabul edilenler müzakerelerin temeli olabilir lakin bu vakit alır. Ayrıyeten, geniş iç siyaset gündemi göz önüne alındığında, ticaret problemleri yüksek bir öncelik olmayacaktır.”
“GELİŞMİŞ ÜLKELER ORTASINDA ÇİN’E KARŞI ORTAK BİR CEPHE ORTAYA ÇIKABİLİR”
Louis Kuijs, mevcut başkanlık seçimi sonuçlarına nazaran, Cumhuriyetçilerin Senato’nun denetimini, Demokratların da Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elinde tuttuğuna işaret ederek, “Cumhuriyetçilerin denetimindeki Senato, Biden idaresinin iç siyaset değişikliklerini, bilhassa de Demokratların yürürlüğe koymayı umduğu mali paketi kabul ettirme yeteneğini büyük ölçüde kısıtlayacaktır. Sonuç olarak, gelecek yıl için ABD’de kıymetli bir mali siyaset gevşemesi beklenmezken, bu da büyüme beklentilerimizin tıpkı kalmasını beraberinde getiriyor. Önümüzdeki yılın başlarında açıklanması beklenen mali genişleme, büyük olasılıkla bizim temel iddiamızda bulunan 1,5 trilyon dolarlık paketle emsal boyutta olacaktır.” sözlerini kullandı.
ABD idaresinin, dış ve ticaret siyaseti üzerinde kıymetli bir tesire sahip olduğunu vurgulayan Kuijs, “Donald Trump, bu yetkiyi Çin ve başka ülkelerle ticaret savaşını sürdürmek için kullandı ve Paris Muahedesi ile Dünya Sıhhat Örgütü’nden çekildi. Prensip olarak Biden, ticaret tarifelerinin birçoklarını ve selefinin getirdiği öbür değişiklikleri geri alabilir.” dedi.
Kuijs, Biden idaresinin, Çin de dahil olmak üzere dış siyasette daha az saldırgan ve daha öngörülebilir olmasını beklediklerini, bunun olumlu sonuçlar doğuracağını söyledi. Biden hükümetinin Çin üzerindeki tesirini şekillendiren iki ek faktör bulunduğuna işaret eden Kuijs, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Hong Kong, Tayvan, Sincan ve Güney Çin Denizi üzere mevzularda Trump idaresinden daha güçlü ve kapsamlı bir duruş beklemekteyiz. Dahası, Biden idaresindeki ABD dış siyasetinin daha çok taraflı olmasını bekliyoruz. Bu da gelişmiş ülkeler ortasında Çin’e karşı ortak bir cephenin ortaya çıkma mümkünlüğünü artırabilir. Bu durum, ekonomik cephede, kamu iktisadi kuruluşlarının iktisat ve sanayi siyaseti rolündeki değişiklikler için daha dengeli bir itici güç, yabancı firmalar için eşit bir oyun alanı ve fikri mülkiyetin daha iyi korunmasına yol açabilir. Zira bu bahisler, başka gelişmiş ülkeler için de önemli tasa kaynağı. Son yıllarda gelişmiş ülkeler ortasında ortak bir pozisyonun olmayışı, büyük ölçüde mevcut ABD hükümetinin tek başına hareket etme eğiliminden kaynaklanıyor.”
Hürriyet
