‘CANIM DEĞERİNE SAVAŞACAĞIM’
ABD Georgia eyaletine kilitlenmişken Lider Trump’ın kelamları reaksiyon çekti. Georgia eyaletinde düzenlediği bir mitingde konuşan Trump, Başkanlık misyonunu devretmemek için ‘canı kıymetine savaşacağını’ ilan etti ve Cumhuriyetçi milletvekillerine davette bulundu. Ayrıyeten kürsüde ‘Beyaz Saray’ı alamayacak’ diye bağırdı.
GÖZLER GEORGIA EYALETİNDE
ABD başkanlık seçimini Demokrat Parti adayı Joe Biden’ın kazanmasının akabinde gözler bugün Georgia’da yapılacak olan senatörlük seçimlerine çevrildi.
Eyaletin Senato’daki her iki sandalyesi için yapılan seçimlerde mektupla ya da şahsen erken oy kullanma süreci haftalar öncesinde başladı.
Bu seçimler, hem Senato’da çoğunluğu elinde tutacak olan partinin belirlenmesi hem de Biden’ın hayata geçirmek istediği yasal düzenlemelerin akıbeti açısından kritik kıymet taşıyor.
Her eyaletin ikişer temsilcisinin bulunduğu 100 üyeli Senato’da şu anda Cumhuriyetçi Parti’nin 50 sandalyesi bulunuyor. Demokrat Parti’nin sandalye sayısı 46 fakat yasama süreçlerinde bu partiyle birlikte hareket eden iki bağımsız Senatör de eklendiğinde bu sayı 48’e yükseliyor.
Cumhuriyetçi Parti, Georgia’daki sandalyelerden en az birini kazanması halinde Senato’da çoğunluğu elinde tutmayı sürdürecek.
Georgia’daki iki sandalyeyi de Demokratların kazanması halinde ise her iki parti de 50 ile eşit üyeye sahip olmuş olacak. Bu durumda, anayasaya nazaran birebir vakitte Senato’nun da lideri olan Lider Yardımcısı seçilen Kamala Harris oylamalarda eşitliği bozan oyu kullanacak.
Bu kritik seçimle ilgili merak edilenleri derledik:
GEORGIA’DA NEDEN SEÇİM YAPILIYOR?
Georgia halkı, Kasım ayında sırf lider ve lider yardımcısını değil, eyaleti temsil eden iki senatörün belirlenmesi için de sandık başına gitti.
Eyalet kanunlarına nazaran, bir adayın seçimi kazanabilmesi için oyların en az yüzde 50’sini alması gerekiyor. Kasım’daki seçimlerde bağımsız adayların da müsabakası nedeniyle hiçbir aday yüzde 50’yi geçmeyi başaramadı.
Bu nedenle de seçim 5 Ocak’ta en çok oyu alan iki adayın yarışacağı ikinci cinse kaldı.
KİMLER ADAY?
Seçimlere kadar eyaletin her iki temsilcisi de Cumhuriyetçi Parti’ye aitti. İki senatör yine aday ve Demokrat adaylara karşı koltuklarını muhafazayı hedefliyor.
Bu koltuklardan birisi için 70 yaşındaki Cumhuriyetçi Senatör David Perdue, 33 yaşındaki Demokrat aday Jon Ossoff’a karşı; başkası için de 50 yaşındaki Cumhuriyetçi Senatör Kelly Loeffler, 51 yaşındaki din adamı Raphael Wanock’a karşı gayret ediyor.
Cumhuriyetçi Senatör Perdue, 2015 yılından bu yana Georgia’yı Kongre’de temsil ediyor. Reebok şirketinin eski CEO’su olan Senatör, parti içerisinde Donald Trump’a erken devirlerinde takviye veren isimler ortasında yer alıyor. Perdue, hala Trump’ın en değerli destekçilerinden biri olmayı sürdürüyor. Son devirde ise faaliyet alanları Senato’da üyesi olduğu komitelerle kesişen kimi şirketlerin paylarına yatırım yapmasıyla tartışma yarattı. Perdue, yöntemsiz süreç yaptığı tezlerini reddediyor.
Demokrat rakibi Ossof ise seçim kampanyasına siyahların hak uğraşının en kıymetli kanaat liderlerinden biri olan ve 2020 yazında hayatını yitiren John Lewis’in dayanağını alarak başladı. Belgesel sinemalar yapan Insight TWI ismindeki üretim şirketinin başına geçmeden evvel, beş yıl boyunca Atlanta kentinden Temsilciler Meclisi üyeliği yapan Demokrat Hank Johnson’ın grubunda misyon yaptı. Sinema yapımcılığı alanındaki tecrübesini seçim kampanyasına da taşıdı ve Snapchat, TikTok üzere toplumsal medya platformlarını faal bir halde kullandı.
Öteki Cumhuriyetçi Senatör Loeffler ise siyasi arenada nispeten yeni bir isim. Aralık 2019’da Georgia’nın eski senatörünün istifa etmesinin akabinde eyalet Valisi Brian Kemp tarafından senatörlüğe atandı. Senato’nun en güçlü isimlerinden biri olan Loeffler, bayan basketbol ligi kadrolarından Atlanta Dream’in de sahiplerinden birisi. ABD’de ırkçılık aykırısı Siyahların Hayatı Pahalıdır hareketine karşı olduğunu açıkladığı için basketbolcuların yansısını çekti ve ekipteki paylarını satma davetlerine maruz kaldı.
Demokrat rakibi Warnock siyahların eşit haklar uğraşının en değerli isimlerinden Martin Luther King Jr’ın da vazife yaptığı Atlanta’daki Ebenezer Baptist Kilisesi’nde pastör. Demokrat Parti siyasetinin yükselen isimlerinden Stacey Abrams ile birlikte seçmen haklarıyla ilgili Yeni Georgia Projesi’ni başlattı. Bu oluşum hakkında eyalette ikamet etmeyenlere oy pusulası gönderdikleri teziyle soruşturma açılmış durumda.
GEORGIA’DAKİ SEÇİMLER NEDEN KRİTİK DEĞERE SAHİP?
ABD Kongresi’nin üst kanadı Senato, 2014 yılından bu yana Cumhuriyetçi Parti tarafından denetim ediliyor.
Senato, yeni yasal düzenlemelerin geçmesi, kabine üyelerinin onaylanması ve Yüksek Mahkeme yargıçlarının atanması üzere bir dizi hususta kilit rol oynuyor.
Demokratlar, Georgia’daki her iki sandalyeyi de kazanmaları halinde Senato’nun denetimini de fiilen ele geçirmiş olacak.
Çünkü bu senaryoda, her iki partinin de sandalye sayısı 50’ye ulaşacak. Bir senatörün rastgele bir oylama sırasında birlikte hareket ettiği partinin görüşünün dışında oy kullanması çok az görülen bir durum.
Her iki partinin de 50’şer sandalyeye sahip olduğu ve oylamada da bu eşitliğin korunmadığı durumlarda, belirleyici oy, anayasaya nazaran Senato’nun da lideri olan Lider Yardımcısı Harris’e ilişkin olacak.
TAHLİL
Anthony Zurcher / BBC Kuzey Amerika muhabiri
Demokratların her iki sandalyeyi de kazanması ve Senato’daki durumun 50-50’ye gelmesi halinde bile Biden’ın etraf, sıhhat ıslahatı ve iktisat üzere alanlarda seçim devrinde vaat ettiği savlı yasal düzenlemeleri hayata geçirebilmesi kesin değil.
Bu durumda, merkeze yakın duran Cumhuriyetçi üç senatörün de dayanağını alması gerekecek.
Tekrar de bu senaryo, Başkan’ın elini birtakım öbür bahislerde rahatlatabilir. Biden, idaresine alacağı kimi isimler ve federal mahkemelerde misyon yapacak yargıçların belirlenmesinde daha rahat hareket edebilir.
Senato’nun Cumhuriyetçi Parti’de kalması ise en az iki yıl boyunca yasama sürecinin kilitlenmesi riskini de beraberinde getirecek. Demokratların hayata geçirmek istedikleri yasal düzenlemelerin yazgısı Senato Çoğunluk Başkanı Mitch McConnell ve az sayıdaki ölçülü Cumhuriyetçinin elinde olacak.
ABD’de 3 Kasım 2020’de yapılan başkanlık ve Senato seçimlerinde, hiçbir adayın yüzde 50’yi geçememesi nedeniyle ikinci tipe kalan Georgia bugün sandık başına gidiyor. Ülkede 3 Kasım’daki seçimlerde netleşen eyaletlerde koltuk dağılımı 100 sandalyeli Senato’da, 50 Cumhuriyetçi’ye karşı 48 Demokrat istikrarında kaldı. Georgia’daki seçimlerde bir koltuğu bile almaları durumunda Cumhuriyetçiler, Senato’daki çoğunluğunu da korumuş olacak.
SENATO’DAKİ GÜÇ İSTİKRARI BELİRLENECEK
Senato’yu Cumhuriyetçilerin denetim etmesi Demokrat Lider Joe Biden’ın siyasetlerini hayata geçirmesini zorlaştıracağı tabir ediliyor. İkinci senaryoya nazaran ise Georgia’daki iki koltuğu da kazanmaları durumunda Demokratlarda dengeyi Lider Yardımcısı Demokrat Kamala Harris’in bozacağı kestirim ediliyor. Senato Başkanlığı sıfatı da bulunacak Harris, Demokratların çoğunluğu bulmalarını sağlayacak.
Seçimlerde, demokrat adaylar Jon Ossoff ve Raphael Warnock’a karşı Cumhuriyetçi Parti’den David Perdue ve Kelly Loeffler yarışıyor. Senato’da 6 yıllık misyon müddeti dolan Perdue, 3 Kasım’daki seçimlerde oyların yüzde 49,7’sini alarak, ikinci periyodu az farkla kaçırdı. Perdue’nun rakibi Demokrat Jon Ossoff’un oy oranı ise yüzde 47,9’da kalmıştı.
Georgia’daki başka koltuk için ise Demokrat Warnock birinci çeşitte oyların yüzde 32,9’unu almış, Loeffler ise yüzde 25,9’da kalmıştı.
GEORGIA’DA KAMPANYA PERİYODU NASIL GEÇTİ?
Her dört aday da çok önemli ölçüde bağış toplamayı başardı. Lakin Demokrat adaylar bağışlar konusunda rekor seviyelere ulaştı.
Loeffler-Warnock ortasındaki yarış, kısmen daha heyecanlı ve tartışmalı olmasından ötürü medyada daha fazla yer buldu.
Loeffler, rakibini Marksizm’i savunan ve polisin finansal kaynaklarının kesilmesini isteyen “radikal bir liberal” olmakla suçladı.
Gerek koronavirüs salgınıyla çaba, gerekse de sıhhat hizmetleri hususlarında epey merkeze yakın fikirler savunan Warnock, Martin Luther King Jr ile bağlarından ötürü bilhassa Afrika kökenli Amerikalı seçmenler ortasında çok iyi bilinen bir isim. Georgia’da siyah seçmenlerin oranı başka eyaletlerin ortalamasından fazla.
2019 yılı bilgilerine nazaran, eyalet seçmenlerinin yüzde 52’sini Güney Amerika kökenli olmayan beyazlar, yüzde 32’sini de siyahlar oluşturuyor.
Pew Araştırma Merkezi’ne nazaran, Georgia nüfusunda son 20 yıldır görülen yaklaşık 1,9 milyonluk artışın yarısı siyah nüfusu kapsıyor. 2019 prestijiyle eyaletteki siyah seçmen sayısı 2,5 milyona ulaşmış durumda.
Biden-Harris ikilisi, 30 yıl sonra bu eyalette başkanlık seçimini kazanan birinci Demokrat aday oldu.
Lider Donald Trump, dün akşam Cumhuriyetçi adaylara takviye vermek için Georgia’da mitingler düzenledi.
Biden da Demokrat adaylara dayanak verdiği kimi seçim aktifliklerine katılırken, Harris de evvelki gün bu eyaleti ziyaret ederek kampanyada şahsen yer aldı.
GEORGIA’DA KİM ÖNDE GİDİYOR?
Georgia’da Demokrat bir aday on yıllardır Senato yarışını kazanabilmiş değil. Bu nedenle, Demokrat adayların işi epey sıkıntı görünüyor.
Ayrıyeten Kasım ayındaki seçimlerde her iki Cumhuriyetçi aday da rakibinden daha fazla oy kazanmayı başardı.
Fakat Biden’ın bu eyalette seçimi kazanmasında bilhassa Afrika kökenli seçmenleri sandığa götürmeyi amaçlayan ağır kampanyalar kıymetli rol oynadı.
Yapılan kamuoyu yoklamaları, her iki koltuk için de yarışın başa baş gittiğine işaret ediyor.
Haftalar evvel başlayan erken oy verme sürecinde iştirak oranının epey yüksek olduğu görülüyor. Bu da eyalet genelinde ikinci çeşit seçimlerde iştirak rekorunu kırılma ihtimalini beraberinde getiriyor.
Hürriyet
