Türkiye’yi ve Türkiye’nin AB üyelik seyahati başta olmak üzere iki taraf ortasındaki ilişkiyi iyi bilen İtalya’nın eski Ankara Büyükelçisi Carlo Marsili ile İtalyan akademisyen Valeria Giannotta, kritik doruğa ve Doğu Akdeniz’deki gelişmelere ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Marsili, Türkiye ile AB ortasındaki alakalarda tansiyonun yüksek olduğunu belirterek, Fransa’nın, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum idaresi (GKRY) ile bu husus üzerinde durduğunu söyledi.
Tepeden Türkiye’ye yönelik yaptırım değil ancak diğer kararlar olabileceğine işaret eden Marsili, şu değerlendirmelerde bulundu:
“10-11 Aralık’taki kuruldan yaptırım kararı çıkmayacağı izlenimine sahibim zira bu karar, oy birliği gerektiriyor. Benim duyduğum kadarıyla bir oy birliği durumu yok bu konuda. İtalya da yaptırımlardan yana değil, tıpkı biçimde AB Devir Lideri Almanya’nın da bundan yana olduğunu düşünmüyorum. Almanya’nın AB Periyot Lideri olarak da bir yükü var. Birebir halde Macaristan yahut Polonya’nın da Türkiye’ye yaptırım fikrini kabul edeceğini sanmıyorum.”
Marsili, Türkiye-AB bağlarının son periyotta gerildiği alanlardan biri olan Doğu Akdeniz’deki duruma ait ise “Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’deki kara suları ve münhasır ekonomik bölge sıkıntısının iyi anlaşılmasını sağlaması konusunda ısrarcı olması gerektiğine inanıyorum. Bunu iyi anlatması lazım.” dedi.
“TÜRK DİPLOMASİSİNİN YAPACAK ÇOK İŞİ VAR”
Türkiye üzere Doğu Akdeniz’de 1600 kilometre kıyısı olan bir ülkenin gemisini göndermekte, araştırma yapmakta zahmet çekmesinin garip bir durum olduğunu vurgulayan Marsili, “Bunun temelinde, Yunanistan’ın münhasır ekonomik bölge (MEB) alanlarının sonlarını adalarından başlatması var lakin MEB sonları adalardan değil ana karadan başlamalı.” dedi.
Marsili, Yunanistan’ın tezine nazaran, Meis Adası’ndan Kıbrıs Adası’na kadar olan yerin Yunan bölgesi olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Sadece bu da değil, AB’den kimse KKTC’yi de tanımıyor münasebetiyle bütün Ada etrafı GKRY suları oluyor. Türkiye buna ‘olur’ diyemez. Bunun bir manası da yok. Meis Adası, Kaş’tan vapurla 20 dakika aralıkta. Rodos’a ise birkaç saat arada. Burada her şey gözden geçirilmeli.
Türk diplomasisinin, burada Yunan tarafının telaffuzunun kabul edilemezliğinin iyi anlaşılmasını sağlamak için yapacak çok işi var. Akdeniz’e 1600 kilometre kıyısı olan bir ülkenin, dışarıya gemi gönderememesi kabul edilebilir bir şey değil. Neden? Zira Yunanlar ‘hayır’ diyor, ‘çünkü burası Yunan suları.’ Pardon lakin bu kabul edilemez.”
Marsili, İtalya’nın 12 Ada’yı Yunanistan’a muhakkak kaidelerle 1947 Paris Barış Mutabakatı’nda bıraktığını anımsatarak, “Bu bahis üzerinde de ısrarla durmak gerekiyor. 1947 Paris Barış Anlaşması’na nazaran, Yunanistan’ın bu adaları silahlandırmaması kaidesi var lakin Yunanistan, silahlandırmış vaziyette. Yunanistan, bu muahedenin kararlarına uymadı.” tabirlerini kullandı.
“MÜZAKERE MASASINDAN GEÇMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYORUM”
İtalyan muharrir ve akademisyen Valeria Giannotta da bir evvelki AB Önderler Doruğu’na nazaran, Brüksel’de Türkiye’ye yönelik havanın daha gergin olduğunu lisana getirirken, Ankara’ya yönelik karamsarlığa Fransa ve GKRY’nin öncülük ettiğini söyledi.
İtalya, İspanya ve Almanya’nın ortalarında olduğu birtakım ülkelerin Türkiye ile olumlu bir gündem ve ölçülü tavır için orta buluculuk yaptığını düşündüğünü belirten Giannotta, “Ancak son periyotta Ankara ile Paris ortasında yaşanan kelamlı atışmalar sebebiyle Fransızların Türkiye tersi güçlü baskısı, bu defa iklimi daha çetin hale getiriyor.” dedi.
Giannotta, Brüksel’den Türkiye’ye güçlü bir kınama çıkabileceğini söz ederek, “Yaptırımların, Türkiye’yi kıymetli bir ticaret ortağı olarak gören Avrupa’nın da çıkarlarına ziyan vereceğine dair kimi kuşkularım var. Bilhassa İtalya ve Almanya’yı kastediyorum ki onlar Türkiye’ye önde gelen ihracatçılar.” diye konuştu.
Avrupa’nın Ankara ile yapan diyaloğu gerçekleştirmesi için herkesin kendi sorumlulukları üzerine derinlemesine düşünmesi gerektiğinin altını çizen Giannotta, şunları kaydetti:
“Doğu Akdeniz’deki tansiyonlar, Avrupa’nın Kıbrıs Adası’na yönelik miyop stratejilerinin bir eseri. Türkiye, Avrupa için değerli bir stratejik ortak olmaya devam ediyor. Türkiye’yi ilgilendiren her türlü tahlilin, iki taraf için de tek taraflı güç denemelerini bir kenara bırakarak, müzakere masasından geçmesi gerektiğine inanıyorum.”
Hürriyet
