Özel Çocuklar Eğitim ve Dayanışma Derneği (ÖÇED) tarafından gerçekleştirilen 126 otizmli ile, 110 tipik gelişimli birey ebeveyninin katıldığı ‘Otizmli Bireylere Yönelik Ayrımcılığa Dair Ön Araştırması’ sonuçları açıklandı. Buna nazaran, otizmli çocuğu bulunan ebeveynlerin yüzde 61’i çocuklarının kaydını yaptığı okul yöneticileriyle sorun yaşıyor; yüzde 77’si de çocuklarıyla ilgili ayrımcılığa ya da nefrete maruz kaldığını söylüyor. Otizmli birey ailelerinin yüzde 51’i ise en az bir sefer apartmanda ya da mahallerinde kendilerine yönelik hakaret yahut küçümseme üzere sözler kullanıldığını belirtiyor.
ÖÇED lideri Parin Yakupyan “Bir sohbette tipik gelişim gösteren çocuğu olan bir aileye çıkan sonuçlardan bahsettiğimizde bu periyotta bu sonuçlara ihtimal vermekte zorlanıyor. Tahminen de bizim ajitasyon yaptığımıza dair bir bakış açısıyla dinliyor” dedi. “Aileler kendilerine tanınan hakları kullanamıyorlar. Kullansalar da sorun yaşıyorlar. Sınıflarda istenmediklerine dair kelamlara, hareketlere ve bakışlara maruz kalıyorlar. Bir düşünün en temel haklarımız olan barınma, eğitim ve sıhhat alanında daima sıkıntılarla karşı karşıya kalıyoruz. Daima problemlerle sınanan beşerler sizce kendilerine verilen hakları kullanmaya yürek edebilirler mi?” diyen Yakupyan bugün çocuğu otizmli olduğu halde rapor almaktan kaçınan pek çok ailenin dışlanma korkusu duyduğunu kaydetti.
“Nice bireyin kendilerine sunulan müspet hakları kullanamayarak akranlarından ne kadar geride kaldığını, bağımsız hayat hünerlerine ne kadar geç ulaştığını ya da dört duvara mahkûm olduğunu düşündünüz mü? Bu araştırmanın sonuçları benim dışarıdan baktığım datalar değil. Oturdukları apartmanın kapısına dayanılan, ‘Madem bu türlü bir çocuğunuz var, köye gidin. Dağ başında yaşayın’ kelamlarını işiten mukadderat arkadaşım ve dostlarım oldu ne yazık ki” dedi.
Araştırma yer alan sonuçlar:
– Otizmli birey ailelerinin hastane, banka ya da postane üzere alanlarda yasal olarak öncelik hakkı bulunmasına karşın yalnızca yüzde 36’sı bu hakkı kullanabildiğini belirtiyor.
– Otizmli birey ailelerinin tipik gelişimli çocuğu olan ebeveynlere kıyasla, çocukların okula kaydında yaşadığı problemlerin manalı seviyede yüksek olduğu saptandı. Otizmli çocuğu bulunan ebeveynlerin yüzde 61’i çocuklarının kaydını yaparken okul yöneticileriyle sorun yaşıyor.
– Tipik gelişimli çocuğu olanlar ile otizmli çocuğu olan ebeveynler, “Çocuğunuzla ilgili, ayrımcılığa ya da nefrete maruz kaldığınız bir olay yaşadınız mı?’ sorusuna kayda kıymet bir farkla yanıtladı. Tipik gelişen birey ebeveynlerinin yüzde 20’si bu türlü bir olay yaşadığını söylerken, otizmli birey ebeveynlerinde bu oran yüzde 77.
– Otizmli birey ailelerinin yüzde 51’i en az bir sefer apartmanda ya da mahallerinde kendilerine ya da çocuklarına hakaret ya da küçümseme üzere tabirler kullanıldığını belirtti.
– Otizmli birey ailelerinin yüzde 77’si en az bir sefer çocuklarının park ya da alışveriş merkezi üzere herkese açık bir alanda istenmediğini düşünüyor.
– “Apartmanda ya da mahallenizde komşularınız sizden rahatsız olduğunu lisana getirdiler mi?” sorusuna otizmli birey ebeveynlerinin yüzde 49’u komşularının onlardan rahatsızlık olduklarını belirttiğini söylüyor.
– “Sınıfta çocuğunuzun istenmediğini düşüneceğiniz bir olay yaşadınız mı?” sorusuna otizmli birey ebeveynlerinin yüzde 72’si yaşadıklarını belirtiyor.
– “Sosyal medya paylaşımlarınızda özel ihtiyaçlı birey annesi olarak hiç olumsuz bir tecrübe yaşadınız mı?” sorusuna otizmli birey ailelerinin yüzde 25’i evet dedi. Kıyaslandığında, tipik gelişimli çocuk ailelerinden beş kat daha fazla olumsuz tecrübe yaşadıkları görülüyor.
Hürriyet