Son NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, evvelki günkü birinci oturumda Türkiye hakkında temelden mahrum suçlamalarda bulunması restleşmeye neden oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, misyondan ayrılmasına kısa bir mühlet kalan Pompeo’nun ithamlarına sert reaksiyon gösterdi ve Türkiye’nin durumunu ayrıntılı bir biçimde lisana getirdi.
POMPEO TÜRKİYE’Yİ SUÇLADI
Kulislerden yansıyan bilgilere nazaran Pompeo, görüntü konferans yoluyla gerçekleştirilen toplantıda, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri almasını eleştirerek bunun NATO’nun güvenliğini zafiyete uğrattığını ve Moskova’ya armağan niteliğinde olduğunu savundu. Bakan Çavuşoğlu ise S-400 alımının bir seçim değil, mecburiyet olduğunu söz etti. Asıl sorulması gereken sorunun “ABD’nin neden 10 yıl boyunca Türkiye’nin Patriot sistemi tedarik gayretlerini cevapsız bıraktığı” olduğunu belirtip Washington’un kusurlu yaklaşımının ABD Lideri Donald Trump tarafından da teyit edildiğini hatırlattı.
FRANSA BUNU FIRSAT BİLDİ
Pompeo’nun Türkiye’yi, Libya ve Üst Karabağ’da çatışmaları körükleyen bir müttefik olarak nitelemeye teşebbüs etmesi ve şu ana kadar NATO’daki teşebbüsleri daima sonuçsuz kalan Fransa’nın da tıpkı doğrultuda beyanlarda bulunması Çavuşoğlu’nun yansısına neden oldu. Çavuşoğlu, Libya’da yasal hükümetin yanında yer alanın Türkiye olduğunu ve bugün Libya’da siyasi bir süreçten bahsediliyorsa bunun Türkiye sayesinde mümkün olduğunu aktardı. Üst Karabağ’da, Minsk Kümesi eş liderlerinin 30 yıl boyunca barışı sağlayamadıkları, Ermenistan’ın tahrikleri nedeniyle çatışmaların başladığı, çatışmalar sırasında üç kere ateşkes sağlanmasına karşın bunun her keresinde Ermenistan tarafından bozulduğu da Çavuşoğlu’nun vurguları ortasında yer aldı. Çavuşoğlu, Ermenistan’ın bu tutumunu ne Fransa’nın ne ABD’nin kınadığına dikkat çekti. Pompeo’nun ve Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın bu toplantı öncesinde Türkiye’ye karşı duruş sergilemeleri için birtakım Avrupa başşehirlerinde teşebbüste bulunması da Çavuşoğlu’nun eleştirdiği ögeler ortasında yer aldı.
ABD’YE TARAFSIZLIK HATIRLATMASI
Pompeo, Doğu Akdeniz konusunda da Yunanistan’ın tezlerine paralel bir hal sergileyerek Türkiye’nin provokatif davrandığını tez etti. Bakan Çavuşoğlu ise, Almanya bu hususta tarafsız arabulucu olarak davranırken ABD’nin Yunanistan ile Kıbrıslı Rumların maksimalist tezlerini destekleme yoluna gittiğini belirtti. Çavuşoğlu ayrıyeten, Türkiye’nin Yunanistan’la ön kaide olmadan diyaloğa açık olduğunu, NATO’daki ayrıştırma sürecinin Atina idaresinin hali nedeniyle son derece yavaş işlediğinin NATO makamlarınca da yakından bilindiğini kaydetti.
TERÖR VURGUSU
Çavuşoğlu, ABD’nin terör örgütlerine yönelik yaklaşımının yanlışlığını da bir defa daha müttefiklerle paylaştı. Suriye’de DEAŞ’la göğüs göğüse gayret eden tek müttefik ülkenin Türkiye olduğu iletisini veren Çavuşoğlu, Amerikan askeri makamlarının terör örgütleri PKK ile YPG ortasında fark bulunmadığını teslim etmelerine karşın ABD’nin PKK/PYD/YPG’ye silah ve eğitim sağladığını söyledi.
HALİ YADIRGANDI
Pompeo’nun hali kimi diplomatik kaynaklarca da yadırgandı. Pompeo’nun, giderayak NATO içinde gerginliği tırmandıran bir yaklaşım içine girmesinin yeni Amerikan idaresinin işini zorlaştırma gayeli olabileceği yapılan değerlendirmeler ortasında yer aldı.
NATO VE AB İLETİSİ
TRT World Forum 2020’de konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, istikrarı bozucu gelişmeler karşısında Türkiye’nin izlediği siyasetlerin aslında NATO için de iyi olduğunu belirterek, “Türkiye güçlü bir NATO müttefikidir ve geleceğini Avrupa Birliği’nde görüyor. Çoğunlukla Avrupa tarafında bulunan baş karışıklığının üstesinden geldiğimizde, Türkiye’nin AB’ye iştirakine ait tarihi adımın atılabileceğine inanıyorum. Bu tıpkı vakitte bölgemiz üzerinde de dönüştürücü bir tesire sahip olacaktır” dedi.
İŞTE NATO’YA ISLAHAT TEKLİFLERİ
Mevcut ve gelecekteki sınamalara ayak uydurma emelinde olan NATO’nun, ortalarında eski NATO Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Tacan İldem’in de bulunduğu on akil adama hazırlattığı rapor kamuoyuna açıklandı. “NATO 2030: Yeni Bir Çağ İçin Birliktelik” ismini taşıyan, 138 teklif ve 67 sayfadan oluşan evrakta öne çıkan birtakım ögeleri şu halde özetlemek mümkün:
KONSENSÜSE DEVAM: NATO’da oybirliğiyle karar alınmaya devam edilmesi lakin karar düzeneğinin hızlandırılması isteniyor. Konsensüsle alınan kararların gereklerinin tam olarak yerine getirilmesi talep ediliyor. Genel Sekreter’in yetkilerinin artırılması öneriliyor. Terörizmle çabanın NATO’nun ana vazifeleri ortasına alınması teklif ediliyor.
RUSYA YAKLAŞIMI: Rusya’ya yönelik caydırıcılık ve diyaloğa dayalı siyasetin sürdürülmesi, bu ülkenin tehdit ve düşmanca hareketlerine kararlı karşılık verilmesi isteniyor.
ÇİN ODAKTA: NATO’nun Çin kaynaklı güvenlik sınamalarına daha fazla vakit ve siyasi kaynak ayırması görüşü savunuluyor.
AB’YLE İLGİLER: Avrupa Birliği ile itimadın ve anlayışın en üst seviyede canlandırılmasının yollarının aranması, iki örgüt önderlerinin özel bir resmi oturumda bir ortaya gelmelerinin faydalı olacağı vurgulanıyor.
Hürriyet
