Türkiye’de moda ve perakende dalının önde gelen markaları ortasında yer alan Koton’un İdare Şurası Lideri Yılmaz Yılmaz’la konuştuk. Sıhhat kriziyle başlayan ve ekonomik krize yol açan koronavirüs pandemisinin tesiriyle dünyanın önde gelen moda devleri de stratejilerini değiştirirken Koton da yeni dünyanın markaları ortasında yer almak için kolları sıvadı. İstanbul Kuzguncuk’ta 1988 yılında temeli atılan, Türkiye’nin örnek teşebbüsçü hikayelerinden birine imza atan Yılmaz Yılmaz ve Gülden Yılmaz çiftinin kurucusu olduğu Koton, 2001 ekonomik krizinden sonra büyümüş, 2010’lu yıllardan sonra da yurtdışı gayelerini de büyütmüştü. Pandemiyle birlikte gelen değişimi, yaşanılan zorlukları dalın tecrübeli oyuncularından Yılmaz Yılmaz anlattı.
HERKESİN GÖZÜ AŞIDA
Kısıtlamaların yaşandığı şu günlerde markalar nasıl ayakta kalacak?
Pandemi değişimi hızlandırdı. Mart ayından bu yana her bölümü etkiledi. Etkilemeye de devam ediyor. Son devirde aşıyla ilgili gelen haberler de önümüzdeki aylar için belirleyici olacak. Şunu biliyoruz; aşıya erken ulaşan ülkeler hasarı daha erken atlatacaklar. Ülkeler ortasında da bu hususta bir bayrak yarışı var. Türkiye de bu yarışta yer almaya çalışıyor. Önümüzde daha aylar olduğunu biz de biliyoruz. Kesime tesirini de tüm datalar gösteriyor.
E-TİCARET DÖNÜŞÜMÜ
Birçok markanın da hazırlıksız olduğunu söyleyebilir miyiz?
Dalımızda markaların online alışverişe ne kadar açık olduğu ve online ile ilgili yapılan yatırımların süratli cevap vermesi belirleyici oldu. Online alışveriş tecrübesi olan markalar daha az hasar gördüler. Burada değerli üç nokta var. Bunlardan biri insan faktörü. Markanın insan alt yapısı yerleşik ve kuvvetli mi? İkincisi de markanın finansal gücü. Finansal gücü iyi olanların avantajlı olduğu net. Üçüncüsü de marka gücü ve bu markanın e-ticaret dünyasına dönüşebilme kabiliyeti oldu.
RAHATLIK BULAŞICIDIR
Milyonlarca insanın meskenden çalışma modeline geçtiği bir periyotta sizin koleksiyonlarda nasıl bir değişim oldu?
Bariz bir değişim var. Beşerler kalıplara girmek istemiyorlar. Konuttan çalışma da bunu destekledi. Rahat kıyafetlere ilgi arttı. Bir yöneticimiz söyledi, “rahatlık bulaşıcıdır, bir defa gelirse sıkıntı gider” diye. Hakikat. “İşe eşofmanla gidilir mi?” bizim kampanya sloganlarımızdan oldu. Çok şık eşofmanlar var artık. Rahatlık kavramı hayatımıza girdi. Artık daha rahat kıyafetler gireceğiz. Bu uzun mühlet devam edecek. Şık ve rahat kıyafetler giyilecek.
RUSYA VE FAS’TA DÜZGÜNÜZ
Hangi ülkelerde toparlanma daha süratli oldu?
Rusya Türkiye’den sonra Koton için en iyi iş yaptığımız yer. Perakende pazarımız orada çok iyi. Orada da e-ticaretimize de çok ilgi oldu. Fas’ta çok iyiyiz. Orada 5 mağazamız var ancak orada e-ticaretle süratle büyüyoruz. Ukrayna’da yeni başladık. Çok iyi gidiyor. 2 mağazamız var Ukrayna’da lakin e-ticarette çok iyi bir çıkış yaptık. Bu devirde Nijerya ve Endonezya üzere uzak coğrafyalardan da talep aldık. Varolduğumuz ülkeler dışında e-ticaretle büyüyeceğimiz ülkeler oldu. 2023 vizyonumuz Koton olarak 5 kıtada olmaktı. Bunu e-ticaretle başaracağız.
BİRTAKIM MAĞAZALAR KAPANDI
Dünya devleri mağaza kapatıyor. Siz kaç mağaza kapattınız?
Pandemi öncesi toplam 507 mağazamız vardı. Şu anda 483 mağazamız var. Ziyan eden mağazaları kapattık. Kimi yerlerde kapattık, kimi yerlerde yeni mağaza açtık. Sanırım bu yıl bu sayı stabil kalır, daha sonra bakacağız.
KRİZİ FIRSATA DÖNÜŞTÜRMEYE ÇALIŞIYORUZ
Siz bu devirde neler yaşadınız?
Türkiye’de e-ticaret ciromuz ikiye katlandı. Yurtdışında ise 3.5 ile çarpıldı bizim operasyonumuz. Meskenlerinden çıkamayanlar muhtaçlıklarını aldılar. Yaz aylarında ise hareketlilik arttı. Bizim yurtdışında da tanınırlığımız var. Bulunmadığımız ülkelerden de talep aldık. Birçok ülkeden birçok pazar yeri Koton’u kendi ülkelerinde satabilmek için bizimle görüşüyor. Biz bu krizi de fırsata dönüştürmeye çalışıyoruz. Tüm perakendecilerin de aslında bu operasyona muhtaçlığı var.
Online tarafta hareket nasıl oldu?
Biz şu anda e-ticarette 18 ülkedeyiz. 30 ülkedeyiz olağanda. 18 ülkede ise e-ticaretle de varız. Hem mağazacılıkla hem de e-ticaretle yurtdışına açılmış durumdayız. Önümüzdeki yıl e-ticarette 39 ülkede olacağız. 2021’in sonuna kadar e-ticaretle dünyada birçok ülkeye açılmayı planlıyoruz. Türkiye’de cironun yüzde 25’i e-ticaretten geliyor, önümüzdeki yıl yüzde 30 olur. İleride yüzde 40 üzere bir yerde olacağımızı düşünüyorum. Dijital satışlarda yeni teknolojiler kelam konusu.
5 YILDA DAHA ÇEVRECİ OLACAĞIZ
İklim krizi konusunda ne yapıyorsunuz?
Kıymetli bir inisiyatif var. Birleşmiş Milletler’in (UN Better Cotton Initiative) iyi pamuk üretimi ve kullanımıyla ilgili. Koton, üretimini çevreci yapmayı hedefleyen, dünyanın sürdürülebilirliğine katkısı olan bir marka olarak konumlandırıyor kendini. 5 yıl içinde kullanacağımız pamuğun daha iyi olacağını taahhüt ettik. Eşim Gülden Yılmaz bu bahse çok odaklı. Yeni bir yol planımız var. Müşteri değişti biz de değiştik. Marka algımızı biz de yine şekillendiriyoruz.
BİR ÜLKE MARKALARI KADAR ZENGİNDİR
Tedarikçilerin ayakta kalması da çok kıymetli oldu bu devirde…
Tedarikçiler 2 istikametten zorlanıyor. Hammadde, iplik ve kumaş değerli. Bunlar dolarla geliyor. Materyalin fiyatı devamlı artıyor. Vadeli alabildikleri kumaşı peşin almak zorunda kaldılar. Biz de onları desteklemek zorunda olduk.
BİZ DE ZORLANDIK
Biz siparişlerimizi durdurduğumuzda onların çarkı duruyor. Siparişleri azalttığımız periyotlar oldu lakin hiç kesmedik. Tedarikçileri yaşatmayı hedefledik. Zorlandığımız oldu.
ŞİRKET TESİRİ
BMD’nin mottosu vardır; ‘Bir ülke markaları kadar zengindir’ diye. Ben ise ‘Bir ülke markaları ve şirketleri kadar zengindir’ diyorum.
Hürriyet
