DÜNYA genelinde toplumsal ömür ve iş ömrünü olduğu üzere otomotiv dalının seyrini de 2020 yılında en derinden yaralayan etken koronavirüsün oldu. Bu yıl, evvelki yıllarda hiç olmadığı kadar inişlere ve çıkışlara sahne olurken, bölümün değerli modüllerinden olan kiralama da bu dalgalanmalardan etkilendi. Yılın üçüncü çeyreğinde ise toparlanma kendisini gösteriyor. Kiralama dalında tekrar artış gösteren talep ile birlikte yatırımlar da önemli ölçülere geldi. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Operasyonel Kiralama Bölüm Raporu’na nazaran, 2020 yılının birinci dokuz aylık devrinde 5.6 milyar TL’lik yatırım yaptı ve Türkiye’de satılan yeni arabaların yaklaşık yüzde 7.5’i olan 29 bin adet aracı filosuna kattı.
YIL GENELİNDE DARALMA
Üçüncü çeyrekte talebin artışına karşın kesim yıl genelinde bölümün etkin büyüklüğü ise 31.5 milyar TL’ye ulaştı. Geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 12 daralma yaşayan kesimin üçüncü çeyrek itibariyle filosundaki araç sayısı 249 bin 800 adet olarak gerçekleşti. Bu periyotta, 2019 yılı sonuna nazaran ise yüzde 10.4 oranında daralan kesimin, geçtiğimiz yıl sonundaki araç sayısı 279 bindi.
YERLİYE TALEP VAR
Bahisle ilgili değerlendirmesinde döviz kurlarında yaşanan yükseliş ve ÖTV baremlerinde yapılan son değişiklikle birlikte operasyonel kiralama dalında dengelerin değiştiğini vurgulayan TOKKDER İdare Şurası Lideri İnan Ekici, “Talebin yerli ve alt segmentteki araçlara kaymakta olduğunu söyleyebiliriz. Tasarruf etmek isteyen birçok bölüm müşterisi, bu periyotta kiralama prosedürüyle edindiği mevcut araçlarını yenilemek yerine, bu araçların kira müddetlerini uzatmak istiyor. Mevzuat gereği dal olarak 48 aydan uzun vadeli araç kiralaması yapamamaktayız. Bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz” sözlerini kullandı.
YÜZDE 89.5 DİZEL
TOKKDER raporuna nazaran, birinci dokuz ayda Renault yüzde 25.9’luk hisse ile Türkiye operasyonel araç kiralama dalının en çok tercih edilen markası oldu. Renault’u yüzde 14.5 ile Fiat, yüzde 11.6 ile Volkswagen ve yüzde 11.4 ile Ford markaları takip etti. Bölümün araç parkının yüzde 50.7 üzere kıymetli bir kısmı kompakt sınıf (C segmenti) araçlardan oluşurken, küçük sınıf (B segmenti) araçlar yüzde 26.6 ve üst orta sınıf (D segmenti) araçlar 13.2 hisse aldı. Bu periyotta, SUV gövde tipli araçların operasyonel kiralamadaki hissesi ise yüzde 5.1 olarak gerçekleşti. Rapora nazaran ayrıyeten, kesimin araç parkının yüzde 89.5’ini dizel araçların oluşturması dikkat çekerken, otomatik vitesli araçların hissesi ise yüzde 64.7 olarak gerçekleşti.
‘48 AYDAN UZUN KİRALAMA İÇİN TEŞEBBÜSLER SÜRÜYOR’
İNAN Ekici uzun müddetli kiralama ile ilgili de şu değerlendirmelerde bulundu: “Pandeminin, değerini ortaya çıkardığı ögelerden birisi de tasarruf oldu. Devletimiz bu konuda gerekli tedbirleri kararlılıkla alıyor. Bununla birlikte, son devirde TL’nin USD ve Euro karşısında paha kaybı, şimdiki olarak yükselme eğilimi gösteren kredi faiz oranları ve yeni ÖTV düzenlemesi, yeni araç edinme maliyetlerinde kıymetli artışlara neden oldu. ÖTV matrahı baremlerinde yapılan son değişiklik, istikrarları değiştirecek bir karar oldu. Bu durum, ilgili segmentlerde araç kiralama ve satın alma kaidelerini zorlayıcı bir hale getirdi. Talebin yerli ve alt segmentteki araçlara kaymakta olduğunu söyleyebiliriz. Tasarruf etmek isteyen birçok dal müşterisi, bu periyotta kiralama tekniğiyle edindiği mevcut araçlarını yenilemek yerine, bu araçların kira müddetlerini uzatmak istiyor. Mevzuat gereği kesim olarak 48 aydan uzun periyodik araç kiralaması yapamamaktayız. Bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz.”
İNAN EKİCİ: SALGIN SONRASI VERİMLİLİK DAHA DA KIYMETLİ BİR HALE GELDİ”
ÜÇÜNCÜ çeyrek raporuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TOKKDER İdare Şurası Lideri İnan Ekici şunları kaydetti: “Sektörümüz bu devirde 5,6 milyar TL yatırım yaparak yaklaşık 29 bin adet yeni araç satın aldı. Biz operasyonel araç kiralama pazarının şu anki sayının altına düşmemesini istek ediyoruz. Olabileceğine de inanıyoruz lakin o kadar çok değişken var ve rasyolar o kadar sık değişiklik gösteriyor ki, yılın kalan çeyreğinde yüzde 2 civarında daralmayı beklemek gerekir diye düşünüyorum. Covid-19 salgını öncesi, sonlu kaynakların verimli kullanımı işletmeler ve bireyler için büyük ehemmiyet taşımaktaydı. Salgın sonrası ise verimlilik daha da kıymetli hale geldi. Önümüzdeki devirde, verimliliğe kıymet veren, öz kaynaklarını yahut kredi limitlerini araç satın almak yerine ana faaliyet alanında kıymetlendirmek isteyen her ölçekten işletmenin, daha ağır olarak operasyonel kiralama yolunu tercih ederek araç gereksinimini karşılayacağını düşünüyorum.”
Hürriyet
