Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülke, yarın ve salı günü görüntü konferans prosedürüyle bir ortaya gelerek global petrol piyasasındaki arz fazlası ve salgın kaynaklı zayıf kalmaya devam eden petrol talebi üzere bahisleri kıymetlendirecek.
OPEC ismiyle bilinen ve 23 ülkeden oluşan kümenin gerçekleştireceği toplantıdan, 31 Aralık’ta sona erecek günlük 7,7 milyon varillik üretim kesintisinde müddetin mart sonuna kadar uzatılması kararı çıkması bekleniyor.
Daha evvel kararlaştırılan “1 Ocak 2021’den itibaren üretimi artırarak kesinti ölçüsünü günlük 5,8 milyon varile indirme” planını erteleme eğilimindeki kümenin, piyasaların durumu nedeniyle mevcut kesinti ölçüsünde süreyi gelecek yılın ikinci yarısına kadar uzatma ihtimali de bulunuyor.
DNB Markets Kıdemli Petrol Analisti Helge Andre Martinsen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, OPEC kümesinin fikrinin değişmesinde iki kıymetli gelişmenin tesirli olduğunu söyledi. Martinsen, Kovid-19 salgınıyla gayret kapsamında bilhassa Avrupa ülkelerinde alınan önlemlerin kısa vadede petrol talebi görünümünü zayıflattığını ve mevcut üretim kesintisi mutabakatından muaf tutulan Libya’da süratle artan üretimin arz fazlalığına neden olduğunu söz ederek, şöyle devam etti:
“Zayıflayan talep görünümü ve arz fazlalığının oluşturduğu kaygı, OPEC kümesinin üretim kesintisini azaltma planını tekrar gözden geçirmesine neden oldu. Artık OPEC kümesinin planda değişikliğe gitmesini ve 2021’in birinci çeyreğinin sonuna kadar günlük 7,7 milyon varillik üretim kesintisine devam etmesini bekliyoruz.”
Rusya ve Suudi Arabistan’ın OPEC kümesinin fiili başkanları olduğunu ve mevcut mutabakatta Rusya’nın ön onayı olmadan hiçbir değişikliğin yapılamayacağına dikkati çeken Martinsen, “Bu nedenle Rusya’nın toplantıda ortak bir kararın
çıkmasında tesirli olmasını ve OPEC kümesinin kararlarını desteklemeye devam edeceğini umuyoruz.” diye konuştu.
Martinsen, mevcut muahedenin 3 ay daha uzatılmasının piyasalar tarafından beklenen bir karar olduğunu ve bu nedenle petrol fiyatları üzerinde nötr bir tesire sahip olacağını kaydederek, “Ancak OPEC kümesi 1 Ocak 2021’den itibaren üretim ölçüsünü artırmaya karar verirse petrol fiyatlarında varil başına 3-4 dolarlık aşağı taraflı bir hareketlenme öngörüyoruz. Öteki taraftan, küme 6 ay daha uzatma kararı alırsa petrol fiyatlarında varil başına 1-3 dolarlık bir üst taraflı bir risk görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
PETROL TALEBİ, FİYATLARI BELİRLEYEN TEMEL ÖGE OLMAYA DEVAM EDECEK
Bağımsız Petrol Piyasası Analisti Gaurav Sharma da Kovid-19 salgınının tesirini yitirmesi sonrasında global petrol talebinde artış bekleyen OPEC cephesinde birçok fikir ayrılığı bulunduğunu söyledi.
Buna karşın yakın vakitte tesirli bir aşıya erişimin mümkün olup olmayacağı ve hayatın ne vakit olağana döneceği konusunda devam eden belirsizliklerin tarafları bir ortaya getirdiğini tabir eden Sharma, “Sonuç olarak, 2021’in birinci çeyreğinde, global petrol piyasasının geleceğine ait tablo netleşene kadar OPEC kümesinin üretim düzeylerini ve kotalarını mevcut düzeyde tutması hayli olası. Hasebiyle, mevcut üretim kesintisi muahedesine devam edilmesi OPEC toplantısından çıkabilecek en mümkün sonuç olarak görünüyor.” dedi.
Sharma, muahedeye ait Rusya’nın tavrına da dikkati çekerek, “Rusya’nın daha yüksek üretim düzeylerini tercih ettiği biliniyor. Fakat ülkenin şimdilik mevcut mutabakata sadık kalmaya devam etmesi bekleniyor. Lakin gelecek yıl petrol talebi artmaya devam ederse, üretim ölçüsünün artırılması için Rusya’nın sesi daha gür çıkacaktır.” tabirlerini kullandı.
Rusya’nın yanı sıra OPEC’in ikinci en büyük petrol üreticisi Irak da toplantıdan çıkacak karar konusunda kaygılı. Irak Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Ali Allavi hafta içi katıldığı bir toplantıda, “herkese tek beden” bir mutabakat yerine OPEC kümesinin üretim kotasına ait karar verirken mutabakata taraf ülkelerin ekonomik ve politik durumlarını da göz önünde bulundurması gerektiğini söylemişti.
Toplantıdan ne karar çıkarsa çıksın talebin, petrol piyasasını etkileyen en büyük etken olarak kalmaya devam edeceğini kaydeden Sharma, şöyle devam etti:
“Gelecek yılın birinci ve ikinci çeyreğinde petrol talebinin gidişatına dair daha net sinyaller alınana kadar, petrol üreticilerinin tek yapabileceği tüketici tavırlarını izlemek olacaktır. Dahası, tesirli bir Kovid-19 aşısı yaygın olarak herkesin erişimine sunulsa bile 2021’de, salgın öncesi talep düzeylerine, yani 2020’nin birinci çeyreğindeki düzeylere kısa müddette ulaşılması mümkün görünmüyor. Piyasalar ise OPEC kümesinin bu gerçeğin farkında olduğu konusunda kuşkulu.”
Sharma, petrol fiyatlarına ait de, “Şu anda fiyatlamanın OPEC ve Rusya’nın birlikte hareket etmesi üzerinden oluştuğu piyasada, petrol fiyatlarının kısa vadede 40-50 dolar bandında sabitlenmesi öngörülüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Hürriyet
