Market raflarında, bakkalarda ve büfelerde satılan besin eserlerinin büyük çoğunluğu paketli olarak vatandaşa sunuluyor. Besinlerin dış etkenlerden korunması, uzun ömürlü olması için paketli olması büyük değer taşıyor. Lakin paketlemede yapılan ‘küçük oyunlar’ büyük farkların ortaya çıkmasına neden oluyor. Örneğin farklı marka peynirler paketlemeyi misal halde yapıyor. Lakin biri 900 gram peynir koyuyor, öteki ise 1000 gramlık peynir satıyor. Vatandaş şayet dikkatli bakmazsa farkı anlayamıyor. Ya da öteki eserlerde üreticiler sattıkları eserlere artırım yapmamak için eserin gramajını düşürüyor. Böylelikle eser de ‘gizlice’ zamlanmış oluyor.
FIRSATÇILIK OLMAMALI
İşte bu durumun yaşanmaması ve vatandaşın başının karışmaması için Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken bir davette bulundu. Paketli eserlerde ‘daha ucuz’ algısı oluşturmak için yapılan gramaj oyunlarına dikkat edilmesi gerektiğini dikkat çeken Palandöken, özgür piyasa şartlarının fırsatçılığa çevrilmemesi gerektiğini vurguladı. Palandöken, “Birçok paketli eserde sadece daha ucuz algısı oluşturmak için gramaj oyunlarına başvuruluyor. Olağanda 500 gram, 1 kilogram yahut 5 kilogram olarak satılan eserler, küsuratlı gramajlarda satıldığında tüketicinin başı karışıyor ve farklı markalardaki tıpkı eseri kıyas yapma imkânı ortadan kalkıyor. Kimse özgür piyasa şartlarını fırsata çevirmemeli. Vatandaşın temel besin eseri olan ve toplu halde alınan paketli eserlere gramaj standardı getirilmeli” değerlendirmesinde bulundu.
KONTROLLER ARTMALI
Lider Palandöken, yıllardır her yerde 1 kilogram olarak satılan tereyağının birebir fiyata 900 gram biçiminde piyasaya sürüldüğüne ve yarım kilo olarak alınan birçok eserin artık 400 gram formunda satıldığına dikkati çekti. Eser fiyatını tıpkı tutup gramajını düşürerek kapalı artırım yapıldığının altını çizen Palandöken, şunları kaydetti: “Özellikle döviz kurlarının arttığı devirlerde fiyat artırımını gramaja yansıtarak tüketiciyi kandırıyorlar. Daha evvel gramaj oyunlarıyla ilgili Ticaret Bakanlığı tarafından çok sayıda firmaya cezai karar uygulanmıştı. Gramaj aldatmacasının önüne geçmek için bu husustaki kontroller artırılmalı.”
ALO 175’E ŞİKÂYET EDİLEBİLİR
Piyasadaki fırsatçılığa karşı vatandaşlara da şuurlu tüketim davetinde bulunan Bendevi Palandöken, “Vatandaşlarımız alışveriş yaparken piyasayı çok iyi denetim etmeli. 3-5 kuruş diye önemsenmeyen farklar, ay sonu geldiğinde binlerce liralık ziyana dönüşüyor. O yüzden bu bölümde rasyonel tüketici olarak şuurlu alışveriş yapılmalı. Fiyatı düşük diye düşünülmeden, A’dan Z’ye satın alınacak her eserin piyasadaki fiyatları çok iyi araştırılmalı. Tıpkı malın yüzde 50 daha ucuzu varken, yüzde 100 kıymetli olanını satın alarak fırsatçıların çıkar sağlamasına imkân verilmemeli. Vatandaşlarımız da alışveriş yaparken gözüne takılan haksız fiyat artışlarını ve gramaj oyunlarını derhal Ticaret Bakanlığının ‘Alo 175 Tüketici Hattı’na şikâyet etmekten çekinmemeli” tabirlerini kullandı.
Hürriyet
