Birçok okurum konut kredisi nemaları düşmeden birkaç ay evvel çektikleri kredilerde getirinin düşürülmesi için yapılandırma istediklerini ama bankalarından “ret” cevabı aldıklarını yazıp “Bu adaletsizlik değil mi?” diye reaksiyon gösteriyorlar. Hukuken ne yapabileceklerini soruyorlar.
Okurum K.D. ise “Bir yıl evvel kamu bankasından konut kredisi çektim. Getiri orantısı artık 0.64’e indi. Bense akitte karar olduğu gerekçesiyle banka reddettiği için yüksek nispette nema ödemeye devam ediyorum. Ayda 350 lira fark ediyor. Ne yapabilirim?” biçiminde haber almak istiyor.
DAVA AÇMAK MÜMKÜN
Tüketici uyuşmazlıklarında yıllarca bilirkişilik yapan avukat Dr. Serkan Ağar’a sorularını yönelttim. Ağar’a nazaran bu durumda bankalara karşı dava açmak mümkün. Banka ile yapılan mukavelede, “Eski krediler etkilenmez” formunda bilakis karar konulsa bile tüketici duruşmasına başvurabilirsiniz. Ödediğiniz bedelle krediniz yapılandırılsaydı, ödeyeceğiniz bedel arasındaki farkı da bankanızdan talep edebilirsiniz. Şöyle:
İHTİYATİ ÖNLEM İSTEYEBİLİRSİNİZ
“Konut kredisi kullandınız. Gelgelelim size uygulanan nema nispetinin bugünkü getirilere nazaran yüksek olduğunu fark ettiniz. Bankanızla görüştünüz. Durumu izah ettiniz. ‘Maalesef yapılandırma yapamıyoruz’ yanıtını aldınız. Pekala ne yapacaksınız? Ortada önemli bir mağduriyet ve haksızlık var. Hukukun vazifesi buna tahlil üretmek. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389/1 hususuna nazaran gecikme nedeniyle önemli bir zararın doğmasından kaygı eden tüketici, tüketici duruşmasına başvurarak kredinin yeni getiri orantıları üzerinden yapılandırılması için ihtiyati önlem kararı verilmesini isteyebilir.
HÂKİM DURUMUN BERBATA KULLANILMASI
6502 sayılı kanunun 39/4 hususu delaletiyle Konut Finansmanı Kontratları Yönetmeliği’nin 12/1-a bendi uyarınca kredi nema nispetinde değişiklik yine finansmanı gerektirir. Bankaların konut kredilerini yapılandırmaması, hâkim durumun berbata kullanılmasıdır. 4054 sayılı kanunun 58. hususu kapsamında, tüketici duruşması hadisenin hâkim durumun berbata kullanılması olup olmadığını bilirkişiye tespit ettirebilir. Siz de böylelikle ödediğiniz bedelle krediniz yapılandırılsaydı ödeyeceğiniz bedel arasındaki farkı bu dava yoluyla bankanızdan talep edebilirsiniz.
VELEV YAKIN VELEV UZAK TARİH
Velev yakın bir tarihte, isterse bir yıl evvel çekilmiş olsun, tüm tüketicilerin yapılandırmadan yararlanması mümkün. Kanunda bu türlü bir sınırlama yok.
BILAKIS KARAR HUKUKEN GEÇERSİZ
Kredi nispetinde tüketici lehine olan değişikliğin eski tarihli kredilere uygulanmayacağına dair kontrat kararları ise 6098 sayılı kanunun 20 ile 25 ve 6502 sayılı kanunun 6. unsuru uyarınca bir umumî süreç kuralının (sözleşme hükmünün) haksız kural olarak kabul edilebilmesi için aranan açık ve haksız oransızlık ögesini içeriyor. Çünkü akdin bir kararı, tüketicinin bir menfaatini açıkça ihlal ediyorsa, artık bu kaydın hukuken beğenilen olduğunu söyleyemeyiz. Binaenaleyh kredi nispetlerinde tüketici lehine değişiklik olması halinde, eski tarihli kredi akitlerinde bu durumun yapılandırma hakkı vermediği yazılı olsa dahi, bu karar hukuken geçersiz olduğundan, tüketici bu değişiklikten kuşkusuz yararlandırılmalıdır.
DAVA DIŞI NASIL BİR YOL İZLENEBİLİR?
Dava dışında kolay bir yol var. Fakat bunun için tahlil bankalarda. Bankanız kredinizi yapılandırmaya yanaşmıyorsa, öbür bir bankadan daha düşük orantıda kredi çekip bununla eski kredinizi kapatmak suretiyle daha tutarlı belirlenen yeni kredi taksitlerinizi vesair bankaya ödemeye devam etmeniz mümkün. Eski bankanızda kredinizi kapatırken erken kapamadan ötürü yüzde 1 ve yüzde 2’lik yasal hududu aşan ödeme yaptıysanız bunu da tüketici duruşmasına başvurarak eski bankanızdan isteyebilirsiniz. Bu pratik bankalara yabancı değil. Keşke bu yol tercih edilse ve tüketiciler yeniden duruşma kapılarında adalet aramasa. Ben yakın devranda bankaların yapılandırma konusunda tüketicilerle uzlaşacağını düşünüyorum. Çünkü önemli bir kamuoyu var.”
Hürriyet
