Christoph Daum, Almanya’da Ullstein kitabevi tarafından piyasaya sürülen “Her vakit sınırda” (Immer am limit) isimli biyografi kitabında Türkiye’de geçen yıllarına uzun bir kısım ayırdı.
Daum, geçmişte yaklaşık 25 sene evvel Türkiye’ye teknik yönetici olarak gittiğine işaret ederek, “Türkiye’ye gitmemde Solingen’deki ırkçı kundaklama saldırısı kıymetli bir rol oynadı. Üçü çocuk toplam beş Türk kundaklanarak katledildi. Tüm Almanya üzere bu çok sağcı vaka beni de şok etti. Korkak akından dolayı utandım ve aslında biz Almanların o denli düşündükleri üzere olmadığımızı Türklere göstermek istedim.” tabirlerini kullandı.
Beşiktaş’a transfer görüşmesine gittiğinde hayatında hiç bu kadar ilgi görmediğini anlatan Daum, havalimanında ilgiden neredeyse yürüyemediğine işaret ederek, “O kadar çok taraftar vardı ki kimisi yanağımdan ve alnımdan öpüyordu. Tespihler ve nazar boncukları ve öbür armağanlar verenler… Adeta bir ikramlık eşya dükkanı açabilirdim.” değerlendirmesinde bulundu.
– Fenerbahçe maçındaki elektrik kesintisi tesadüf müydü?
Beşiktaş ile birinci çıktığı müsabakanın Fenerbahçe ile Türkiye Kupası maçı olduğunu hatırlatan Daum, şunları kaydetti:
“Sahaya çıktığımda taraftar o kadar sesli tezahürat ediyordu ki 141 desibel ile bu bir dünya rekoruydu. Çok etkilenmiştim. Çabucak bir engelli taraftar bulunması istedim. Engelli taraftar arkadaşla tanışıp ona soyunma odasına girip kadronun motivasyonuna yardımcı olmasını söyledim. Çok heyecanlanmıştı. Soyunma odasına girdiğimizde futbolcular da çok şaşkındı. Sonra müsabakaya süratli başladık ve 2-0 öne geçtik. Fenerbahçe durumu 2-1’e getirdikten sonra çok baskı yapmaya başlamıştı. Baskıların çok fazla olduğu anda birden elektrikler kesildi. Ben ne olduğunu anlayamadım bir anda. Yaklaşık on dakika karanlık kaldı stat. 10 dakikalık kesinti ekip için kafiydi. Bazen elektrik kesintisinin zamanlamasının tesadüf olup olmadığını kendi kendime soruyorum. Gerçi elektrik kesintisi o periyotlar de olağandışı değildi.”
– “Türkiye’de bir futbolcuyu başkalarının yanında eleştirmemeyi öğrendim”
Alman teknik adam, Türkiye’de öğrenmek zorunda kaldığı durumlardan birisinin bir futbolcuyu oburlarının yanında kusurundan ötürü eleştirmemek olduğunu lisana getirerek, “Takımdaki eski oyuncuları genç oyuncuların yanında eleştirmek af edilmeyen bir küçümseme olarak algılanıyordu. Savunmadan Recep Çetin’in maçtaki bir yanlışını ekiple birlikte ele aldık. O kadar alındı ki sonra birden hastalandı. Bundesliga’da bu türlü bir şey olsa kulüpten ihtar alırdı fakat Türkiye’de işler farklı gidiyordu, buna alışmalıydım. Ben de birebir görüşmelere tartı verdim ve bu görüşmelerde yüzde 80 olumlu yüzde yirmi ise eleştirisel davrandım.” sözlerini kullandı.
Türkiye’de birinci öğrendiği ve benimsediği atasözünün “Dil kılıçtan keskindir” olduğunu belirten Daum, Türkçe atasözleri öğrenmek için kendisine
kelamlık aldığını biraz bunlardan öğrenebildiğini aktardı.
Türkler ile çok iyi bir ahenk sağladığını vurgulayan Daum, 1994 yılında iki kupa kazanmalarının akabinde taraftar tarafından “kahraman” ilan edildiğini tabir etti.
– Fenerbahçe’ye imza atmadan evvel otel faturasını ödenmesini istemiş
Christoph Daum, kitabında Fenerbahçe ile kontrat imzalamadan evvel kulübün kaldığı otele faturayı ödemesini koşul koştuğunu anlattı.
Daum, “Fenerbahçe daha evvel Werner Lorant ile Avusturya’da Stanglwirt otelinde kamp yapmışlar. Lakin Fenerbahçe kulübü aracı ajansa 3 haneli sayısı ödemesine karşın ajans otele ödeme yapmamış. İflas etmiş. Otel sahibini tanıdığım için benden bu hususta yardım istemişti. Aziz Yıldırım ile Avusturya’da mukavele imzalamadan evvel faturanın halledilmesini istedim. Onlarda şaşırdılar lakin 4 saat uzaklığa bir kişiyi göndererek bu sorunu çözdüler. Ben de mukaveleyi imzaladım.” sözlerini kullandı.
– “Aziz Yıldırım kulübü işinden çok önemsiyordu”
Fenerbahçe’ye transfer olduğunda lider Aziz Yıldırım hakkında yalnızca müteahhit olduğunu ve milyarlık bir imparatorluğa sahip olduğunu duyduğunu belirten Alman teknik adam, “Aziz Yıldırım kulübü işinden çok önemsiyordu. Kalbini Fenerbahçe’ye vermişti. Kulübün anahtarını bana teslim etti ve ben çalışmaya başladım. Yalnızca kızgın olduğunda bana gözüne gözükme ve latife yapma ihtarında bulunmuşlardı.” değerlendirmesinde bulundu.
O devirde Hollandalı futbolcu Pierre van Hooijdonk’u ekibe kazandırmak istediğini ve bu hedefle görüştüğü aktaran Daum, futbolcuyu Galatasaray’ın da almak istediğini duyunca Aziz Yıldırım ile Hollanda’ya gittiklerini anlattı.
Daum, buradaki görüşmede futbolcunun danışmanının yüksek bir sayı istediğini vurgulayarak, “Burada Aziz Yıldırım fiyatı duyunca hafif bir gülümsedi. Oyuncuyu o da istiyordu. Fiyat Aziz Yıldırım için adeta çerez parasıydı. Yıldırım’ın bu hali beni çok etkiledi. Transfer dört saatte bitti. Burada Yıldırım’ın bana takviyesinin farkına vardım. Bu dayanağı bana bir itimat olarak gördüm.” halinde görüş belirtti.
Christoph Daum ayrıyeten medya ve taraftar baskısını nedeniyle Türkiye’de bir yıl teknik yöneticilik yapmanın 7 hayat yılına bedel olduğunu vurguladı.
– “Robert Enke’nin depresyonda olduğunu sonradan öğrendim”
Daum, Fenerbahçe’nin 2003 yılında transfer ettiği ve 2009 yılından intihar eden Alman kaleci Robert Enke’nin depresyonda olduğunu sonradan öğrendiğinin altını çizdi.
İstanbulspor’a mağlup oldukları maçta kaleci Enke’nin kusurlarının futbolda çok ender görüldüğünü anlatan Alman teknik adam, “Robert ile görüşmek için bir gün sonra otel odasına gittim. Hava açık olmasına karşın odaya girdiğimde perdelerin kapalı odanın karanlık bir halde olması garibime gitmişti. Robert burada bana birinci kere depresyon hastası olduğunu açıklamıştı. Barcelona’daki başarısızlığının sebebinin sportif olmadığını şiddetli depresyondan kaynaklandığını anlattı. Kendisini kandırdığını geçtiğini düşündüğünü fakat hastalığın tekrar geri geldiğini ve korktuğunu söz etti. Hiç beklemiyordum, bu türlü bir şeye şaşırmıştım. Sonraki gün menajeri geldi ve kontratı feshedilerek İstanbul’dan ayrıldı.Yıllar sonra intihar ettiğinde çok üzülmüştüm sanki o periyotlar bir şeyler yapabilir miydim diye kendime sormadan edemedim.” tabirlerini kullandı.
– Solingen faciası
Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletindeki Solingen kentinde 29 Mayıs 1993’de Genç ailesinin Untere Werner Caddesi’ndeki meskenleri kundaklanmış, taarruzda Gürsün İnce (28), Hatice Genç (19), Gülüstan Öztürk (12), Hülya Genç (9) ve Saime Genç (5) hayatını kaybetmişti.
Yakalanan failler Markus Gartmann, Felix Köhnen, Christian Reher ve Christian Buchholz mahpus cezalarını çektikten sonra özgür bırakıldı. Kimlikleri kapalı tutulan failler hayatlarını Almanya’da sürdürüyor.
Hürriyet