GlaxoSmithKline (GSK) tüm dünyada sıhhat tahlilleri sağlayan bir şirket. Kuruluşu 1715 yılına dayanıyor. 300 yıldan fazla geçmişi olan İngiltere doğumlu GSK Türkiye’de de 60 yıldan bu yana faaliyet gösteriyor. Aşı, teneffüs yolu hastalıkları ve HIV başta olmak üzere birçok hastalığın tedavisiyle ilgili tahliller üzerine üretim yapan GSK, Türkiye’de de Hacettepe Üniversitesi Teknokent’inde aşı çalışmalarının içinde. Pandemi devrini ve Türkiye’deki “yerelleşme” stratejilerini konuşmak üzere GSK Türkiye Genel Müdürü ve Lider Yardımcısı Selim Giray’la online ortamda buluştuk.
İlaç kesiminin kıymetli oyuncularından biri GSK. Türkiye’de de esaslı bir geçmişi var.
Motamot. GSK Türkiye’de 61 yaşında. 1959’da Türkiye’de faaliyet göstermeye başladı. Dünyanın en büyük ilaç şirketlerinden. Biyoteknoloji şirketi birebir vakitte. Türkiye’de hem ilaç hem de aşı alanında çalışıyoruz. Türkiye’de antibiyotikler, merkezi hudut sistemi hastalıkları, teneffüs, HIV üzere alanlarda ilaçlarımız, tedavilerimiz var.
Aşılar da var değil mi?
Türkiye’de 11 aşımız var. Aşıda bir numaralı şirketlerden biriyiz. İlaç, aşı ve tedarik zinciri idaresi yapıyoruz. Türkiye’de 1000 çalışanımız var.
Neredeyse dünyanın her yerinde GSK ilaçları var. GSK dünyası içinde Türkiye’nin yeri nedir??
Dünyanın kıymetli bir coğrafyasını İstanbul’dan yönetiyoruz. GSK ailesi içinde GSK Türkiye kıymetli bir yere sahip. Misyonumuz hayatın her alanında iyilik ve sıhhat temelinde çalışıyoruz. Halka en yenilikçi sıhhat sistemlerini getirmeye çalışıyoruz. Dediğiniz üzere GSK dünyanın her yerinde var. GSK Türkiye’de 60 yıldır çok farklı zorluklarda daima büyüyerek geldi. Birebir Türkiye ve Türkiye iktisadı üzere.
100 İLACIN 72’Sİ YERLİ OLACAK
Türkiye’de bir müddettir “yerelleşme” stratejisi izliyorsunuz. Bu neyi kapsıyor?
Bunun için Türkiye’de 30 milyon sterlin’lik yatırım yaptık, bu 270 milyon liralık yatırıma tekabül ediyor. Türkiye’de GSK’nın 100 kutu ilacı çıkıyorsa bunun 72’si yerli olacak. Türkiye’de bir müddettir mahallileşme stratejimizi izliyoruz. Biraz evvel de sormuştunuz, GSK toplamında Türkiye çok özel bir yer. Nüfusu, dinamizmi, insan kaynakları olarak değerli. Biz ne görüyorsak genel merkezimiz de bunu görüyor.
İhracat yapıyor musunuz Türkiye’den?
2014 yılında ilaçtaki üretimi farklılaştırdık. Çok önemli bir kalite prosesi var ilaç üretiminde. 2020 sonunda, 2021’de mahallileşme stratejimizin sonuçlarını alacağız. Bizim önceliğimiz evvel Türkiye muhtaçlığını karşılamak sonra da ihracata yönelmek.
Türkiye’de pandemi periyodunda operasyonunuzu nasıl yönettiniz? Pandeminin birinci periyotlarında “ilaçsız kalır mıyız?” korkusu da olmuştu.
Pandemiyle ilgili klişe şeyleri söylemeyim. Evet hiçbirimiz beklemiyorduk. Pandemiyi de birinci gününden itibaren GSK’nin küresel tertip gücüyle çok yakından izledik. Biz şirket olarak teknoloji açısından ilerideyiz, bunu iftiharla daima söylüyoruz. İlaç şirketi olduğumuz için pandemi Çin’de başladığından itibaren çok yakından takip ederken, hazırlıklarımızı da yaptık, çok güçlü bir ağımız var. İşin tertibiyle daima iletişimdeydik. Avrupa’ya geçtiğinde orada neler olduğuna baktık. Ve önceliklerimizi Türkiye için belirledik. Öncelikle iki mevzu vardı, üretimin ve ilaç tedariğinin hiçbir biçimde kesilmemesi gerekiyordu, ikincisi de çalışanlarımızın sıhhatini korumalıydık. Teknolojik alt yapımız iyi olduğu için en son 13 Mart’ta tarihinde ofise gittik. Bir ay öncesinde zati seyahatleri kesmiştik. Fatura kesme, depodan ilaçların temininde hiç akmasa olmadı. Hiçbir ilacımızda ve aşımızda sorun yaşamadık. Çalışan emniyeti açısından her tedbiri aldık. Türk İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu ile daima bağlantıda olduk. Tüm ilaçlarımızı daima denetim ettik. Sıhhat Bakanlığı’yla daima iş birliği içindeydik. Çalışan emniyeti için devletin aldığı tedbirlerin dışında biz de tedbirler aldık. Fakat çalışanlarımız dışında eczacılarımıza karşı da sorumluluğumuz vardı. Doktorlarla de Covid- 19 devrinde ilaçların yan tesirleri vs. üzere mevzularda webinarlarla bilgilerin ulaşımını destekledik.
AŞI 2021 ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE
Tüm dünya aşı çalışmalarıyla ilgili haberleri bekliyor. Çin’den Avrupa’ya, Rusya’dan Amerika’ya her yerde çalışmalar var farklı şirketler tarafından yürütülen. GSK’nın da aşı çalışmaları var. Bilgi verebiliyor musunuz? Aşı ne vakit çıkacak?
İlaç firmaları bu periyotta rekabeti bir kenara bıraktı. Birlikte çalışıyoruz. Aşı alanında rakibimiz Sanofi’dir. “Biz kâr etmeyeceğiz, tüm dünyaya erişeceğiz ve bilgilerimizi birbirine açacağız” dedik. “İyi bir paydaşlık yapacağız” diye açıkladık. Bunu yapıyoruz. Aşıyı olduktan sonra daha az antijen gerektiren, aşının daha tesirli olmasını sağlayan sac ayağı tarafını biz, Sanofi ise virüsü taklit eden kısmı yapıyor. Klinik çalışmaların sonucunda başarılı olup olmadığı aşikâr olacak. Faz 2’deyiz. Takvimin başarılı olması halinde 2021 3’üncü çeyreğinde aşının çıkacağını söyleyebiliriz. Sanofi ile iş birliği dışında Avusturalya ve Çin’de şirketlerle iş birliği yapıldı.
Tedavi için ilaç çalışmalarınız da var mı?
İlaç tarafında da tedavisine yönelik çalışmalar var. Çok ilaç ve çok aşı başarılı olsun istiyoruz. Teşebbüsler çok, hepsi başarılı olsun. 8 milyar insan var. Burada rekabet yok, ne kadar çok teşebbüs başarılı olursa o kadar iyi. Dünya Sıhhat Örgütü’ne 10 milyon dolarlık bağış yaptık. Türkiye’de de 2 milyon liralık bağış yaptık.
Şirketler belirsizlikler nedeniyle uzun vadeli plan yapamıyor. Siz nasıl yönetiyorsunuz şirketinizi?
Planlama yapıyoruz. Planlama yapmazsak eser tedariğinde sorun yaşarız. Planlama yapmazsak dijital alt yapımızla ilgili sorun yaşarız. Pandemi devam eder etmez, pandemi belirli nizama oturur hepsine nazaran plan yapıyoruz. Bizim kıymetli ilaçlarımız var. Daima plan yapıyoruz. Kusur hisselerini da hesaplıyoruz. Uzun vadeli master plan daima pusuladır. Bu planı yapıyoruz. Şirkette çalışanlara ben daima şunu söylüyorum. Bu felaket. Hayatımız boyunca karşılaşacağımız en büyük bir belirsizlik olabilir. Lakin bu belirsizlikler içinde kendini nasıl değerlendiriyorsun? Neler yapabiliyorsun? Teknolojiyi nasıl kullanıyorsun? Bakın dünya tarihine büyük zorluklardan ve düşüncelerden sonra daima yeni keşifler çıkar, yenilikler çıkar. Biz planımızı odaklanarak yapıyoruz. Şartlar halinde neler yapabiliriz ve çalışanlarımız bu devirde nasıl daha iyi çalışan ve başkan olur buna bakıyoruz. Önümüzdeki haftayı kestirebilmek tabi ki kıymetli biliyoruz orta ve uzun vade belirsizlikleri masaya yatırarak çok çalışmaya devam ediyoruz.
KATMA BEDELI YÜKSEK
Her krizin ve her tabana vuruşun öğretici yanları var. Tüm yaşananlar sıhhat krizi olmanın ötesinde toplumsal dönüşüm de yaşatan, ekonomiyi çok etkileyen bir sürece girilmesine neden oldu. Çalışma formlarında ihtilal niteliğinde değişim var. Kalıcı değişiklikler olacak mı ilaç bölümünde de? Örneğin bu periyotta online muayene hizmeti veren tabipler oldu.
Değişmezden başlayım. Sıhhat kesiminde olmanın bir bahtı var. Katma bedeli çok yüksek bir kesimde çalışıyoruz. Bizim doktor ve eczacılarımıza karşı gerçek bilgi akışında sorumluluğumuz var. Pandemi devam ederken kimi doktorlarla görüşemiyoruz. Dijital atlama yaşayacağız bundan sonrası için de, zira buna muhtaçlık var. Otellerde tıp kongreleri yapılırdı, bunlar sanal ortama taşınıyor. Ayrıyeten yetkinlikler değişecek. Daha fazla teknolojiye yatkınlık beklenecek sıhhat çalışanlarından. Araştırma geliştirme kısımlarında daha süratli olunacak. Objelerin birbiriyle konuşması konusu çok konuşuluyor. Sıhhat hizmetlerinde de bunları daha çok göreceğiz.
“Yeni ilaç çıktı, sanki ne vakit gelecek, ne vakit halk kullanabilecek?” sorularını sorar, yıllarca da beklenirdi. Bu mühletler kısalacak mı?
Muhakkak. Covid-19 aşısı başarılı olursa 1- 1.5 yıl içinde gelecek. Ben yılardır ilaç kesiminde çalışıyorum. Bu olursa birinci olacak. Zira bir ilacın çıkışı 10 yıla uzar, aşının çıkışı ise 10 yıldan evvel olmaz. Bu yüzden de bu süreçler de değişecek.
ÖNEMLI YATIRIM ALABİLİR
GSK’nın Türkiye’de ARGE’si var mı? Türkiye bölgenin ilaç üssü olabilir mi?
ARGE’miz var. Hacettepe Üniversitesi Teknokent’in aşı çalışmaları yapıyoruz. Türkiye’de yapılan klinik aşı çalışmalarının yüzde 50’sini yürütüyoruz. Türkiye klinik çalışmalar konusunda çok önemli yatırım alabilir, bu da hastalarımızın tedavi alanında daha süratli erişimini kuvvetlendirir. Üs olabiliriz. Üretimle ilgili de Türkiye bölgedeki komşularıyla birlikte hareket ederek ihracat üssü olabilir. İlaca gerçek yatırım yapıp da karşılığını almamış bir ülke yok, Güney Kore, Singapur, İrlanda üzere. Gerçek hızlandırıcı ataklar olduğunda kısa vadede olmasa da orta vadede başarılı olunur. Türkiye’de önemli potansiyel, akademik takım, uzman, devlet niyeti ve insan kaynağı var.
Selim Giray kimdir?
Robert Kolej mezunu olan Selim Giray, Bilkent Üniversitesi İşletme Bölümü’nü ve Bilgi Üniversitesi MBA programını tamamladı. İş hayatına Roche’da başladı. 2010-2012 yıllarında da Cenovapharma’nın Genel Müdürü oldu. 2014’te İş Ünitesi Yöneticisi İş Geliştirme Müdürü olarak GSK’ya giren Giray, 2016’da Londra’daki GSK Genel Merkezi’nde misyon yaptıktan sonra Allergan İlaçları Genel Müdürlüğü’ne geldi. 2018’de GSK’ya geri dönen Selim Giray, GSK Genel Müdürü olarak misyon yapıyor.
Hürriyet
