Zoe Roth ismi neredeyse hiçbirimize bir şey tabir etmiyor. Ta ki 4 yaşındayken çekilen o meşhur fotoğrafını görene kadar…
Art planda yanan bir bina, önde omzunun üzerinden fotoğrafı çeken şahsa gerçek bakan bir kız çocuğu… Hayli şirin bir çocuk lakin bakışında ve gülümsemesinde bir tuhaflık var. Tansiyon sinemalarında sık sık karşımıza çıkan ve birazdan kahramanın başına gelecek makûs şeylerin habercisi olan çocukları hatırlatıyor beşere.
Tüm dünyanın ‘Disaster Girl’ yani Felaket Kızı olarak tanıdığı o ufaklıktan bahsediyoruz, evet…
FOTOĞRAF 2005 YILINDA ÇEKİLDİ
New York Times’ın aktardığına nazaran, bugün üniversite öğrencisi genç bir bayan olan Zoe’nin öyküsü, 2005 yılında bir cumartesi sabahı başladı. Zoe o vakit şimdi 4 yaşındaydı. Ailesiyle birlikte ABD’nin Kuzey Carolina eyaletinin Mebane kentinde yaşıyordu.
O sabah mahallelerindeki bir konut, itfaiye tarafından denetimli bir biçimde yakılacaktı. Bu nedenle birçok komşuları üzere onlar da operasyonu izlemek için o konutun önüne gittiler. Hayli rahat bir ortam vardı. Hatta itfaiyeciler birtakım çocukların söndürme hortumunu tutmasına bile müsaade veriyordu.
Zoe de babasıyla birlikte alevlerin konutu yutmasını izliyordu.
Amatör bir fotoğrafçı olan baba Dave Roth bu anı kaçırmak istemedi. Zoe’ye gülümsemesini söyledi ve deklanşöre bastı. Böylelikle Disaster Girl ortaya çıktı.
ABC News (@abcnews_au)’in paylaştığı bir gönderi
DİNOZORLAR ÖLÜRKEN DE TİTANİK BATARKEN DE ORADAYDI
Baba Roth, çektiği fotoğrafla 2 yıl sonra 2007’de bir fotoğraf müsabakasına katıldı ve kazandı. Sonrası çorap söküğü üzere geldi.
Zoe’nin yüzü internetin en tanınan meme’lerinden biri haline geldi. O kadar ki Zoe tarihin en büyük felaketlerinde daima olay yerindeydi. Art tarafta bir meteor dinozorları yeryüzünden silerken ya da Titanik Atlas Okyanusu’nun sularına gömülürken Zoe önde bize gülümsüyordu.
Fotoğrafı 10 yılı aşkın vakittir internetin en bilinen karelerinden biri haline gelen Zoe Roth geçtiğimiz günlerde fotoğrafın orjinal halini NFT formunda yaklaşık 500.000 dolara sattı.
17 Nisan’da düzenlenen açık artırmada 180 Ether’e alıcı bulan özgün Disaster Girl, @3FMusic isimli kullanıcının oldu. Satış mukavelesi kapsamında Roth ailesi fotoğrafın telif hakkını elinde tutarken, @3FMusic’in yapacağı satışlardan da yüzde 10 hisse alma hakkını elde etti.
(NFT olarak bilinen dijital sanat ve medya eserlerinin piyasası günden güne genişliyor. NFT’ler hakkındaki tüm temel bilgileri “10 soruda NFT” içeriğimizde bulabilirsiniz.)
GÖĞÜS DÜNYASININ ÜNLÜLERİ ORTASINDA
‘Miim’ diye okunan ‘meme’ler kısaca internet kullanıcıları tarafından üretilip paylaşılan esprili görsel, görüntü, metin üzere içerikler biçiminde tanımlanıyor.
Disaster Girl, meme’ler dünyasının en ünlü bireylerinden. En az onun kadar ünlü göğüs bireyleri ortasında “Ermahgerd” denen saçlarını iki yandan toplamış genç kız, “Bad Luck Brian” ismi verilen diş telli çocuk, “Success Kid” olarak tanınan plajdaki bebek ve Türkiye’nin “Buna Bakalım Adamı” dünyanın ise “Hide the Pain Harold” olarak tanıdığı Andras Arato var. (Arato’nun Türkiye tatiliyle başlayan kıssasını de aşağıdaki haberimizde okuyabilirsiniz.)
BAŞKA GÖĞÜS ÜNLÜLERİNE DE DANIŞMIŞ
New York Times’a konuşan Zoe Roth, fotoğrafı NFT olarak satma kararını verirken, ilkokuldan beri kendisini güçsüz hissetmesine neden olan bir durumu denetim altına almak istediğini söylüyor.
Roth bu kararı vermeden evvel Bad Luck Brian olarak tanınan Kyle Craven ve Success Kid’in annesi Laney Griner’a da danışmış. Craven’ın verdiği tavsiye, “Meme olan şahısların denetimi ele almak için yapabilecekleri tek şey bu” halinde olmuş.
Dünyanın her yerine yayılan Disaster Girl’ü kolay bir internet şakasının ötesinde iyi gayeler için kullananlar da var.
Örneğin bir seferinde Polonya’dan bir küme fotoğrafı ölmekte olan bir mahallî lisanla ilgili kampanya posterlerinde kullanmak için Roth ailesinden müsaade istemiş. Portekiz’den birileri de Roth’a meme’i de içerek kocaman bir duvar fotoğrafının fotoğraflarını göndermiş.
Photoshopping Star Wars (@star_wars_gummybear)’in paylaştığı bir gönderi
GEÇERLİLİĞİNİ HİÇ KAYBETMİYOR
Zoe Roth, “Nereye uymasını isterseniz o biçimde uyduruyorsunuz. Meme’leri görmek hoşuma gidiyor. Ben hiç yapmıyorum lakin insanların ne kadar yaratıcı olduğunu görmeye bayılıyorum” diyor.
Yıllar boyunca fotoğrafının yüzlerce farklı uyarlamasını gören Roth, en sevdiklerinden birinin de geçen yıl ABD’de düzenlenen ırkçılık aykırısı protestolar sırasında üretilmiş olan göğüs olduğunu belirtiyor.
Baba Dave Roth ise, “Fotoğraf bir kere internette yayıldıktan sonra yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Yaşanan her berbat şeyden sonra bu fotoğraf bir formda gündeme geliyor ve geçerliliğini kaybetmiyor. Ben de meme’lerin birçoğuna gülüyorum” diye konuşuyor.
DISASTER GIRL BUGÜN 21 YAŞINDA
Şu an 21 yaşında olan Zoe Roth, Kuzey Carolina Üniversitesi’nde barış, savaş ve savunma üzerine eğitim alıyor. Kendisini bir yerde görüp de Disaster Girl olarak tanıyan çıkmamış lakin arkadaşları ve tanıdıkları, ünlü bir göğüs bireyi olduğunu biliyor.
Roth, “Meme haline gelip viral olmak diğer bir şey lakin internetin benim fotoğrafımın viralliğini, yeniliğini devam ettirmesi bana çok çılgınca geliyor” derken bu türlü bir tecrübe yaşadığı için de minnetar olduğunu belirtiyor.
Bununla birlikte internette yapılan “Zoe Roth” aramalarında birinci sayfada daima Disaster Girl’ün çıkmasından da biraz bıkmış durumda olduğunu belirterek, “Umarım bir gün bu fotoğrafın arama sonuçlarının ikinci sayfasına kaymasını sağlayacak manalı bir şey yapabilirim” diye konuşuyor.
The Financial District (@the_financial_district)’in paylaştığı bir gönderi
“KEYFİNİ ÇIKARMAK ZORUNDASINIZ”
Üniversiteden mezun olduktan sonra bir yıl orta vermeyi akabinde da memleketler arası bağlar alanında yüksek lisans eğitimi almayı düşündüğünü belirten Roth, NFT satışından elde ettiği yaklaşık 500.000 dolar kıymetindeki gelirle ise üniversite kredi borçlarını ödemek istediğini ve hayır kuruluşlarına bağış yapmak istediğini belirtiyor.
Ailesinin yanına gittiği vakitlerde fotoğrafın çekildiği yerden sık sık geçtiğini de belirten Roth, “Acaba burada oturanlar bu sokağın ününün farkında mı?” diye merak ettiğini de kelamlarına ekliyor.
Roth, “Meme’lerdeki insanların pek seçme talihi olmuyor. İnternet çok büyük bir yer. Uygun bir tecrübe de yaşasanız, makus bir tecrübe de yaşasanız, mümkün olduğunca keyfini çıkarmak zorundasınız.”
MEME’LER ARTIK BİRER SAYGIN SANAT FORMU
Hem Roth’un fotoğrafı dışında “Nyan Cat”, “Grumpy Cat”, “Keyboard Cat”, “Doge”, “Success Kid”, “David After Dentist” ve “Ridiculously Photogenic Guy” üzere birçok meme’in yönetimini elinde tutan ve satışlarını üstlenen Ben Lashes ise müşterilerinin NFT satışlarından toplam 2 milyon dolardan fazla gelir elde ettiğini belirtiyor.
NFT satışları sayesinde meme’lerin saygın bir sanat formu ve “kültürün önemli parçaları” haline geldiğini belirten Lashes, “Bence fiyat ne olursa olsun meme’in ardındaki sanata hürmet duyan ve onu hak ettiği kıymeti gösterecek bir koleksiyoner bulabilirsiniz. 1 Ether’e de 200-300 Ether’e de göğüs satışı yapabilirsiniz” diye konuşuyor.
Hürriyet
