Konyaspor-Başakşehir ve Denizlispor-Trabzonspor maçları, futbol kalitesi vasat ancak şampiyonluk ve düşme heyecanı tavan olan ligimizin en ilgi alımlı haftalarından birine tanıklık etmemizi sağladı. Ehemmiyet seviyesi çok yüksek müsabakalar oynandı. Konya’daki 7 golde, Trabzon’un öne geçip kaybettiği Denizli’de, 2 kırmızının çıktığı Kayseri’de, Ünal Karaman’ı veda ettiren Kasımpaşa’da, Ankaragücü’nün Galatasaray’ı tek golle geçmesinde, Gençlerbirliği’nin ligde kaldığı İzmir’deki maçların ahir kimse hakem konuşmadı.
RİZE-G.SARAY, İSTİSNA
Her ne kadar tüm MHK’lar aslan hakkını kendilerine yorsa da son 10 yıldaki kıymetli gözlemlerimden biri seri sonu haftalardaki hakem performanslarının umum başarısı. Spesifik olarak bu tezime uymayan geçen sezonki Çaykur Rize-Galatasaray örneğini acilen hatırlatanlar elbette olacaktır. Ama lig umumunda birtakım haftalarda 9 maçın yarısından fazlasında değerli yanlışlar yaşanırken, serinin kritik son 2-3 haftasına hakikat çok az sayıda olur.
ANA NEDEN MANTALiTE
Ana nedeni yalnızca akıllıca atamalar yahut hakem performanslarının muazzamlığı değil olağan ki, başroldeki futbolcu ve teknik adamların mantalitesi çok tesirli. Son düzlükte odakları hakemden ve uyanıklıktan ziyade mevcut gayenin dikkatine ve itinasına dönüşüyor. Adrenalin yüksek olsa da ekibi eksik bırakmama ismine daha denetimli, sabırlı, kazanması gerekiyorsa oynamaya istekli, ne yaptığını bilen tutum sergiliyorlar. Sarı karta gidebilecek sert itirazda bile temkinliler. Üstüne bir de işin ruhsal boyutu devreye giriyor. okan Buruk’un maç ahir Denizli’deki skoru telaşlı bekleyişinden skubic’in gözyaşlarına, Denizlisporlu oyuncuların galibiyet coşkusuna ve Levent Kartop’un çocuğuna verdiği kelamın yarattığı his patlamasına kadar.
GÖKHAN TÖRE’NiN Konumu PREMIER LiG’DE OLSAYDI 2. SARI KART iPTAL EDiLiRDi
Kritik haftalarda hakemlerin konsantrasyonu da daha üst seviyede. Kart konusunda çok bariz olmadığı sürece cimri davranma çabası hem insan psikolojisi hem sorumluluk bilinci hem de 2. sarı kartlık bir konum durumunda koca dönemin ihalesi bana kalmasın hassasiyetini barındırıyor. Hatırlarsınız Fenerbahçe-Yeni Malatyaspor maçının 65. dakikasında skor 0-0 iken Gökhan töre’nin yanlışlı 2. sarı kartla atılmasının akabinde heyecan dolu müsabakayı 3-2’lik skorla sarı lacivertliler kazanmış, Emre Belözoğlu’nun Gökhan töre’nin kendisine vurmadığını hakeme söylediği bahsi dikkat çekmişti. Liglerdeki sarı/kırmızı kart ceza pratikleri da farklılıklar içeriyor. Sarı kartlarda kimileri 4’e, kimileri 5’e ulaşınca ceza veriyor. Bariz kusurlu gösterilen kartlar Avrupa’nın kimi liglerinde iptal ediliyor.
KURALLAR YUMUŞADI ZIRA…
Bariz gol talihi tatbikini IFAB neden yumuşatmıştı? Evvelden ekip 10 kişi kalıyor, ceza ortamındaysa penaltı verilip skor dezavantajı doğuyor, üstüne üstlük bir de sonraki hafta cezalı duruma düşüyor ve neticede bir durumdan üç ağır ceza çıkıyordu. Artık ise en azından topla oynama niyeti/mesafesi, ceza yeri içi/dışı üzere kriterlerle kart değerlendirmesi bir nebze hafifledi. Velev atak eden kadro, ceza ortamı dışında bariz gol bahtından doğacak muaf vuruşu, hakemin kart göstermesini beklemeden süratli kullanırsa, yeni kurallar gereği al kart bile verilmeyecek artık.
PRATIK FARKI
Memleketimizde PFDK, talimat gereği hakemin sarı ve al kart pratiklerinde yalnızca yanlış oyuncuya kart gösterilmesi durumunda ortadan kaldırabilme salahiyetine sahip. Hali hazırda artık VAR olduğundan, bu formalite unsurun bir esprisinin kalmadığı aşikar. Hakem yanlışı nedeniyle kart cezası iptali en sık yaşanan Premier Lig’de Gökhan töre’nin durumu olsaydı, VAR hakemi protokol gereği engelleyemezdi ancak sonradan katiyen cezası iptal edilirdi. Birinci sarı da yanlışlı olabilir lakin en azından 2.sarı kart verilen konumların kesinlikle VAR protokolüne girip incelenmesi tüm liglerde yaşananlardan sonra farz oldu.
ASIL SORUN; KARAR VERiCiNiN KiMLER OLACAĞI?
VAR gelmeden evvel İngiltere’de ‘eski teknik adam-eski hakem-eski futbolcu’ havuzundan oluşan 15-20 kişilik bir nevi ‘etik Kurul’ vardı. Alandaki etik dışı ve hakemi aldatmaya yönelik konumları hafta bitince inceleyip karara bağlardı. Şayet bir oyuncu hakemi aldatıp ekibine penaltı kazandırdıysa, maçın sonucundan bağımsız olarak bu şura tarafından anında en az 2 maç men cezası alıyordu. 3 munfasıl vazifeden konsey üyesi seçilmesi de empati açısından fevkalade bir tertip. Bir futbolcunun o müdahaleyle nitekim temassız mı düştüğünü, yoksa abartılı ancak futbolun tabiatında kabul edilebilir bir temasla düşüp düşmediğini futbolcu ve teknik adam penceresinden daha sağlıklı değerlendiriyorlardı. Bu nedenle de oy çokluğu değil, oy birliği olursa oyuncu ceza alıyordu. Everton’lu niasse Kasım 2017’deki Crystal Palace maçında bariz aldatmayla yarattığı penaltı yüzünden ekibine puan kazandıran fakat sonraki 2 maçta tribünü boylayan örnek olmuştu. Bundesliga’da da bariz yanlışlı kartlar Disiplin Kurulu’na dahi gitmeden bir nevi ‘kontrol komitesinden’ geri dönüyor. Etik kompetanı, eski hakem, antrenör üzere meslek temsilcileri şurada vazife alıyor. Kart pratiklerinde karar verme salahiyetine sahipler.
KUSURLU KIRMIZILAR DÜZELTiLMELi
2. sarıdan doğan tartışmasız kusurlu kırmızılar, VAR protokolünü IFAB düzeltene kadar bizde de iptal edilmeli, velev bariz yanlışlı kırmızılar da. Ama asıl sorun bu kararı kimlerin vereceği. Protokole makul VAR ikazlarıyla hakemin izleyip doğruyu bulmasının bile kabul görmediği bir iklime sahibiz. Kulüp mensuplarına verilen cezalarda ikili standart tartışması sıkça yaşanırken, İngilizlerdeki üzere komite kurulsa dahi ana sorun töre’ninki üzere bir konumda özne şayet Burak, Muriç, Falcao yahut sörloth olursa oy birliğiyle kimlerin tarafsız ve sağlıklı karar verebileceği.
Misli.com’dan herkese 5 TL armağan,
Hürriyet
