Amerikalı siyaset kuramcısı Francis Fukuyama, “American Purpose” mecmuasında yayımlanan “Orta Doğu’da homurdanmak” başlıklı makalesinde Türk SİHA’larının bölgesinde yarattığı güçlü tesirlerden övgüyle bahsetti.
Fukuyama, 2010’ların başında silahlı drone teknolojisi alanında ABD ile İsrail’in oyun kurduğunu lakin daha sonraki yıllarda Türkiye’nin bu alanda süratli halde yeni bir aktör olarak ortaya çıktığını belirtti.
“Küresel görünüm, askeri SİHA’lar tarafından değiştirildi ve Türkiye burada ana aktör oldu.” değerlendirmesini yapan Fukuyama, Türkiye’nin kendi ürettiği SİHA’ları Libya, Suriye, Dağlık Karabağ ve kendi hudutları içinde terör örgütü PKK’ya karşı kullandığını kaydetti.
“TÜRKİYE, KENDİNİ BÜYÜK BİR BÖLGESEL GÜÇ SİMSARI DÜZEYİNE YÜKSELTTİ”
Fukuyama, “Bu süreçte Türkiye, daha fazla sonuç üretme kabiliyetiyle ABD, Çin yahut Rusya’dan daha fazla kendini büyük bir bölgesel güç simsarı düzeyine yükseltti.” yorumunu yaptı.
Türkiye’de üretilen Bayraktar TB-2 ve Anka üzere SİHA’ları örnek gösteren Fukuyama, vaktinde ABD’den Predator ve Reaper drone’larını alamayan ve akabinde İsrail’den Heron’ları alıp sonra bu ülke ile bağları problemli hale gelen Türkiye’nin kendi SİHA’larını üretmeye net bir biçimde karar verdiğini belirtti.
Türk SİHA’larının performansının etkileyici olduğuna dikkati çeken Amerikalı siyaset bilimci, “Son Türk drone’ları epeyce etkileyici; örneğin TB2 24 saat havada kalabiliyor ve hem keşif hem de taarruz misyonlarını ifa edebiliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin silahlı drone’larını birinci kere kapsamlı biçimde Mart 2020’de Suriye’de 36 Türk askerinin şehit edildiği taarruzun akabinde kullandığını tabir eden Fukuyama, hava savunma sistemi dahil bölgedeki tüm Suriye askeri ögelerinin SİHA’larla büsbütün yok edildiğini hatırlattı.
Akabinde evvel Libya’da, sonra da Dağlık Karabağ bölgesinde kullanılan Türk SİHA’larının alanda icra ettiği misyonların şaşırtan olduğunu belirten Fukuyama, kelam konusu hava araçlarının bilhassa Ermenistan askeri ögelerine verdiği zararın dikkat alımlı olduğunu yazdı.
“TÜRKİYE’NİN SİHA KULLANIMI KARA BİRLİKLERİNİN TABİATINI DEĞİŞTİRECEKTİR”
“Bana o denli geliyor ki Türkiye’nin SİHA kullanımı, kara gücünün tabiatını, mevcut güç yapılanmasını sarsacak halde değiştirecektir.” değerlendirmesini yapan Fukuyama, bu dönüşümün, Dreadnaought savaş gemisinin kendinden evvelki savaş gemisi sınıflarını köhne bırakmasına ya da 2. Dünya Savaşı’nın başında uçak gemilerinin savaş gemilerini kararsız kılmasına benzediğini lisana getirdi.
Yakın gelecekte artık savaş ve çatışmaların merkezinde insansız hava araçlarının olacağına dikkati çeken Fukuyama, Türk SİHA’larının aktifliğini şu sözlerle anlattı:
“SİHA’lar bu durumu kökünden değiştirdi zira bunlar görece ucuz, yenilmesi güç ve pilotların hayatlarını riske etmiyor. Dünyanın dört bir yanındaki ordular şimdilerde kendilerini SİHA’lara karşı nasıl savunacaklarını düşünüyor ve SİHA’larla SİHA aykırısı önlemler ortasındaki silah yarışını kimin kazanacağı aşikâr değil. SİHA’lar 2020’de Türkiye’nin bölgesel güç olarak yükselmesine değerli katkı yaptı. Ülke, bahsedilen üç çatışmanın sonucunu kararlı formda tayin etti ve daha fazlasını yapabileceğini de vadediyor.”
Fukuyama, makalesinde, 1991 ve 2003’teki Körfez savaşlarında kara birliklerinin tanklar etrafında örüldüğünü, uzun yıllar bir tankı yok edebilmenin lakin öteki bir tank ile mümkün olabildiğini ve gelişen teknolojiyle birlikte tankları imha etmek kolaylaşsa da hala önemli zahmet ve maliyet ürettiğini kaydetti.
Türkiye’nin bölgesindeki ülkelerle sıkıntı fakat istikrarlı münasebetler kurmaya çalıştığını belirten Fukuyama, Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığıyla İdlib’de beklenen bir katliamın önüne geçtiğini vurguladı.
Hürriyet
