Belçika ile Hollanda hududunda iç içe geçmiş iki kasaba olan Baarle-Nassau ile Baarle-Hertog, dünyanın en tuhaf ve en karmaşık hudut bölgelerinden birini oluşturuyor. Bu kasabada yaşayanların kimileri meskenlerinden iş yerlerine yürüdükleri birkaç dakika içinde yerdeki hudut çizgilerini geçerek birkaç sefer ülke değiştirebiliyor.
Baarle-Nassau, Hollanda sınırları içinde kalan küçük bir kasaba. Baarle-Hertog isimli bir öbür kasaba ise Belçika’ya ilişkin ve Baarle-Nassau içinde bulunuyor. Üstelik Belçika’ya ilişkin olan Baarle-Hertog, Hollanda’ya ilişkin Baarle-Nassau’nun içine dağılmış durumda ve denizdeki adaları andıran birbirinden farklı 22 modülden oluşuyor. Hatta bu “ceplerin” içinde Hollanda’ya ilişkin daha küçük “adacıklar” bile yer alıyor.
İç içe bulunan Baarle-Nassau ve Baarle-Hertog kasabasının toplam nüfusu yaklaşık 10 bin civarında. Bunların 7 bin 500’ü Hollanda, 2 binden fazlası ise Belçika vatandaşı.
Duyanların çok karmaşık bulduğu, sakinlerinin bile izah etmekte zorlandığı bu bölgenin tuhaf geçmişi Orta Çağ’a kadar uzanıyor. Birçok kaynağa nazaran bölge o devirlerde birtakım aristokrat aileler ortasında paylaşıldı. Baarle-Hertog, artık Belçika’daki bir bölgeye ismini veren Brabant Dükü’ne aitken Baarle-Nassau, buralarda karar süren Nassau Hanedanı’nındı. İki taraf ortasında yıllar içinde uyuşmazlıklarda toprak alışverişi yapılırken jeopolitik olarak dünyanın en karmaşık alanlarından biri oluştu.
Belçika, 1831 yılında Hollanda’dan bağımsızlığını ilan ettiğinde bu hudut bölgesinin karmaşık hali pekişti. Hollanda içinde kalan Belçika topraklarının hudutları tam olarak 1995’te çizilebildi.
O vakit çizilen hudutların büyük kısmı artık gözle görünür formda kasabanın içinde uzanıyor. Artı (+) işaretlerinden oluşan çizginin bir tarafında Hollanda’nın simgesi “NL”, öteki tarafında Belçika için “B” harfleri yer alıyor.
Kaldırımlarda ve yollardaki alışılmadık hudut çizgisi kimi yerlerde binaların içinden geçiyor. Karmaşık bir elektrik devresini hatırlatan bu hudutlar kasabanın içinde gezinirken kimi mağazaları ve konutların bahçelerini ikiye bölüyor. Kasabada yaşayanların kimileri günlük hayatlarında birkaç dakika içinde hudut geçerek birkaç defa ülke değiştirebiliyor. Bir kafede oturanların bir kısmı Hollanda, bir kısmı Belçika topraklarında kahvelerini içiyor.
Ancak bu sempatik kasabada şu anda birçok kafe, restoran ve mağaza kapalı yahut yalnızca randevuyla çalışıyor. Tuhaf hudut özelliğinden ötürü çok fazla turist çeken kasaba şu anda çok sakin günler geçiriyor. Nedeni ise dünyanın birçok yerinde olduğu üzere Kovid-19 salgını önlemleri.
Önlemler, salgının başladığı geçen yılın birinci aylarında Baarle-Nassau ve Baarle-Hertog’da çok farklı durumların ortaya çıkmasına neden olmuş ve olağan vakitlerde bile gereğince karmaşık olan yapı, farklı kurallarla iyice arapsaçına dönmüş.
Örneğin bir müddet Belçika tarafında maske takmak zorunluyken, Hollanda tarafında bu türlü bir mecburilik olmamış. Kasabanın Hollanda tarafında kalan iş yerleri, Hollanda’nın aldığı salgın kararlarını uygularken, Belçika tarafında kalanlar Belçika hükümetinin kararlarına uymak zorunda kalmış. Bu da birtakım yerlerde yan yana iki dükkandan birinin kapanması manasına gelirken oburu açık kalabilmiş.
Salgının başlarında bu durumu en yakından yaşayanlardan biri kasabadaki sanat galerisinin sahibi Sylvia Reijbroek. Hudut çizgisi galerisinin içinden geçen Reijbroek, salgının birinci devirlerini anlatırken çok güç vakitler geçirdiklerini söyledi.
İş yeri Belçika’da kayıtlı olan Reijbroek, Belçika hükümeti marketler ve eczaneler dışında tüm mağazaların kapatılması kararını alınca galerisini kapatmak zorunda kaldığını anlattı. Reijbroek, “Ben iş yerimi kapatmama karşın caddedeki bütün mağazalar açıktı. Hollanda’da kayıtlı iş yerleri ise kapanmak zorunda kalmadı.” dedi.
Salgın önlemleri gevşetildiğinde ise bu sefer öteki enteresanlıklar ortaya çıkmış. Reijbroek, öteki ülkelerle hudut geçişlerini kısıtlayan ve böylelikle hastalığın yayılmasını önlemeyi amaçlayan Belçika’nın kuralları gereği Hollandalıları galerisine alamadığını şöyle aktardı:
“Tekrar mağazalarımızı açmaya başlayınca bu defa de Hollanda vatandaşı müşterileri reddetmek zorunda kaldım. Yalnızca Belçikalıları galerime kabul edebiliyordum. Bu da çok garip bir durum. Zira gelenlere hangi ülkeden olduklarını soruyorduk ve ona nazaran kabul ediyorduk. Hudut üzerinde yaşamanın ne kadar sıkıntı olduğunu anladım.”
Belçika ve Hollanda’nın salgın kuralları şu anda neredeyse tıpkı. Bazen hangi ülkenin ne tıp kurallar getirdiğini karıştırdığını lisana getiren Sylvia Reijbroek, artık biraz daha rahatladıklarını lakin hiçbir şeyin eskisi üzere olmadığını şu sözlerle ifade etti:
“Şu anda sonlar artık kapalı değil. Ancak bu kere de Belçika’dan Hollanda’ya yahut tam zıddı istikamete çok fazla kimse gitmiyor. Kurallar da tıpkı üzere. Lakin artık buralarda pek insan olmuyor. Evvel çok fazla gelen olurdu. Alışveriş yapar, yemek yerler, galerimi ziyaret ederlerdi. Artık bunların hiçbiri yok. Ben de farklı bir çalışma yolu deniyorum. Toplumsal medyayı kullanıyorum, ferdî davetler gönderiyorum, randevuyla çalışıyorum. Hala çalışıyorum lakin eskisi üzere değil. Umarım her şey düzelir.”
Hükümetlerin aldığı salgın önlemlerinin bu kasabada ortaya çıkardığı “eşi görülmemiş” bir öteki örneği ise kasabanın belediyesindeki turizm ofisi yetkilisi Mariette Koijen anlattı. İki lideri bulunan belediyenin yetkilisi Koijen, geçen yılın birinci aylarında görülen “tuhaf” olayı şöyle aktardı:
“Belçika ve Hollanda’nın kuralları farklıydı. Bu da hiçbir yerde görülmeyen bir duruma neden oldu. Buradaki bir kıyafet mağazasının ortasından hudut geçiyor. Mağazanın Belçika tarafı kapanırken Hollanda tarafı açıktı. Yani mağazanın yarısı açık, yarısı kapalı kaldı.”
Şu anda iki taraf ortasındaki tek fark gece sokağa çıkma kısıtlamasında görülüyor. Koijen, hududun Hollanda tarafında yaşayanların 22.00’de, Belçika tarafındakilerin ise gece yarısı meskenlerine gitmek zorunda olduğunu söyledi.
Hürriyet
