Macellan 1520’de gittiğinde, gördüğü Kızılderili ateşlerinden ötürü ‘Ateş Toprakları’ demiş bölgeye. Sonra da bakmış yerlilerin ayakları giydikleri çarıklardan ötürü daha da büyük gözüküyor, İspanyolca ayak manasına gelen ‘pata’dan yola çıkarak onlara ‘Patagon’, memleketlerine de ‘Patagonya’ ismini vermiş. 19’uncu yüzyıla kadar beşerler daha fazla keşif seyahatleri için bu bölgeye gitmiş. Buharlı gemilerle okyanus çok seyahatlerin daha kolay hale gelmesi, Eski Dünya’dakileri daha bilinmeyen yerlere gerçek yönlendirmiş.
1810’da özgürlüğüne kavuşan Şili, bakmış ülkenin güney kısımları elden gidiyor, Patagonya’nın kendi kısmına kuzeyden yerleşimciler yollamaya başlamış. Falkland Adaları’ndan getirilen koyunlarla hayvancılık, akabinde balıkçılık, ormancılık, kömür derken bölgede önemli bir hareket başlamış. Bugün en kıymetli gelir kaynaklarından biri de turizm.
Arjantin’le Şili ortasında kalan ve Antarktika’nın üstünde, dünyanın en güney noktası olan Patagonya yalnızca isminin cazibesinden ötürü bile gidilebilecek bir yer. Doğal güzellikleriyle ilgi merkezi olan bölgede penguenlerden balinalara, denizaslanlarından bir cins sukuşu olan kormoranlara yüzlerce farklı canlı yaşıyor.
Her yıl milyonlarca turist Patagonya’da göllerden şelalelere, buzullardan karlı doruklara, görsel bir şölenin tadını çıkarıyor. Bölge büyük bir coğrafyaya dağıldığından sıcaklık bulunduğunuz yere nazaran değişebiliyor. Ocak ayında Puerto Madryn’de 28 derecelerde olan hava Ushuaia’da gece 5 dereceye kadar düşebiliyor. Aralık ayında güney yarımküreye yaz daha yeni gelmiş olsa da dışarıda lapa lapa kar yağabiliyor! 22 Haziran’da da ‘en uzun gece’ partisi var. Gecenin uzunluğu 18 saati geçiyor.
Dünyanın sonu: Ushuaia
İsmi ‘Batıya sokulan körfez’ manasına gelen Ushuaia’ya (Uşuaya okunuyor) 1871’de Anglosaksonlar gelmiş. Evvel İngilizcenin hâkimiyeti kelam konusuyken sonrasında bayrağı İspanyolca devralmış. Dünyanın sonuna nasıl olsa kimse gelmez deyip Ushuaia’yı 1947’ye kadar büyük bir hapishanenin bulunduğu bir yerleşim olarak kullanmışlar. 1980’lerde 8 bin kişi yaşarken turizmin gelişmesi ve Antarktika’ya giden gemilerin bu limandan kalkmasıyla nüfus da 60 binlere çıkmış.
Ushuaia’ya turistlerin yüzde 30’u cruise seyahatiyle ulaşıyor. Buzul kaplı 1500 metrelik tepeleriyle Fuegan Ant Dağlar’ına sırtını yaslamış olan kentte her şey ‘dünyanın sonu’na endeksli. Beagle Kanalı’nda katamaranla bir çeşit yaptığınızda sizi evvel Dünyanın Sonu Deniz Feneri’nin yakınına götürüyorlar. Limandaysa ‘Dünyanın sonu limanına güzel geldiniz’ tabelası karşılıyor ziyaretçileri. Kıyıda koskocaman ‘Ushuaia dünyanın sonu, her şeyin başlangıcı’ yazıyor. Tüm ikramlık eşyalarda da dünyanın sonuyla ilgili yazılar var. Teklifim ‘Sonlar yeni başlangıçlardır’ mottosunu hatırlamanız ve anacadde San Martin üzerindeki hoş dükkânların keyfini çıkarmanız.
Kentten 15 dakika uzaklıkta, Tierra del Fuego (Ateş Toprakları) Ulusal Parkı var. İçindeki ‘dünyanın sonu treni’yle parkı gezebiliyorsunuz. Park, tilkisinden ördeğine, lama gibisi guanakodan kunduzuna hayvanların etrafta huzur içinde dolaştığı yeşil bir cennet. Roca Gölü mavisiyle insanı büyülüyor.
Macellan penguenleri
Patagonya’nın Arjantin’deki kısmı Rio Negro (Kara Nehir), Neuquen, Chubut, Santa Cruz (Kutsal Haç) ve Tierra del Fuego isimli beş bölgeden oluşuyor. Buenos Aires’ten 1350 kilometre uzaklıktaki Puerto Madryn’e gitmek için evvel Trelew’a uçmanız gerekiyor.
Trelew’a iki saat aradaki Punta Tombo, Macellan penguenlerinin hayat alanı. Kışın Brezilya kıyılarında yaşayan bu penguenler ilkbahara hakikat Patagonya kıyılarına göç ediyor. 18 penguen çeşidinden biri olan Macellan penguenlerinin uzunlukları 45 santim civarında ve 20 yıl kadar yaşıyorlar. Global ısınmaya bağlı mevsim değişiklikleri bu hayvanların güneye dönüşünü her sene daha da zorlaştırıyor ve maalesef cinsleri için önemli bir tehlike oluşturuyor.
Punta Tombo’ya giden yolda sert esen rüzgârlar hasebiyle genelde bodur ağaçlar ve değişik hayvanlar var. Sürüler halinde dolaşan guanakolar görüyorsunuz. Yünleri çok kıymetli zira bir guanakodan senede lakin 300 gram yün çıkıyor. Mara dedikleri yabani tavşanlar da ortalıkta dolaşıyor. Devekuşuna benzeyen reaların dişileri ise yumurtlama periyodundan sonra kaçıp babayı yumurtalarla baş başa bırakıyor. Etrafta yavrularla dolaşan bir ebeveyn rea görürseniz anlayın ki o fedakâr baba.
Puerto Madryn’den yaklaşık bir saat aradaki Valdes Yarımadası enteresan bir yer. Bir tarafında San Jose Körfezi var ki Antoine de Saint Exupéry’ye ‘Küçük Prens’i yazarken ilham kaynağı olmuş. Başka tarafında da Nuevo (Yeni) Körfezi var, burası da balinaları seyretmeye gidebileceğiniz bir yer. Puerto Madryn’den 100 kilometre uzaklıktaki Puerto Piramides’den teknelerle açılıp yavrularına yüzmeyi öğreten 30 ton tartısında, 16 metre uzunluğundaki balinaları görebiliyorsunuz. Yarımadanın ucundaki Caleta Valdes’de de denizfilleri var, bunlar dev boyuttaki foklar…
Hürriyet
