Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın tutuklanması ve sonrasında gelişen olaylar nedeniyle ABD ve AB, Rusya’ya bir dizi yaptırım kararları aldı.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen üst seviye ABD yetkilileri, düzenledikleri basına kapalı toplantıda, ABD istihbaratının, Rusya’nın Federal Güvenlik Servisine (FSB) bağlı subayların, Navalnıy’ın zehirlenmesinde direkt rol aldığını ve muhalif önderi “Novichok” isimli bir kimyasal unsur ile zehirlediğini tespit ettiğini belirtti.
Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere’nin 6 Rus yetkili ve bir Rus kuruluşa yaptırım uyguladığını hatırlatan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD’nin yaptırımlarının bu isim ve kuruluşla birlikte Navalnıy’ın tutuklanmasına, Rusya’nın kimyasal silah kullanmasına ait ek adımlar da içereceğine dikkati çekti.
ABD Hazine Bakanlığından bir yetkili ise ABD istihbaratının bu değerlendirmesi ışığında ABD’nin bugün 7 Rus yetkiliye yaptırım uygulayacağını söyledi.
“Rusya’nın kimyasal unsur ile muhalifleri susturmasını” kınadığını belirten yetkili, bu isimlerin gün içinde duyurulacağını belirtti.
Öteki taraftan, Ticaret Bakanlığından bir yetkili de biri Rus araştırma enstitüsü ile 13’ü Rus şirket olmak üzere 14 kuruluşa, kimi malların ABD’den ihracatına yasak getireceklerini açıkladı.
Yetkili, ABD Ticaret Bakanlığının ihracat yasağı listesine eklenecek 13 şirketin 9’unun merkezinin Rusya’da, 3’ünün Almanya’da, birinin de İsviçre’de olduğunu lisana getirdi.
Yetkili bunun Rusya’nın kimyasal endüstrisini maksat alan bir adım olduğunu kaydetti.
AVRUPA BİRLİĞİ 4 RUS YETKİLİYE YAPTIRIM UYGULAYACAK
Avrupa Birliği (AB), Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın tutuklanması nedeniyle 4 Rus yetkiliye yaptırım uygulamaya başladı.
AB Kurulu, Rusya’daki önemli insan hakları ihlalleri, keyfi tutuklamalar, toplanma ve tabir özgürlüğünün yaygın ve sistematik biçimde engellenmesi üzere çeşitli nedenlerle yeni kısıtlayıcı önlemlerin yürürlüğe konduğunu açıkladı.
Açıklamada, Navalnıy’ın tutuklanması ve bu nedenle gerçekleştirilen protestoların bastırılmasında rol oynayan Soruşturma Komitesi Lideri Aleksandr Bastırkin, Rusya Başsavcısı İgor Krasnov, Ulusal Muhafızlar Birliği Lideri Viktor Zolotov ve Federal Cezaevi Servisi Müdürü Aleksandr Kalaşnikov’un AB yaptırım listesine eklendiği kaydedildi.
Kelam konusu kısıtlayıcı önlemler için AB’nin Aralık 2020’de başlattığı Global İnsan Hakları Yaptırım Rejimi’nin birinci sefer devreye sokulduğuna işaret edilen açıklamada, bu şahısların mal varlıklarının dondurulduğu ve seyahat yasağı getirildiği, AB’deki kişi ve kurumların kelam konusu bireylere direkt yahut dolaylı biçimde fon sağlamasının da yasaklandığı söz edildi.
RUSYA, MUHTEMEL YAPTIRIMLARA KARŞILIK VERECEĞİNİ AÇIKLADI
Rusya’ya yönelik muhtemel yaptırımlarını kıymetlendiren Lavrov, ABD’nin ülkesine karşı tek taraflı ve “gayrimeşru” yaptırım uyguladığını söyledi.
Lavrov, “Amerikalı meslektaşlarımız ve onlardan örnek alan Avrupa Birliği, her vakit sebepsiz yaptırım uyguluyor.” dedi.
ABD’nin mümkün yaptırımlarına karşılık vereceklerini kaydeden Lavrov, “Kesinlikle reaksiyon vereceğiz. Diplomasi kurallarını kimse iptal etmedi. Diplomasi kurallarından biri de mütekabiliyettir.” sözlerini kullandı.
RUSYA’DA NAVALNIY KRİZİ
Sibirya’dan Moskova’ya dönüşü sırasında uçakta rahatsızlanan 44 yaşındaki Rus muhalif başkan Navalnıy’ın çayına karıştırılan bir hususla zehirlendiği öne sürülmüştü.
Navalnıy, 22 Ağustos 2020’de Omsk’tan özel bir uçakla tedavi için Berlin’e getirilmişti. Almanya, Rus muhalifin kesin olarak zehirlendiğinden emin olduklarını duyurmuştu.
Navalnıy, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in en değerli rakibi olarak kabul ediliyor. Ülkedeki yolsuzluklara karşı verdiği çabayla bilinen eski avukat Navalnıy, Kremlin önünde düzenlediği protestolarla biliniyor.
Sık sık cezaevine giren Aleksey Navalnıy, 2012-2014 yıllarında cezaevinde kalırken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Moskova’yı insan hakları ihlalinden hatalı bulmuştu. Mahkeme Navalnıy’ın politik saiklerle içeride tutulduğuna hükmetmişti.
Navalnıy, zehirlendiği teziyle Berlin’de tedavi gördükten sonra 17 Ocak’ta Moskova’ya dönüşünde havaalanında tutuklanmıştı.
Rusya Federal Cezaevi Servisinin talebi üzerine, 2 Şubat’ta Moskova Kent Mahkemesinde, Navalnıy aleyhinde açılan dava sonuçlanmış, Navalnıy’ın geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıllık ertelenmiş mahpus cezası, isimli denetim kaidelerini yerine getirmediği gerekçesiyle olağan mahpus cezasına çevrilmişti.
Mahkeme, evvelce mesken mahpusunda geçirdiği 10 aylık süreyi hesaba katarak Navalnıy’ın kalan cezasını hapishanede geçirmesine karar vermişti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 16 Şubat’ta Navalnıy’ın derhal hür bırakılması için Rusya’ya süreksiz önlem aldığını bildirmeye karar vermişti.
Hürriyet