İRAN’DAN POMPEO’YA JET CEVAP
Twitter üzerinden İran ile ilgili yaptığı paylaşımlarla dikkat çeken Mike Pompeo, son olarak Ulusal Basın Kulübü’nde yaptığı konuşma sırasında “İran, El-Kaide’nin ‘yeni üssüdür’.” ifadelerini kullandı. Pompeo’nun sözlerine İran cephesinden Twitter üzerinden jet süratiyle karşılık geldi. Pompeo’nun İran’lı mevkidaşı Zarif, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, bu kelamları ‘savaş kışkırtıcı yalanlar’ olarak niteledi ve kelam konusu savları reddetti. Konuşmasında dikkat cazip bir öbür sav ortaya atan Pompea, “El Esas’ın idare takımını Tahran’a taşıdığını ve El Esas başkanı Ayman el-Zevahiri’nin şu anda Tahran’da olduğunu” söyledi. Pompeo’nun ortaya attığı savların, İran cephesinde yarattığı tansiyon sürerken, kelam konusu argümanların ABD kongresinde ve istihbarat servislerindeki yetkililerce de ‘şüpheyle karşılandığı’ aktarıldı.
VAZİFE MÜHLETİ SONA ERECEK
Pompeo’nun Ulusal Basın Kulübü toplantısı sırasında yaptığı açıklamalardan bir kısım şöyle: “El Düstur için en kilit coğrafik merkezin, İran olduğunu ve İran’ın hakikaten de yeni Afganistan olduğunu söyleyebilirim. Lakin aslında durum daha da makus. El Esas’ın dağlarda saklandığı Afganistan’ın tersine, bugün El Kural İran rejiminin müdafaasının sert kabuğu altında faaliyet gösteriyor.” Pompeo, konuşmasında ‘Tahran’a daha fazla memleketler arası baskı yapılması’ davetinde bulunurken, askerî harekât yapılması konusunda farklı bir tavır takınarak, oluşabilecek risklere dikkat çekti. Konuşmasıyla İran tarafında tenkitlerin maksadı haline gelen Mike Pompeo, Lider Donald Trump’ın görev mühletinin sona ermesiyle birlikte Dışişleri Bakanlığı vazifesinden ayrılacak.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI CEVAD ŞIK: “SAVAŞ KIŞKIRTICI YALANLAR”
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, hususla ilgili olarak Twitter üzerinden Pompeo’nun iddialarını kınayan bir paylaşımda bulunarak, Pompeo’yu ‘savaş kışkırtıcılığı yapmakla’ suçladı. Pompeo’nun açıklamaları, pek çok uzman tarafından ‘ABD’nin İran’a karşı güç kullanma niyetinde olduğu manasına gelebilir’ biçiminde yorumlandı.
ABD’nin 2001 Askeri Güç Kullanım Yetkisi (AUMF) yasasının, ABD kuvvetlerinin dünyanın her yerinde El Esas’ı takip etmesine müsaade verdiği biliniyor. Pompeo’nun ortaya atmış olduğu ‘El Esas’ın İran’da faaliyet gösterdiği’ argümanları kanıtlanırsa, Trump yönetiminin bu yetki kapsamında kongreden onay alması halinde, kelam konusu savlar ABD’den İran’a yapılacak muhtemel bir taarruz için münasebet oluşturabilir. ABD Kongresi, geçtiğimiz yıl ocak ayında gerçekleştirilen Süleymani suikastının akabinde, İran’a karşı askeri müdahalede bulunulmasından çabucak evvel liderin Kongre’den müsaade almasını gerektiren bir kararı kabul etmişti. Öte yandan uzmanlar, ABD Lideri Donald Trump’ın Beyaz Saray’daki günlerinin sayılı olması nedeniyle Başkan’ın İran’a karşı ‘umursamaz’ aksiyonlar içinde bulunabileceği ihtimali ve bundan duyulan kaygıyı lisana getirdi.
İKİ ÜLKE ORTASINDAKİ GERGİNLİK UZUN MÜDDETTİR DEVAM EDİYOR
Trump, Ocak 2017’de misyona başladığı tarihten bu yana İran’a karşı düşmanca bir yaklaşım benimsemiş, 2018 yılında ABD, Trump yönetiminin kararıyla ‘İran Nükleer Anlaşması’ndan (JCPOA) çekilmişti. Trump yönetimi, misyona geldiği birinci günden itibaren Tahran’a karşı ‘azami baskı’ siyasetini sürdürürken son olarak aralık ayında Kasım Süleymani suikastının yıldönümünde İran tarafından gelebilecek mümkün misillemelerden korunmak için, Hava Kuvvetlerine ilişkin B-52 tipi stratejik bombardıman uçaklarını, İran hudutlarına yakın bölgelerde uçurmuştu. İki ülke ortasındaki gerginlik Trump’ın görevde olduğu dört yıl boyunca devam ederken, özellikle Süleymani’nin suikast sonucu öldürülmesi ve bölgede hayati bir değere sahip Hürmüz Boğazı’nın denetimi nedeniyle çizgi safhaya ulaştı.
İRAN NÜKLEER MUTABAKATI (JCPAO)
Muahede, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması gayesiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD Lideri Donald Trump’ın yönetime gelmesiyle Washington mutabakattan çekilmiş ve İran’a tekrar yaptırım uygulamaya başlamıştı. Mutabakatın başka taraflarından Washington’ı durdurmasını isteyen lakin bunda başarılı olamayan İran, 2019’da evvel nükleer mutabakatın kimi hususlarını akabinde da muahededen kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını açıklamıştı.
2001 ASKERİ GÜÇ KULLANMA YETKİSİ (AUMF)
11 Eylül 2001 terör hücumlarının akabinde George W. Bush yönetimi ‘uluslararası terör tehditleriyle çaba etmek’ için tasarıyı hazırladı. 2001 Askeri Güç Kullanma Yetkisi ABD Senatosu’nda 14 Eylül 2001 tarihinde kabul edildi.
Uzmanlar ABD ve İran ortasında artan tansiyonun 2001 tarihli muahedeyi tekrar gündeme getirdiğini belirtti. Münasebet olarak ABD’nin evvelki Liderleri Bush, Obama ve Trump’ın sınırları tam manasıyla belirli olmayan muahedeyi yabancı ülkelerdeki askeri hareketlere münasebet göstermek için kullanmaları.
Kanun 2001 Askeri Güç Kullanma Yetkisi, belli ülkelere ya da belli noktalarda ismi konmamış ülkelere savaş açmayı mümkün kılan başka maddelerden farklı olarak örgütlere ya da bireylere yönelik müdahalelere de müsaade veriyor. 2001 yılında kabul eden yasanın kapsamı 2016 yılında Obama idaresi tarafından genişletilmişti.
BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Hürriyet
