Anlık çevrimiçi iletileşme uygulaması WhatsApp, 4 Ocak’ta ‘Gizlilik İlkesi’ni güncellerken kıymetli derecede şahsî bilgilerin de Facebook’a ilişkin şirketlerle paylaşılmasını içeren şartların onayı için kullanıcılara 8 Şubat’a kadar mühlet verdi. Fakat bu kuralın AB ülkeleri için geçerli olmadığı da açıklandı. Türkiye’deki kullanıcıların WhatsApp kullanımına devam etmesi için belirlenen tarihe kadar güncellenen şartlara onay vermesi gerekiyor.
Ferdî bilgilerin kullanımı noktasında büyük kaygılara neden olan bu karar büyük reaksiyon çekti. Çok sayıda kullanıcı WhatsApp yerine öbür alternatif uygulamalara yöneldi. WhatsApp’ın ‘onay’ dayatmasını inceleyen uzmanlar öncelikle 3 mevzunun değerli olduğunu belirtiyor. Bunlar ise telefon rehberine erişerek bireylerin toplumsal etrafının saptanması, alışkanlıklarla pozisyon bilgisinin başka uygulamalar ile paylaşılması ve şahsî manzara ve evrakların işlenip uzun mühlet saklanması.
ALTERNATİF UYGULAMALAR NE KADAR İNANÇLI?
UZMANLAR kullanıcıların yöneldiği öteki uygulamların da yüzde 100 inançlı olmadığını, uygulamaların şeffaflık ve güvenlik siyasetlerini net olarak açıklaması gerektiğini söylüyor. Zarurî güncelleme kararı sonrasında WhatsApp, uygulama mağazalarında kan kaybediyor. Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’da, Türkiye’de en çok indirilen iletileşme uygulamaları ortasında birinci sırada Telegram yer aldı. İkinci sırada, mesajlaşmaların 3. bireyler tarafından görülmedi belirtilen Signal bulunurken, onu Viber takip etti. Kullanıcıların öbür tercihleri Threema ve ProtonChat oldu. Yerli iletileşme uygulaması BiP ve Dedi ise süratle listenin üst sıralarına tırmandı. BiP’i 24 saatte 1.3 milyon kişi indirdi.
1) TOPLUMSAL ETRAFA ERİŞİM
Aslında WhatsApp’ın kendi başına telefon rehberine erişmesinde bir sorun olmadığını söyleyen bilişim hukuku uzmanı Avukat Mehmet Ali Köksal, “Sizin telefon rehberiniz Facebook ile paylaşıldığında sorun başlıyor. Orada bir belirsizlik oluşuyor. WhatsApp elindeki dataları Facebook’taki bilgilerle birleştirip ortaya çok daha pahalı bilgiler ortaya çıkarmayı hedefliyor” diyor. Avukat Sefa Karcıoğlu da, “WhatsApp onay metninde net olarak rehberimizi kullanacağını belirtiyor. Yani rehber üzerinden bizim toplumsal etrafımıza ulaşacak. Bunu öteki datalar ile birleştirip sizin kiminle ne vakit nerde ne yaptığınızı ya da yapacağınızı reklam verenler ile paylaşabilecek” sözlerini kullanıyor.
2) ALIŞKANLIĞA NAZARAN YÖNLENDİRME
Av. Köksal, bu halde hizmet veren uygulamaların tekelleşmesinde büyük bir tehlike olduğuna vurgu yapıyor. Köksal, “İstenen onayda bir öteki konu alışkanlıklar. Yani WhatsApp aracılığı ile sizin sabah kaçta kalkıp, kaçta uyuduğunuz, hangi olaya ne reaksiyon verdiğiniz, günün hangi saatinde daha keyifli ve müspet yazışmalar yaptığınız, hangi durumlarda negatif olduğunuz hepsi toplanarak Facebook dataları ile birleşecek. Basitçe zati sizin pozisyonunuza da erişirken sizin memnun bir anınızda alışveriş yapmanızı tetikleyecek reklamları size göstermek istiyorlar. İleri düzeyde ise iş toplum mühendisliğine gidiyor. ABD’de Facebook’un nasıl seçim sonuçlarına tesir ettiğini unutmayalım” sözlerini kullanıyor. “Sürekli meskenden işe giden birinin İstiklal Caddesi’ne gideceğini artık bilmek çok kolay” diyen Karcıoğlu, “Sözleşme temelde daha fazla gelir elde etmek için kullanılacak. Lakin alınan onay ileride oluşacak daha büyük boyutlu ihlaller için bir kılıf olabilir. Bunu şu an kimse bilmiyor. Şu an reklam için tüm bilgiler optimize edilecek. Pekala sonra bu datalar ne olacak? Bu bahiste resmi bir açıklama yapılması şart” diyor.
3) PROFİL GRUPLAMASI
Kullanıcıların bir öbür tasası ise WhatsApp’ın ferdî imaj ve dokümanları uzun mühlet saklaması. Köksal, dünya devletlerinin bile mahkeme kararı olmadan erişemediği datalara uygulamların artık rahatlıkla eriştiğine dikkat çekerek şunları söylüyor: “WhatsApp imajları ve evrakları uzun müddet saklayacak. Tıpkı fotoğraf kim tarafından kaç bireye gönderilmiş? Bu ortak etraf kimlerden oluşuyor? Bir profil gruplandırması yapabilecek.” WhatsApp’ın kullanıcılara açık biçimde “Kimin kiminle nasıl bir paylaşım içerisinde olduğunu ve bu toplumsal bağlantının ayrıntılarını ben bileceğim” dediğini lisana getiren Karcıoğlu ise, “Bu bahiste yetkili kurumlar tarafından bu hafta içerisinde gerekli adımların atılması gerekiyor. Milyonlarca kullanıcının özel datalarını içeren bu kararlara resmi bir temasla yanıt verilmeli” dedi.
WHATSAPP HANGİ DATALARI TOPLAYABİLİYOR?
Hesap bilgileri
Bildiriler
Kontaklar
Durum bilgisi
Süreç ve ödeme dataları
Kullanım bilgileri
Aygıt ve temas bilgileri
Pozisyon
Çerezler
Diğerlerinin sizin hakkınızda sağladığı bilgiler
Kullanıcı şikÂyetleri
DÜNYA YANSILI AB’YE İSTİSNA
WhatsApp’ın yeni uygulamaya başlayacağı saklılık unsurları dünya genelinde büyük bir tartışma başlattı. WhatsApp’ın ‘dayatma’ olarak görülen yeni kuralları ABD’de toplumsal medya kullanıcılarının yansısını çekerken, kuralların Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olmayacağı duyuruldu. Yeni zımnilik uygulamasının, batarya düzeyi, taşınabilir ağ bilgileri, pozisyon, IP adresi üzere bilgileri kaydedecek olması ABD’li toplumsal medya kullanıcıları tarafından eleştirilirken, birçok kişi WhatsApp uygulamasını terk ettiklerini duyurdu. Tesla ve SpaceX şirketlerinin yöneticisi Elon Musk, Twitter hesabından insanlara ‘Signal’ isimli uygulamayı kullanmalarını tavsiye etti. Dünya genelinde yaklaşık 2.5 milyar kullanıcısı bulunan dünyanın en yaygın iletileşme ağı Whatsapp, 2014 yılında 19 milyar dolara Facebook tarafından satın alınmasının akabinde birçok saklılık ihlali suçlamasının amacı olmuştu. WhatsApp’ın kurucularından Jan Koum, Facebook idaresinin veriyi tek elde toplama kararı almasının akabinde saklılık ihlali suçlamalarıyla 2018’de misyonundan istifa etmişti. Toplumsal medya kullanıcıları WhatsApp’ın eski kapalılık ihlali siyasetinde ‘Gizliliğe hürmet duymak bizim DNA’mızda kodlandı’ sözü yer aldığını hatırlatarak, WhatsApp’ın saklılık uygulamalarının geçmişle rastgele bir irtibatı kalmadığı yorumunda bulundu.
HİNDİSTAN’DA BÜYÜK REAKSİYON
Dünyada en fazla WhatsApp kullanan nüfusa sahip ülkelerden Hindistan’da ise yeni siyaset büyük reaksiyonla karşılandı. Kullanıcılar Avrupa Birliği ülkelerine istisna tanınmasına karşın kendi ülkelerindeki yüz milyonlarca WhatsApp kullanıcısının özel hayatının ihlal edileceğini savunuyor. WhatsApp’ın sitesindeki bilgilere nazaran, uygulamanın kullanıcılarından topladığı bilgiler ortasında; hesap bilgileri, bildiriler, irtibatlar, durum bilgisi, süreç ve ödeme bilgileri, müşteri dayanağı ve başka irtibatlar, kullanım ve kayıt bilgileri, aygıt ve irtibat bilgileri, pozisyon bilgileri, çerezler, üçüncü taraftan sağlanan bilgiler yer alıyor. Uygulama elde ettiği bilgileri; hizmetler, emniyet, güvenlik ve bütünlük, Facebook şirketleri hakkındaki bağlantılar ve kurumsal bağlantılar için kullanıyor.
Hürriyet
